[GIẢI ĐÁP] Bé bị dị ứng sữa công thức phải làm sao?

Con bạn gần đây có các triệu chứng như ho, tiêu chảy hoặc nôn ói sau khi uống sữa công thức. Liệu rằng con có bị dị ứng với sữa đang dùng? Thế nào là dị ứng sữa công thức? Tình trạng này có nguy hiểm không? Nếu bé bị dị ứng sữa công thức phải làm sao? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết sau từ chuyên gia của Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng.

Dị ứng sữa công thức còn được gọi là dị ứng đạm sữa bò, là một trong những dị ứng thực phẩm phổ biến nhất ở trẻ em. Nó được ước tính ảnh hưởng đến khoảng 7% trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi và có thể gặp ở trẻ lớn. Tình trạng dị ứng sữa thường phát hiện khi sữa bò lần đầu tiên được đưa vào chế độ ăn của bé dưới dạng sữa công thức hoặc khi bé bắt đầu ăn dặm. Hiếm gặp hơn, nó có thể ảnh hưởng đến trẻ bú mẹ hoàn toàn vì sữa bò từ chế độ ăn của người mẹ truyền sang trẻ qua sữa mẹ.

Có 2 loại dị ứng sữa công thức chính:

• Dị ứng đạm sữa bò ngay lập tức – các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng vài phút – 2 giờ sau khi uống sữa công thức.
• Dị ứng đạm sữa bò trì hoãn – các triệu chứng thường bắt đầu vài giờ hoặc thậm chí vài ngày sau khi uống sữa công thức.

Cách nhận biết trẻ bị dị ứng sữa công thức

• Dị ứng sữa bò có thể gây ra một loạt các triệu chứng, bao gồm:
• Phản ứng ở da: có thể phát ban ngứa, có các vết đỏ nổi trên da hoặc sưng môi, mặt và quanh mắt.
• Trẻ gặp các vấn đề về tiêu hóa: đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón
• Các triệu chứng giống như nhiễm siêu vi: chẳng hạn như sổ mũi hoặc nghẹt mũi
• Bệnh chàm da không cải thiện khi điều trị
• Đôi khi dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng xảy ra đột ngột, chẳng hạn như sưng tấy ở miệng hoặc cổ họng, thở khò khè, ho hay khó thở.

Dị ứng sữa ở trẻ có nguy hiểm không?

Tình trạng dị ứng đạm sữa bò tùy thuộc vào phản ứng hệ miễn dịch của trẻ mà có mức độ nặng nhẹ khác nhau. Từ các triệu chứng như nổi mày đay, đau bụng, nôn ói,… đến các triệu chứng nghiêm trọng như phù nề thanh quản gây khó thở, thậm chí bé có thể rơi vào tình trạng sốc phản vệ gây nguy hiểm đến tính mạng. Một số trường hợp khác trẻ bị dị ứng phát hiện trễ, tiêu chảy kéo dài dẫn đến giảm hấp thu chất gây hậu quả như chậm tăng cân, suy dinh dưỡng,…

Bé bị dị ứng sữa công thức phải làm sao?

Nếu con bạn có phản ứng dị ứng với sữa công thức, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng ngay cả khi bé có các triệu chứng nhẹ. Bác sĩ có thể giúp bạn tìm cách giảm bớt các triệu chứng dị ứng sữa.

Nếu con bạn được chẩn đoán bị dị ứng đạm sữa, bạn sẽ được bác sĩ gia đình, chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia dị ứng học đưa ra lời khuyên về cách kiểm soát tình trạng dị ứng của bé.

Theo các hướng dẫn của Hiệp hội Nhi khoa, Tiêu hóa, Gan và Dinh dưỡng Châu Âu (ESPGHAN) và Viện Hàn Lâm Nhi Khoa Mỹ (AAP) về xử trí dinh dưỡng cho trẻ nhũ nhi dị ứng đạm sữa bò, Hội Nhi Khoa Việt Nam và các chuyên gia y tế nhi khoa đã thống nhất đưa ra hướng dẫn xử trí dinh dưỡng mới nhất cho dị ứng đạm sữa bò tại Việt Nam như sau:

• Trẻ dưới 12 tháng tuổi thức ăn chủ yếu là sữa và sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ trong độ tuổi này. Cách duy nhất để xử trí dị ứng đạm sữa bò là hoàn toàn tránh sữa bò và những chế phẩm từ sữa bò có thể gây dị ứng cho khỏi chế độ ăn.
• Tuy nhiên, nếu trong trường hợp không có sữa mẹ thì cho trẻ sử dụng sữa công thức chứa đạm thủy phân toàn phân toàn phần từ 2 đến 4 tuần. Nếu sau thời gian trên tình hình của trẻ được cải thiện thì cho trẻ thử lại sữa công thức thông thường từ đạm sữa bò.
• Nếu trẻ xuất hiện lại triệu chứng dị ứng sữa bò thì tiếp tục duy trì công thức sữa thủy phân toàn phần ít nhất 6 tháng đến 12 tháng. Sữa công thức chứa đạm thủy phân toàn phần đã được kiểm nghiệm lâm sàng về an toàn, hiệu quả và được đề nghị sử dụng trong điều trị dị ứng đạm sữa bò trong thời gian dài. Sản phẩm dinh dưỡng đặc biệt chứa đạm thủy phân toàn phần chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng, chứa đủ hàm lượng DHA (17mg/100kcal) và ARA (34mg/100kcal) cho sự phát triển của não bộ, thị lực và hệ miễn dịch.
• Lưu ý khi trẻ được một tuổi hoặc tùy vào tình trạng của trẻ, có thể được thử dùng lại các sản phẩm dinh dưỡng thông thường chứa đạm sữa bò nguyên vẹn. Điều này phải được thực hiện tại cơ sở y tế đầy đủ thiết bị và được theo dõi kỹ lưỡng để đảm bảo xử trí kịp thời nếu tình trạng dị ứng vẫn còn.
• Nếu không có phản ứng nào xảy ra, trẻ có thể bắt đầu lại chế độ ăn bình thường với sữa bò và những chế phẩm từ sữa.

Chọn sữa công thức cho bé như thế nào?

Nếu con bạn bị dị ứng đạm sữa và bạn không thể cho con bú sữa mẹ, thì có những lựa chọn sữa công thức không chứa sữa bò như sau:

• Sữa công thức được làm từ protein đậu nành. Tuy nhiên, đây vẫn chưa là sự lựa chọn hoàn hảo vì theo Tổ chức Hen suyễn và Dị ứng Hoa Kỳ có khoảng 8 – 14% trẻ bị dị ứng đạm sữa bò cũng sẽ có phản ứng dị ứng với đạm đậu nành.
• Sữa công thức thủy phân sẽ phá vỡ protein sữa bò thành các phần tử nhỏ (acid amin) để làm giảm khả năng xảy ra phản ứng dị ứng. Tuy nhiên sữa công thức bị thủy phân có mùi vị kém ngon đối với một số trẻ.

5 lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng của Viện nghiên cứu dinh dưỡng NRECI khi con bạn có các triệu chứng dị ứng với sữa công thức nhưng lại khó xác định nguyên nhân là do bệnh lý khác hay do dị ứng:

• Đừng cố tự chẩn đoán hoặc thay đổi sữa công thức.
• Hãy tham khảo ý kiến các chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ của bạn để được chẩn đoán chính xác và thảo luận về các lựa chọn điều trị.
• Ghi lại các thói quen ăn uống hằng ngày của bé.
• Nếu bạn cho con bú, hãy ghi lại những loại thực phẩm bạn ăn và chúng ảnh hưởng đến em bé của bạn như thế nào.
• Tìm hiểu về lịch sử y tế gia đình của bạn, đặc biệt là bất kỳ dị ứng thực phẩm nào.

Trên đây là những chia sẻ của Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng về dị ứng sữa ở trẻ cũng như giải đáp bé bị dị ứng sữa công thức phải làm sao. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, bố mẹ có thể liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ. 
Xem thêm: 

• Dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa công thức bố mẹ cần nhận biết sớm
• Dị ứng sữa là gì? Cách xử lý khi trẻ bị dị ứng sữa
• Dị ứng sữa có nguy hiểm không? Bé bị dị ứng sữa bao lâu thì khỏi?

• Địa chỉ: 407/14 Đường Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0888 334 478
• Fanpage: Viện Nghiên Cứu & Tư Vấn Dinh Dưỡng