Bệnh lý gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì?

Gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì là điều mà bất kỳ bệnh nhân nào cũng quan tâm. Trong bài viết này, Viện Nghiên cứu & Tư vấn Dinh dưỡng sẽ giúp bạn tìm ra đáp án cho thắc mắc này nhé!

Gan nhiễm mỡ là căn bệnh khá phổ biến hiện nay, chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng rất lớn và là nguyên nhân lớn nhất gây nên bệnh gan nhiễm mỡ. Vậy bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì để bảo vệ gan cũng như để hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả? Hãy tìm hiểu cùng Viện Nghiên cứu & Tư vấn Dinh dưỡng trong bài viết này!

Bệnh lý gan nhiễm mỡ và những điều cần biết

Trước khi tìm hiểu xem gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về bệnh gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng chất béo trong gan nhiều hơn 5% trọng lượng của gan hoặc khi quan sát dưới kính hiển vi thấy nhiều hơn 5% tế bào gan có các hạt mỡ. Hầu hết các trường hợp gan nhiễm mỡ đều có chất béo ứ đọng là triglycerides, một số ít trường hợp khác thì chất béo chủ yếu là phospholipids. Gan nhiễm mỡ không phải là căn bệnh di truyền và không lây nhiễm từ người này sang người khác.

Dựa vào tỷ lệ mỡ trong gan mà gan nhiễm mỡ được phân thành 03 cấp độ:

• Cấp độ 1: Tỷ lệ mỡ chiếm từ 5 – 10% trên tổng trọng lượng của gan, đây là giai đoạn đầu của căn bệnh này vì vậy các dấu hiệu thường rất nhẹ và không gây nguy hiểm nhiều tới sức khỏe. Việc cần làm trong điều trị gan nhiễm mỡ độ 1 là thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường tập thể dục và tuân thủ theo phương pháp điều trị của bác sĩ.
• Cấp độ 2: Tỷ lệ mỡ ở cấp độ 2 đã lên đến 10 – 25% trọng lượng của gan. Lúc này, mỡ đã lan rộng đến các mô gan và cơ hoành, tuy vẫn chưa gây nguy hiểm nhiều đến sức khỏe nhưng nếu không được điều trị kịp thời thì gan nhiễm mỡ cấp độ 2 sẽ nhanh tiến triển thành độ 3.
• Cấp độ 3: Đây là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm mỡ ở gan và là giai đoạn nguy hiểm nhất, rất khó điều trị và phục hồi, thậm chí có thể khiến người bệnh tử vong hoặc tăng các biến chứng về gan như xơ gan, ung thư gan.

Gan nhiễm mỡ có thể là do hậu quả của rất nhiều bệnh lý và thói quen sống khác nhau. Từ các bệnh lý chuyển hóa, các rối loạn dinh dưỡng, dùng thuốc điều trị bệnh cho đến tình trạng nghiện rượu đều có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ:

• Đồ uống có cồn: Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan nhiễm mỡ là uống quá nhiều rượu bia, đồ uống có cồn. Bên cạnh đó, đồ uống có cồn còn làm giảm hiệu quả điều trị bệnh của các loại thuốc.
• Béo phì: Nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ ở người béo phì cao gấp nhiều lần người có trọng lượng bình thường. Cơ thể của người béo phì thường xuyên cung cấp chất béo vượt mức cơ thể hấp thu nên gây ra hiện tượng tích tụ mỡ trong gan.
• Mỡ máu cao: Lipid trong máu đi qua gan quá nhiều sẽ làm hàm lượng cholesterol trong máu tăng cao, nếu vượt quá khả năng chuyển hoá của gan sẽ làm mỡ trong máu tồn đọng trong gan sinh ra tình trạng gan nhiễm mỡ.
• Tiểu đường: Bệnh tiểu đường bản chất là rối loạn chuyển hoá glucose, đường huyết cao sẽ tạo nên một lớp bao phủ khiến gan mất đi chức năng chuyển hoá cholesterol gây nên tình trạng tích tụ nhiều cholesterol khiến gan bị nhiễm mỡ.
• Sút cân quá nhanh: Sút cân quá nhanh khiến cơ thể không tổng hợp được apolipoprotein làm cho triglyceride tích tụ trong gan, lâu ngày sẽ gây thừa mỡ trong gan.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc điều trị mỡ máu, lao phổi có thể có tác dụng phụ làm tổn thương gan, làm gan nhiễm mỡ.

Dấu hiệu của bệnh gan nhiễm mỡ 

Khi bệnh gan nhiễm mỡ tiến triển qua một thời gian, chức năng gan bị suy giảm thì ở một số người mắc gan nhiễm mỡ có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Ăn uống kém ngon: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh gan nói chung, vì lúc này chức năng chuyển hóa các chất trong cơ thể của gan không tốt. Nếu tình trạng này kéo dài lâu ngày, ngoài việc nghi ngờ mắc bệnh viêm dạ dày hoặc các bệnh đường tiêu hóa khác, người bệnh cũng nên đi kiểm tra xem mình có mắc bệnh gan nhiễm mỡ không.
• Buồn nôn, đầy bụng: Nếu cơ thể bị đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn mà kèm theo một số triệu chứng bệnh gan nhiễm mỡ khác như: Nước tiểu sẫm màu, phân xám hoặc bạc màu, suy nhược, mệt mỏi thì đây có thể là triệu chứng của bệnh lý về gan.
• Đau tức vùng gan: Đây là triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ giai đoạn nặng. Đau hạ sườn phải là kết quả của viêm gan hoặc vấn đề gì đó ở gan. Tuy nhiên, triệu chứng này thường không phổ biến ở những giai đoạn đầu, mà khi viêm gan nặng mới xảy ra.
• Vàng da: Vàng da là kết quả của sự chuyển hóa của gan trong cơ thể gặp trở ngại, khiến nồng độ trong máu tăng cao, xâm nhập vào các mô, và nhuộm vàng màng cứng, màng nhầy và da.

Thực phẩm tốt cho gan nhiễm mỡ cần bổ sung

Trước khi tìm hiểu xem gan nhiễm mỡ không nên ăn gì, chúng ta sẽ tìm hiểu về một số thực phẩm tốt cho gan nhiễm mỡ và giúp ích trong việc hỗ trợ, cải thiện tình trạng bệnh như: 

Thực phẩm chứa chất xơ

Chất xơ có tác dụng kiểm soát tốt lượng đường trong máu, cholesterol máu, Triglycerid máu, điều này sẽ giúp ích cho người mắc gan nhiễm mỡ. Một số thực phẩm như rau, trái cây hạt nguyên cám, các loại đậu hoặc hạt, sản phẩm dinh dưỡng có chứa chất xơ,… Đây là những thực phẩm mà người bệnh nên bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng hằng ngày với một liều lượng phù hợp với nhu cầu. Một khẩu phần ăn hợp lý của mỗi người nên bao gồm 240g trái cây và 300g rau xanh mỗi ngày. 

Các thực phẩm chứa chất chống oxy hóa 

Bổ sung các vitamin C, D, E và chất oxy hóa sẽ giúp cho quá trình chuyển hóa các chất diễn ra tốt hơn tạo điều kiện cho quá trình phục hồi của bệnh, hạn chế tổn thương của gan, nhờ đó cải thiện tình trạng bệnh tốt hơn.

Thực phẩm chứa các chất béo chưa bão hòa

Mặc dù bệnh nhân được khuyên nên hạn chế dùng các thực phẩm chứa chất béo nhưng dùng với một liều lượng phù hợp và đúng loại chất béo chưa bão hòa lại rất tốt trong việc kiểm soát tăng mỡ máu qua đó hạn chế tình trạng gan nhiễm mỡ. Việc bổ sung các thực phẩm chứa chất béo chưa bão hòa còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Bạn có thể tìm thấy chất béo này trong các thực phẩm như: Dầu thực vật, các loại hạt, mỡ cá, sữa, bơ,…

Thực phẩm và các sản phẩm dinh dưỡng có chứa Phosphatidylcholine:

Phosphatidylcholine là một phospholipid có trong trứng và ngũ cốc nguyên hạt, giúp bảo vệ gan và hỗ trợ tình trạng gan nhiễm mỡ. Nó được sử dụng để tạo ra một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng có vai trò trong trí nhớ.

Các loại đậu 

Theo nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng các loại đậu như: Đậu nành, đậu Hà lan, đậu lăng… có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Đặc biệt là đậu nành, trong thực phẩm này có chứa hàm lượng protein β-conglycinin – một loại protein có thể làm giảm mức chất béo trung tính và chống lại sự tích tụ mỡ nội tạng. Ngoài ra, đậu phụ cũng là thực phẩm rất tốt do chứa rất ít chất béo và là nguồn cung cấp protein dồi dào nên rất phù hợp với những ai đang mắc bệnh gan nhiễm mỡ. 

Các loại trà 

Hợp chất trong trà có khả năng hạn chế hấp thu chất béo nên người bệnh có thể uống trà cùng với bữa ăn nhiều chất béo, không nên uống trà cùng bữa ăn trong trường hợp người bệnh đang thiếu sắt do trà hạn chế hấp thu sắt. Các loại trà mà người bệnh nên cân nhắc uống như: Trà Atiso, trà lá sen, trà xanh,…

Sữa

Sữa cho người bệnh gan nhiễm mỡ cần đáp ứng các tiêu chí như sữa tách kem, ít béo để bảo vệ hoạt động ổn định của gan. Dùng đúng loại sữa và dùng với lượng phù hợp không chỉ giúp cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể mà còn hỗ trợ quá trình điều trị bệnh thuận lợi hơn. 

Nếu mọi người đang lo lắng không biết nên chọn loại sữa nào, cũng như không biết nên xây dựng chế độ dinh dưỡng sao cho phù hợp với bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ thì hãy liên hệ ngay với Viện Nghiên cứu & Tư vấn Dinh dưỡng để được đội ngũ chuyên gia tư vấn dinh dưỡng và thiết kế thực đơn dinh dưỡng phù hợp cho từng thể trạng của người bệnh.

Gan nhiễm mỡ không nên ăn gì?

Bây giờ, chúng ta sẽ tìm hiểu xem gan nhiễm mỡ không nên ăn gì? Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích tụ quá nhiều ở gan. Vì vậy, các thực phẩm không nên ăn là những thực phẩm chứa nhiều chất béo không lành mạnh hay đồ uống có cồn. Những thực phẩm này có thể gây tăng cân và tăng lượng đường trong máu:

• Rượu là nguyên nhân chính gây bệnh gan nhiễm mỡ cũng như các bệnh về gan khác.
• Đường: Các loại đồ ăn có chứa nhiều đường như kẹo, bánh quy, nước ngọt, nước ép trái cây… là những thực phẩm mà người bệnh gan nhiễm mỡ cần phải tránh xa. Vì chúng làm lượng đường trong máu cao, gây ra tình trạng chất béo tích tụ trong gan.
• Các thực phẩm chiên, xào nhiều dầu mỡ cũng cần nên hạn chế.
• Muối cũng là thực phẩm nên hạn chế vì ăn quá nhiều muối có thể khiến cơ thể tích nước.
• Bánh mì trắng, gạo và mì ống có thể làm tăng lượng đường trong máu nhiều hơn so với ngũ cốc nguyên hạt.
• Thịt đỏ như thịt bò, thịt nguội cũng cần hạn chế vì có chứa nhiều chất béo bão hòa.

Chăm sóc người bị gan nhiễm mỡ cần lưu ý gì?

Sau khi đã tìm hiểu xong gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì, người chăm sóc cũng cần chú ý đến việc thay đổi lối sống của bệnh nhân để giúp cải thiện sức khỏe gan như:

• Duy trì thói quen tập luyện: Tập thể dục, thể thao thường xuyên kết hợp với chế độ ăn uống sẽ giúp người bệnh giảm cân và kiểm soát bệnh gan. Hãy đặt mục tiêu tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Giảm cholesterol: Theo dõi lượng chất béo và đường bão hòa để giúp người bệnh kiểm soát mức cholesterol và chất béo trung tính. Nếu chế độ ăn kiêng và tập thể dục không đủ để giảm cholesterol, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc.
• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường và bệnh gan nhiễm mỡ thường đi cùng nhau. Chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp bệnh nhân kiểm soát được 2 tình trạng trên. Nếu lượng đường trong máu của người bệnh vẫn ở mức cao, hãy thông báo đến bác sĩ để có thể được kê đơn thuốc để hạ thấp lượng đường.

Với những chia sẻ về gan nhiễm mỡ không nên ăn gì và nên ăn gì, Viện Nghiên cứu & Tư vấn Dinh dưỡng hy vọng mọi người đã có thêm những kiến thức về bệnh lý gan nhiễm mỡ để có thể chăm sóc bệnh nhân tốt hơn. Nếu có những khó khăn khi thiết kế thực đơn cho bệnh nhân thì hãy liên hệ hay với Viện Nghiên cứu & Tư vấn Dinh dưỡng để được đội ngũ chuyên gia tư vấn dinh dưỡng hỗ trợ.

Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) được biết đến là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực Nghiên cứu, tư vấn và dịch vụ liên quan đến lĩnh vực Dinh dưỡng. Nếu còn bất kỳ những thắc mắc nào, bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời.

Xem thêm: 

• Điểm danh các dấu hiệu bệnh viêm gan B thường gặp
• Trái cây càng chua sẽ càng nhiều vitamin C?
• Nước hầm xương – Bổ và nhiều canxi?

• Địa chỉ: 407/14 Đường Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0888 334 478
• Fanpage: Viện Nghiên Cứu & Tư Vấn Dinh Dưỡng