Chất béo không bão hòa là gì? Chất béo không bão hòa có trong thực phẩm nào?

Chất béo không bão hoà là gì và đóng vai trò như thế nào đối với cơ thể là điều không phải ai cũng biết. Trên thực tế, nhiều người sử dụng thực phẩm, thiết kế thực đơn nhưng chưa thực sự quan tâm đến hàm lượng các chất dinh dưỡng cần thiết. Trong bài viết lần này, cùng nreci.org tìm hiểu kỹ hơn về chất béo không bão hoà – một trong những loại chất đóng vai trò quan trọng trong sự sinh trưởng và phát triển của cơ thể.

Chất béo không bão hòa là gì?

Chất béo không bão hòa hay còn gọi là chất béo tốt, cần thiết cho cơ thể bởi sẽ là nguồn năng lượng chính để hoạt động và phát triển. Với những ai chưa thực sự am hiểu về dinh dưỡng hoặc chưa tìm hiểu kỹ thông tin sẽ cho rằng chất béo là thứ nên tránh. Bởi lẽ, thành phần này sẽ gây hại đến tim mạch, làm tăng cholesterol máu cũng như gây ra thừa cân, béo phì. Điều này chỉ đúng khi đó là dòng chất béo chuyển hóa hay chất béo bão hoà.

Ngược lại, chất béo không bão hoà sẽ mang đến nhiều lợi ích mà nhiều người sẽ không ngờ tới. Đây là loại axit béo không tự sản sinh mà phải bổ sung bằng thực phẩm hằng ngày.

Đọc thêm:

• Vai trò của chất béo là gì? Nhu cầu chất béo bao nhiêu là đủ?
• Tìm hiểu chất béo và chức năng dinh dưỡng của chất béo là gì?

Chất béo không bão hòa phân thành mấy loại?

Chất béo không bão hoà là gì sẽ được giải đáp bằng thông tin sau với 2 dạng của nó: Chất béo không bão hòa dạng đơn thể và dạng đa thể. Cụ thể về từng loại như sau:

Chất béo không bão hòa đơn

Đây là dạng chất lỏng (ở nhiệt độ phòng) và nửa rắn/rắn hoàn toàn với cấu trúc mạng tinh thể đồng vị (ở nhiệt độ làm lạnh). Mức độ nóng chảy cao hơn chất béo không bão hòa đa và thấp hơn chất béo bão hòa. Chất béo không bão hoà đơn dễ tìm trong dầu ô liu, bơ . Về mặt hoá học, chất béo này phân biệt so với chất béo không bão hòa đa thể ở một liên kết đôi. Về mặt tác dụng đối với sức khỏe, có lợi ích sức khỏe tim mạch, mạch máu.

Chất béo không bão hòa đa

Chất béo không bão hòa đa là dạng có liên kết đôi nhiều hơn, ít ổn định và đặc biệt là dễ bị oxy hóa hơn. Nhiệt độ nóng chảy của chất béo không bão hòa đa thấp hơn chất béo không bão hòa đơn. Loại chất béo này thường được biết đến ở dạng axit béo không bão hòa đa, Omega 3 hoặc Omega 6. Lợi ích điển hình nhất loại chất béo không bão hòa này là giảm hàm lượng cholesterol trong cơ thể (cả xấu và tốt).

Chất béo không bão hoà có lợi hay có hại? Lợi ích của chất béo không bão hòa

Không phải tự nhiên mà loại chất béo này lại có vai trò quan trọng và cần có trong thực đơn hằng ngày của mọi gia đình. Dưới đây là thông tin giải đáp lợi ích của chất béo không bão hoà là gì?

• Lợi ích đối với hệ tim mạch: Nếu như chất béo không lành mạnh có nguy cơ gây tắc nghẽn đường truyền của máu đến tim sẽ dẫn đến hậu quả là đột quỵ, đau tim hay vỡ mạch máu. Ngược lại thì bổ sung chất béo tốt không bão hòa sẽ loại bỏ các tác nhân gây tắc nghẽn động mạch, tốt cho huyết áp và giảm nguy cơ xuất hiện các chứng bệnh về tim mạch.
• Lợi ích đối với người có bệnh tiểu đường: Giảm cholesterol cũng sẽ là điều kiện để cải thiện tình trạng bệnh của người tiểu đường. Để đảm bảo kiểm soát tốt đường huyết thì chế độ ăn cần đảm bảo sự khoa học. Bổ sung các thực phẩm có nhiều chất béo không bão hòa giúp cơ thể nhạy cảm hơn với insulin, từ đó lượng đường sẽ được duy trì mở mức ổn định. Đây cũng chính là cách hiệu quả hỗ trợ phòng ngừa bệnh tiểu đường.
• Lợi ích trong việc hỗ trợ giảm cân: Chế độ ăn giảm cân nhất định không thể thiếu một lượng chất béo không bão hòa nhất định. Loại chất béo này không gây ra tình trạng tích tụ mỡ thừa, giảm cholesterol xấu, vẫn hỗ trợ dự trữ năng lượng và xây dựng cơ thể nên đảm bảo được sức khỏe mà không gây tăng cân.
• Có lợi trong việc phòng ngừa ung thư: Chất béo không bão hòa còn được biết đến là loại chất có khả năng phòng ngừa ung thư. Điều này phần nào được chứng minh bởi chất béo này có khả năng giải độc tố, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ hoạt động của các tế bào trong cơ thể.
• Nguồn Omega 3, 6, 9 có lợi cho cơ thể: Omega 3, Omega 6 hoặc Omega 6 là một trong những dạng tồn tại của axit không bão hòa. Những thành phần này đặc biệt quan trọng đối với việc lưu thông máu và phòng ngừa bệnh tim mạch. Đặc biệt cũng không thể không kể đến khả năng hỗ trợ sự phát triển của trí não, mắt và sức đề kháng.

Nhóm thực phẩm giàu chất béo không bão hoà

Các chuyên gia dinh dưỡng đã thực hiện tính toán hàm lượng chất béo không bão hòa trong các nhóm thực phẩm. Từ đây, mỗi gia đình đều có thể tự tin lựa chọn những thành phần nên có trong bữa ăn hằng ngày để đảm bảo đầy đủ dưỡng chất. Vậy đâu là các loại thực phẩm giàu chất béo không bão hòa nên biết?

• Dầu ô liu: Trong dầu ô liu chứa nhóm chất béo không bão hòa đơn. Đây cũng có thể được xem là loại thực phẩm có chất béo tốt cao chất. Vì vậy, nhiều gia đình ưu tiên lựa chọn loại dầu này thay cho dầu ăn thông thường.
• Hạt điều: Hạt điều là một trong những loại hạt có hàm lượng chất béo không bão hòa cao. Hiện nay, món ăn từ hạt điều không quá đa dạng, chủ yếu có thể ăn hạt sấy trực tiếp hoặc chế biến thành sữa.
• Hạt hướng dương: Mức chất béo không bão hòa trong hạt hướng dương. Không quá cao so với nhiều loại thực phẩm khác nhưng rất an toàn khi sử dụng, hạt chế được tình trạng bổ sung quá mức chất béo, dễ gây tăng cân.
• Đậu phộng: Mức chất béo tốt trong đậu phộng ở khoảng, cao hơn so với hạt hướng dương. Hạt điều cũng có mức giá phải chăng, có thể ép thành dầu nên được nhiều gia đình sử dụng.
• Hạnh nhân: Mức chất béo không bão hòa trong hạnh nhân là , cũng được xếp vào nhóm giàu chất béo tốt nên dùng. Hạnh nhân có thể chế biến sữa hoặc là nguyên liệu trong các món bánh.
• Bơ: Bơ giàu Vitamin và khoáng chất là điều mà nhiều người đã biết. Song, thông tin về hàm lượng của chất béo không bão hòa trong bơ có thể khiến nhiều người bất ngờ. Trong khi đó, bơ dễ ăn và dễ chế biến thành nhiều món khác nhau, từ món ăn mặn cho đến món tráng miệng.
• Trứng: Trong 1 trứng chỉ có 4 gram hàm lượng chất béo không bão hòa. Con số này cho thấy đây là lựa chọn hoàn hảo cho những ai muốn bổ sung chất béo nhưng sợ tăng cân.

So sánh chất béo bão hoà và chất béo không bão hoà

Trên đây là những chia sẻ của NRECI về khái niệm Chất béo không bão hòa là gì cũng như nhóm thực phẩm giàu chất béo bão hoà nên bổ sung vào chế độ ăn. Để được bổ trợ thêm kiến thức về dinh dưỡng, bạn có thể tham khảo khoá học dinh dưỡng cơ bản tại NRECI, nội dung khoá học cung cấp các kiến thức cơ bản về các chất sinh năng lượng như đạm, đường, béo,… và các chất không sinh năng lượng như chất xơ, vitamin, khoáng chất,… Hơn nữa, khoá học còn giúp học viên biết được cách tính nhu cầu năng lượng cơ thể và cân đối các nhóm chất một cách khoa học, chuẩn chỉnh.

Tham khảo các khoá học dinh dưỡng tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng tại đây: https://nreci.org/category/dao-tao-dinh-duong/

Xem thêm:

• Chất béo tốt là gì? Chất béo tốt có trong thực phẩm nào?
• Giải đáp: 1g chất béo bằng bao nhiêu calo?