
Bác sĩ tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường
Tham vấn y khoa: BS NGUYỄN THỊ KIM HẢI – Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) – Chức vụ: Trưởng Khoa Dinh Dưỡng Người Lớn

Tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường cần được quan tâm, chế độ ăn không đảm bảo thực phẩm và dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Đặc biệt, gây ra nhiều biến chứng nặng nề cho tim mạch, thận và thần kinh. Để góp phần kiểm soát đường huyết, giảm biến chứng nguy hiểm, bên cạnh uống thuốc, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống hàng ngày phù hợp, khoa học. Qua bài viết này, Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) sẽ tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường chi tiết, hãy cùng theo dõi nhé!
Tin liên quan:
Các nguyên tắc cơ bản trong dinh dưỡng cho người tiểu đường
Như vậy, tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường cần chú ý xây dựng chế độ ăn sao cho phù hợp về số lượng và chất lượng. Thực đơn cần ưu tiên carbohydrate có chỉ số GI thấp. Bên cạnh đó, lựa chọn bổ sung protein, chất béo lành mạnh và tăng cường rau xanh, trái cây để cung cấp chất xơ, vitamin khoáng chất cho cơ thể.
Để xây dựng và chọn thực phẩm phù hợp cho người tiểu đường phù hợp, mọi người cần nắm một số nguyên tắc sau: (1)
- Mức năng lượng: Tùy theo mục tiêu quản lý cân nặng
- Người cần duy trì cân nặng, người trên 60 tuổi: 30 Kcal/kg cân nặng/ ngày
- Người cần tăng cân: 35 Kcal/kg cân nặng/ngày
- Hàm lượng protein: 15-20% tổng năng lượng, tương đương 56-82g/ ngày
- Hàm lượng glucid: 55-60% tổng năng lượng, tương đương 210-270g/ ngày. Người bệnh ưu tiên bổ sung các glucid phức hợp và các glucid có chỉ số đường huyết thấp để kiểm soát đường huyết ổn định.
- Hàm lượng lipid: 20-30% tổng năng lượng, tương đương 25-55g/ ngày. Trong đó, chế độ ăn với acid béo chưa no có một nối đôi chiếm 1/3, nhiều nối đôi chiếm 1/3 và axit béo no chiếm 1/3 trong tổng số lipid.
- Hàm lượng chất xơ: 20-25g/ ngày
- Cung cấp đủ vitamin và khoáng chất theo nhu cầu khuyến nghị

Người tiểu đường nên lựa chọn thực phẩm như thế nào?
Chế độ ăn uống là một phần kết hợp với thuốc để kiểm soát đường huyết, giảm nguy cơ biến chứng gây ra bệnh tim mạch, bệnh thận và bệnh thần kinh. Mặc dù không có chế độ ăn uống nào là dành riêng và phù hợp với tất cả người bệnh tiểu đường nhưng nếu người bệnh có một số lựa chọn ăn uống phù hợp sẽ góp phần to lớn kiểm soát bệnh tiến triển nặng.
Hạn chế các thực phẩm có chỉ số đường huyết GI cao (2)
Khi tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường, bác sĩ luôn khuyên người bệnh theo dõi chặt chẽ và loại bỏ các thực phẩm có chỉ số đường số đường huyết GI cao. Bởi thực phẩm có GI cao gây ra tình trạng tăng đột biến lượng đường trong máu và tình trạng đường huyết cao kéo dài. Như vậy rất nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của người bệnh tiểu đường.
Vì thế, người bệnh nên tránh một số thực phẩm có GI cao như gạo trắng, bánh mì, mì ống,…
![]() |
![]() |
Chọn nguồn carbohydrate nguyên cám (2)
Hạn chế carbohydrate có GI cao không đồng nghĩa loại bỏ hoàn toàn carb ra khỏi chế độ ăn uống. Người bệnh nên chọn bổ sung carbohydrate từ ngũ cốc nguyên cám, chưa qua chế biến, giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ.
Ngũ cốc nguyên cám là lựa chọn khá tốt bởi chúng tối đa hóa dinh dưỡng, tiêu hóa chậm, cung cấp năng lượng bền vững. Từ đó, vừa kiểm soát đường huyết, giảm cân vừa tăng cường sức khỏe và giảm biến chứng.
Một số ngũ cốc nguyên cám t tốt cho người tiểu đường bao gồm:
- Bánh mì nguyên cám
- Các loại đậu, hạt
- Mì ống nguyên cám
- Gạo lứt
- Ngũ cốc nguyên cám giàu chất xơ
- Các loại hạt như diêm mạch, hạt kê,…

Chọn nguồn protein và chất béo lành mạnh (2)
Bác sĩ tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường khuyên người bệnh hạn chế các thực phẩm giàu natri, chất béo bão hòa, cholesterol và chất béo chuyển hóa, bao gồm thịt đỏ, thịt chế biến, các sản phẩm từ sữa chứa nhiều chất béo. Bởi các thực phẩm này góp phần gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
Bác sĩ tư vấn người bệnh tiểu đường ưu tiên chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa. Các chất béo này vừa giảm viêm, hỗ trợ giảm cân và có thể làm giảm LDL (cholesterol xấu).
Nguồn protein và chất béo lành mạnh từ động vật:
- Thịt nạc
- Cá béo gồm cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi,… Đặc biệt các loài cá này rất giàu omega 3 – acid thiết yếu giúp giảm viêm và các bệnh tim mạch.
Nguồn protein và chất béo lành mạnh từ thực vật:
- Dầu oliu nguyên chất
- Quả bơ
- Các loại hạt
Đọc thêm: Chất béo có ở đâu? Nguồn cung cấp chất béo tốt có lợi cho sức khoẻ
Tăng trái cây, rau củ quả (2)
Trái cây chứa nhiều vitamin khoáng chất, chất xơ cùng các chất chống oxy hóa. Như vậy, sẽ giúp người bệnh vừa cung cấp dinh dưỡng vừa cảm giác no lâu. Tuy nhiên, người bệnh nên ăn trực tiếp các loại rau củ quả tươi thay vì ép nước uống. Việc ép nước không chỉ giảm lượng chất xơ mà còn làm đường hấp thu nhanh hơn.
Một số loại quả giàu chất chống oxy hóa, chất xơ có thể kể đáng như quả việt quất, mâm xôi, nam việt quất, quả lê, dưa lưới, bưởi, anh đào,…
Một số loại rau bao gồm: bông cải xanh, rau chân vịt, ớt chuông, cà rốt, đậu xanh, cà chua, cần tây, bắp cải,…

Tham khảo: TOP 20 thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất
Lên kế hoạch cho bữa ăn (2)
Thực đơn cho người tiểu đường nên phù hợp với thói quen sinh hoạt và lịch trinh làm việc của người bệnh, tránh chia nhỏ cữ ăn quá nhiều trừ một số trường hợp người lớn tuổi.
Vì sao cần can thiệp, tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường?
Như vậy, tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường vô cùng quan trọng. Vì thế, người bệnh đừng chủ quan, hãy nên gặp gỡ để được chuyên gia dinh dưỡng tư vấn, lập kế hoạch ăn uống phù hợp. Chế độ ăn lành mạnh không chỉ kiểm soát đường huyết mà còn có thể giảm cân. Giảm cân cũng là yếu tố vô cùng quan trọng đối với bệnh nhân tiểu đường cần thực hiện.
Đối với các bệnh nhân tiểu đường hoặc tiền tiểu đường được bác sĩ khuyên nên gặp chuyên gia dinh dưỡng để tư vấn và xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp.
Một kế hoạch ăn uống phù hợp giúp người bệnh kiểm soát lượng đường trong máu, kiểm soát cân nặng và kiểm soát các yếu tố gây ra bệnh tim mạch. Các yếu tố này bao gồm cả huyết áp cao và mỡ máu cao. (3)
Nếu không tìm đến chuyên gia dinh dưỡng, không có kế hoạch ăn uống phù hợp, việc bổ sung calo và carbohydrate vượt mức sẽ làm lượng đường trong máu tăng lên. Khi lượng đường trong máu tăng mà không được kiểm soát sẽ gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe. Và tình trạng tăng đường huyết kéo dài, nó có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề lâu dài, chẳng hạn như tổn thương thần kinh, thận và tim. (3)
![]() |
![]() |
Quy trình tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường tại NRECI
Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) là đơn vị tư vấn dinh dưỡng cho mọi đối tượng từ trẻ nhỏ, đến người lớn tuổi và đặc biệt là bệnh nhân cần cải thiện dinh dưỡng trong điều trị bệnh.

Đối với người bệnh tiểu đường, bác sĩ, dinh dưỡng tại Viện sẽ thăm khám và thực hiện tư vấn dinh dưỡng theo quy trình các bước như sau:
- Xác định tình trạng dinh dưỡng người bệnh: Bác sĩ khai thác thông tin để nắm tình trạng bệnh và tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân như thế nào?
- Khai thác và đánh giá khẩu phần ăn 24 giờ: Bước này, bác sĩ cũng đưa ra các câu hỏi về chế độ ăn uống, bệnh nhân đã ăn, uống gì trong 24 giờ qua.
- Khai thác tiền sử dinh dưỡng, tiền sử bệnh lý, thuốc đang điều trị, bệnh lý đi kèm: Bác sĩ kiểm tra hồ sơ khám bệnh tại bệnh viện, phòng khám, xem các loại thuốc đang điều trị cũng như khai thác thông tin về bệnh lý, tiền sử của người bệnh:
- Tư vấn dinh dưỡng chuyên biệt cùng bác sĩ: Từ các kết quả khai thác, bác sĩ tư vấn 1-1 cùng với bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng chuyên biệt đối với tình trạng bệnh.
- Xây dựng thực đơn chi tiết từng ngày theo từng cá thể: Bác sĩ xây dựng và thiết lập thực đơn dinh dưỡng chi tiết từng ngày, số bữa ăn, khẩu phần cho người bệnh.
- Theo dõi và tái tư vấn để điều chỉnh thực đơn phù hợp với tình trạng bệnh lý, thể trạng người bệnh: Đặc biệt, đối với Viện NRECI, bác sĩ luôn đồng hành cùng người bệnh trong quá trình điều trị để xem hiệu quả của chế độ ăn uống và sẽ có những thay đổi phù hợp để tốt hơn cho người bệnh.
![]() |
![]() |
Trên đây là những thông tin về tư vấn dinh dưỡng cho người tiểu đường, hy vọng mọi người bổ sung thêm kiến thức hữu ích. Để tư vấn và xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp, khoa học đối với người bệnh, hãy liên hệ ngay Viện NRECI lắng nghe bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng tư vấn và hướng dẫn chi tiết hơn nhé!
Xem thêm:
- Tiểu đường ăn gì? TOP các loại hạt tốt cho người tiểu đường
- Lượng cơm cho người tiểu đường mỗi ngày là bao nhiêu?
- Hỏi đáp tiểu đường: Bị tiểu đường bao lâu thì biến chứng?
Nguồn tham khảo:
- (1): Bộ Y tế (2006). Hướng dẫn chế độ ăn bệnh viện. https://luatvietnam.vn/y-te/quyet-dinh-2879-qd-byt-bo-y-te-22219-d1.html
- (2): Healthline. Type 2 Diabetes and Diet: What You Should Know. https://www.healthline.com/health/type-2-diabetes-diet#plan-meals
- (3): Mayo Clinic. Diabetes diet: Create your healthy-eating planPrint. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/in-depth/diabetes-diet/art-20044295
Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí
Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng là đơn vị tiên phong trong đào tạo và tư vấn dinh dưỡng cho mọi đối tượng. Chúng tôi cam kết mang đến các khóa học dinh dưỡng, dịch vụ tư vấn dinh dưỡng chuyên nghiệp, uy tín bởi đội ngũ bác sĩ dinh dưỡng giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết, năng động.
VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ TƯ VẤN DINH DƯỠNG (NRECI)
- 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, TP. HCM
- Hotline: 0888 844 732
- Fanpage: https://www.facebook.com/nreci.org
- Website: https://nreci.org
Tham vấn y khoa

Tôi là Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Hải, có 6 năm kinh nghiệm trong việc tư vấn dinh dưỡng ở các đối tượng trẻ nhỏ, người lớn, người mang bệnh lý nền… Can thiệp và điều trị các vấn dinh dưỡng thành công như suy dinh dưỡng, béo phì, dị ứng đạm bò, các bệnh lý mãn tính như suy thận, đái tháo đường, ung thư… giúp người bệnh hồi phục sau những tổn thương, phòng ngừa các biến chứng do dinh dưỡng. Bên cạnh đó, tôi luôn đặt mục tiêu hướng dẫn, xây dựng được cho người bệnh những thói quen ăn uống lành mạnh, cân đối phù hợp với mỗi thói quen của người bệnh để họ có thể duy trì một sức khỏe bền vững. Song song đó, tôi còn chia sẻ những kiến thức dinh dưỡng bổ ích trên các tờ báo như Saigon Times, Pháp luật TPHCM, Saigon tiếp thị…
Quy trình kiểm duyệt nội dung tại Viện Nghiện cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI)