Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cho thai kỳ khỏe mạnh
Tham vấn y khoa: BS NGUYỄN THỊ HÒA – Nơi công tác: Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) – Chức vụ: Phó Viện Trưởng
Để có một thai kỳ khoẻ mạnh, ngoài việc duy trì lối sống lành mạnh thì một chế độ ăn khoa học, cân bằng dinh dưỡng sẽ giúp mẹ và thai nhi khoẻ mạnh. Trong bài viết sau đây, Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng chia sẻ đến bạn đọc tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cho thai kỳ khỏe mạnh.
Vai trò của dinh dưỡng trong quá trình thai kỳ
Bổ sung dinh dưỡng cho bà bầu đóng vai trò rất quan trọng cho sức khỏe phụ nữ trong suốt thời gian mang thai. Các nghiên cứu trên quần thể lớn và theo dõi liên tục nhiều năm cho thấy vai trò quan trọng không những phát triển thể chất mà các chỉ số sức khỏe về bệnh tật cũng như sự thông minh và thành công của trẻ đều cải thiện đáng kể khi trưởng thành.
Không đủ dinh dưỡng trong quá trình mang thai có thể làm tăng cao nguy cơ bị tai biến sản khoa cho mẹ và biến chứng sơ sinh. Đặc biệt, sự thiếu hụt một số vi chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn khi mang thai như acid folic, iod có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh ống thần kinh hoặc các tật thiểu năng trí tuệ.
Vai trò của dinh dưỡng thai kỳ đối với mẹ bao gồm:
- Giúp mẹ đạt được mức tăng cân phù hợp
- Góp phần giảm bớt biến chứng khi đi sanh
- Giảm 1 số vấn đề thường gặp khi mang thai: chán ăn, buồn nôn, nôn, ợ nóng, bón…
- Tăng khả năng tạo sữa sau sinh của mẹ
- Giúp mẹ lấy vóc dáng sau sinh, dự phòng bệnh mãn tính
Vai trò của dinh dưỡng thai kỳ đối với trẻ bao gồm:
- Ảnh hưởng đến kết quả thai nghén: giảm nguy cơ sinh non, cân nặng, chiều cao thấp, suy dinh dưỡng bào thai
- Giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh
- Giảm tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính trong tương lai
- Cải thiện các chỉ số EQ và IQ
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu là gì? Chi tiết các tầng của tháp dinh dưỡng cho bà bầu
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu là hình ảnh tả theo hình tháp các nhóm thực phẩm được theo chế độ cho bà bầu giúp cân bằng được dinh dưỡng để thai nhi phát triển tốt và người mẹ tăng cân đúng chuẩn.
Chi tiết các tầng trong tháp dinh dưỡng cho bà bầu được mô tả chi tiết dựa theo đơn vị thực phẩm được quy ước thành 9 nhóm đơn vị thực phẩm cơ bản bao gồm:
- Nhóm gia vị quy ước 5 gram là một đơn vị (đường, muối,…);
- Nhóm dầu mỡ: 5gram lipid là một đơn vị;
- Nhóm sữa: 100mg canxi là một đơn vị;
- Nhóm chất giàu đạm được quy ước 7 gram protein là một đơn vị;
- Nhóm rau và quả cứ 80gram là một đơn vị;
- Nhóm ngũ cốc khoai củ thì cứ 20 gram carbohydrate là một đơn vị;
- Cuối cùng là nước được quy ước 200ml là một đơn vị.
Chi tiết các tầng của tháp dinh dưỡng cho bà bầu đi kèm với số lượng các đơn vị sắp xếp theo hình tháp bên dưới.
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu theo từng giai đoạn mang thai
Tháp dinh dưỡng theo từng giai đoạn mang thai đều có sự thay đổi theo nhu cầu dinh dưỡng của từng giai đoạn cụ thể như sau:
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu
Với giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ thì chế độ dinh dưỡng theo tháp không khác gì sơ với phụ nữ không mang thai cụ thể:
- Dưới 5 đơn vị đường
- Dưới 5 gram muối
- 5 đơn vị dầu mỡ
- 3 đơn vị sữa
- 5 đơn vị thịt – cá – trứng – đậu đỗ
- 3 đơn vị rau
- 3 đơn vị trái cây
- 12 đơn vị ngũ cốc
- 8 đơn vị nước
Cần chú ý bổ sung một số vi chất để dự phòng dị tật thai nhi cũng như các biến chứng suy dinh dưỡng thiếu máu (sẽ được trình bày cụ thể phần sau)
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng giữa
Giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ, chế độ cơ bản giống 3 tháng đầu nhưng cần tăng thêm:
- 2 đơn vị sữa
- 1 đơn vị thịt cá
- 1 đơn vị rau
- 1 đơn vị trái cây
- 1 đơn vị ngũ cốc
- 1 đơn vị nước
Tổng thể nhu cầu năng lượng và các chất của giai đoạn này bắt đầu gia tăng.
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng cuối
Với giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ, chế độ cơ bản cũng giống 3 tháng đầu nhưng cần tăng mạnh hơn nữa cụ thể cần thêm:
- 1 đơn vị dầu mỡ
- 3 đơn vị sữa
- 3 đơn vị thịt cá
- 1 đơn vị rau
- 1 đơn vị trái cây
- 1,5 đơn vị ngũ cốc
- 2 đơn vị nước
Tổng thể nhu cầu năng lượng và các chất của giai đoạn này bắt đầu gia tăng mạnh hơn giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ.
Với việc phân chia theo đơn vị thực phẩm đã mang lại tính khả thi rất cao khi áp dụng và tư vấn chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai điều này mang lại hiệu quả rất lớn cho chương trình dinh dưỡng quốc gia ngàn ngày đầu đời của trẻ mà Bộ Y tế đang triển khai.
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu có gì đặc biệt?
Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cho một thai kỳ khỏe mạnh đây là giai đoạn hình thành các cơ quan, tổ chức của thai nhi như ống tủy sống, não bộ, tim, phổi, gan… nên cần bổ sung đạm quý như: trứng, sữa, thịt, đậu đỗ và phân bố bữa ăn trong ngày thành nhiều bữa nhỏ để bớt cảm giác nghén. Ngoài việc ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bà mẹ cần uống bổ sung sắt – acid folic – đa vi chất và chú ý các nguồn đạm quý từ sữa cá thịt cách đa dạng.
Nhu cầu sắt/folic cho phụ nữ có thai:
- Bổ sung chất sắt và vitamin B6 suốt thời kỳ mang thai đến 1 tháng sau sanh với lượng khuyến nghị gồm 60mg sắt nguyên tố
- Nếu thai phụ có bệnh lý thiếu máu thì có phác đồ riêng.
- Cung cấp viên sắt/acid folic cần bổ sung sớm từ trước mang thai.
- Theo dõi quá trình sử dụng sắt- acid folic của thai phụ.
- Bổ sung dinh dưỡng khoa học, đúng cách giúp bà bầu tăng cân phù hợp hạn chế bệnh lý liên quan thai kỳ và giúp trẻ phát triển tối ưu nhất có thể.
Mẹ bầu thai kỳ nên hạn chế những loại thực phẩm nào?
Đồ ăn, thức uống nên hạn chế
- Không sử dụng các loại thức uống chứa chất kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá, nước chè đặc,…
- Giảm ăn các loại gia vị
- Giảm ăn mặn , giảm ngọt trong thai kỳ
Không nên quá kiêng khem
- Thai phụ nên ăn đa dạng các loại thức ăn, không chỉ ăn món mình thích mà phải ăn đủ chất theo kiến nghị.
- Khi bị nghén nhẹ như buồn nôn, nôn hay sợ ăn một số thức ăn, thai phụ hãy cố gắng thay đổi nhiều loại thức ăn khác nhau để tạm thời đáp ứng đủ nhu cầu. Phụ nữ có thai không nên quá kiêng khem các loại thực phẩm trong giai đoạn này.
- Những thực phẩm sẵn có như cua, ốc, tôm, tép, trứng, rau xanh, quả chín nên được ưu tiên lựa chọn.
Tìm hiểu khóa học dinh dưỡng cho bà bầu tại NRECI
Việc đưa ra tháp dinh dưỡng nói chung và tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cũng như theo từng giai đoạn mang thai mặc dù có ý nghĩa rất lớn trong việc truyền thông giáo dục dinh dưỡng cũng như bước tiến lớn trong việc áp dụng chế độ dinh dưỡng cách thông dụng hơn.
Nhưng để đem lại hiệu quả tối ưu nhất thì vẫn cần có sự phối hợp rất lớn từ chính bản thân các mẹ bầu và để có được sự phối hợp tốt nhất thì điều đầu tiên các chị em phụ nữ đang chuẩn bị có kế hoạch mang thai hoặc đang chăm sóc sản phụ hay chính những sản phụ đang mang thai cũng cần trang bị cho mình những kiến thức dinh dưỡng khoa học.
Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng chúng tôi luôn tiên phong đi đầu trong việc đào tạo dinh dưỡng đào tạo kiến thức thực hành cho cộng đồng nói chung và các đối tượng đặc biệt như phụ nữ mang thai nói riêng để góp phần nhỏ bé trong công cuộc cải thiện dinh dưỡng cho thế hệ hiện tại cũng như tương lại.
Các khóa học dinh dưỡng được tổ chức định kỳ hằng tháng hoặc hằng quý để đáp ứng nhu cầu học tập rất lớn của cộng đồng quan tâm đến dinh dưỡng.
Dinh dưỡng cơ bản
Học viên sẽ được cập nhật kiến thức cơ bản về các khía cạnh về dinh dưỡng, tìm hiểu về nhu cầu dinh dưỡng trong đó có dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và cho con bú, cách tính nhu cầu năng lượng, các chất sinh năng lượng và không sinh năng lượng bổ sung như thế nào. Thông qua đó để các học viên có cái nhìn tổng quát hơn về dinh dưỡng và nhu cầu dinh dưỡng.
Xem chi tiết khoá học tại đây: Khoá học: “DINH DƯỠNG CƠ BẢN” – Nền tảng Dinh dưỡng cho mọi đối tượng
Dinh dưỡng Mẹ và Bé
Chương trình đào tạo toàn diện về dinh dưỡng cho mẹ và bé, trang bị kiến thức và kỹ năng thiết yếu cho hành trình mang thai và nuôi dưỡng con khoẻ mạnh.
Nội dung:
Module 1: Dinh dưỡng Phụ nữ mang thai:
- Nhu cầu dinh dưỡng cho mẹ bầu theo từng giai đoạn.
- Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu.
- Phòng ngừa và khắc phục các vấn đề dinh dưỡng thường gặp trong thai kỳ.
- Lên thực đơn dinh dưỡng cho mẹ bầu.
Module 2: Sữa mẹ và sữa công thức:
- Tầm quan trọng của sữa mẹ đối với sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
- Kỹ năng cho con bú đúng cách và hiệu quả.
- Bảo quản và dự trữ sữa mẹ.
- Lựa chọn sữa công thức phù hợp cho trẻ.
- Kết hợp sữa mẹ và sữa công thức khoa học.
Module 3: Dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm:
- Dấu hiệu sẵn sàng ăn dặm của trẻ.
- Lựa chọn thực phẩm phù hợp cho từng giai đoạn ăn dặm.
- Cách chế biến thức ăn dặm an toàn và dinh dưỡng.
- Kỹ năng cho trẻ ăn dặm đúng cách.
- Phát triển thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ.
Module 4: Dinh dưỡng tối ưu tăng trưởng:
- Nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ em ở độ tuổi phát triển.
- Chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng cho trẻ.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Phòng ngừa và khắc phục các vấn đề dinh dưỡng thường gặp ở trẻ.
- Lên thực đơn dinh dưỡng cho trẻ.
Xem chi tiết khoá học: https://nreci.org/khoa-hoc-dinh-duong-me-va-be/
Trên đây là những chia sẻ của NRECI về tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cũng như các khoá học nền tảng về dinh dưỡng nuôi con. Nếu có bất kỳ những thắc mắc nào, bạn đọc có thể liên hệ với NRECI để được tư vấn, thiết kế dinh dưỡng cho mẹ bầu khoa học, toàn diện.
Xem thêm:
- Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu sau sinh đầy đủ dưỡng chất, lợi sữa
- Thực đơn 3 bữa cho người giảm cân khoa học, hiệu quả bất ngờ
- Tư vấn dinh dưỡng cho bà bầu trong quá trình mang thai
Để lại thông tin để được tư vấn miễn phí
Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng là đơn vị tiên phong trong đào tạo và tư vấn dinh dưỡng cho mọi đối tượng. Chúng tôi cam kết mang đến các khóa học dinh dưỡng, dịch vụ tư vấn dinh dưỡng chuyên nghiệp, uy tín bởi đội ngũ bác sĩ dinh dưỡng giàu kinh nghiệm, nhiệt huyết, năng động.
VIỆN NGHIÊN CỨU VÀ TƯ VẤN DINH DƯỠNG (NRECI)
- 105 Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, TP. HCM
- Hotline: 0888 844 732
- Fanpage: https://www.facebook.com/nreci.org
- Website: https://nreci.org
Tham vấn y khoa
Tôi là Bác sĩ Nguyễn Thị Hòa, hiện đang là Trưởng khoa Dinh dưỡng Nhi tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI). Tôi có 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dinh dưỡng, giúp các bệnh nhân vượt qua tình trạng suy dinh dưỡng, thừa cân béo phì. Ngoài ra, tôi còn khắc phục các vấn đề về bệnh lý như suy thận, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa… Sứ mệnh của tôi là mang kiến thức dinh dưỡng chuẩn khoa học tới với cộng đồng, để từ đó góp phần nâng cao tầm vóc và sức khỏe của người Việt Nam. Hy vọng rằng những chia sẻ của tôi sẽ giúp ích phần nào cho công cuộc nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Quy trình kiểm duyệt nội dung tại Viện Nghiện cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI)