Thực đơn cho người bị đại tràng co thắt khi chế biến cần chú ý hạn chế những gì? Viêm đại tràng co thắt sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp từ chế độ dinh dưỡng mỗi người của người bệnh. Một thực đơn cho người bị đại tràng co thắt hợp lý, lành mạnh không những giúp người bệnh có khả năng giảm bớt cơn đau mà còn hỗ trợ quá trình điều trị. Hiện nay sẽ có nhiều loại thực phẩm để người bệnh lựa chọn, tuy nhiên bạn cần biết đâu là loại phù hợp để giúp bảo vệ sức khỏe. Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) sẽ giúp bạn biết chính xác đâu là món ăn mà người bị đại tràng co thắt nên ăn và không nên ăn nhé!

Đại tràng co thắt là gì? Nguyên nhân đại tràng co thắt

Đại tràng co thắt là gì? 

Đại tràng co thắt được biết đến là một hội chứng rối loạn chức năng đại tràng gây ra. Có một số triệu chứng điển hình như táo bón, tiêu chảy, đau bụng, khó tiêu, chướng bụng, phân lỏng,…Bệnh thường được gọi với các tên như hội chứng ruột kích thích, đại tràng co thắt, bệnh đại tràng chức năng.

Người bệnh khi mắc phải bệnh mày thường bị đau tại vùng bụng, hai bên mạn sườn, cảm giác đau nhiều khi ăn đồ cay nóng, đồ lạnh, hay ăn quá no, bị căng thẳng,… Bên cạnh đó, người bệnh còn bị đau đầu, khó ngủ, mệt mỏi và có cảm giác lo lắng.

Nguyên nhân đại tràng co thắt

Hiện nay có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng bệnh đại tràng co thắt, điển hình như: Sử dụng nhiều kháng sinh đường ruột gây loạn khuẩn, rối loạn nhu động ruột, ăn phải các loại thức ăn bị nhiễm khuẩn, uống nhiều bia rượu, ăn quá nhiều đồ cay nóng. Do đó, khi điều trị bác sĩ luôn hỗ trợ người bệnh xây dựng thực đơn cho người bị đại tràng co thắt, hỗ trợ việc điều trị đạt hiệu quả cao.

Những người mắc bệnh thường có đại tràng nhạy cảm hơn so với những người bình thường. Đôi khi chỉ cần một thay đổi nhỏ từ bên trong cơ thể cũng đã khiến đại tràng bị co thắt, điều này sẽ dẫn đến tình trạng tiêu chảy, đau bụng,…

Đối với những người bệnh, dây thần kinh của hệ tiêu hóa có thể cảm nhận được rõ các cơn co thắt ở vị trí ruột một cách rõ ràng hơn. Tín hiệu giữa não cũng ruột yếu khiến cho cơ thể phản ứng thái quá với những thay đổi xảy ra trong quá trình tiêu hóa, làm cho người bệnh cảm giác đau, tiêu chảy hoặc táo bón.

Chế độ ăn cho người đại tràng co thắt vì sao quan trọng?

Đại tràng co thắt tuy rằng là một bệnh lành tính, nhưng căn bệnh này sẽ đem lại cho người bệnh một cảm giác khó chịu, gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống. Vì là căn bệnh liên quan đến đường tiêu hóa nên việc dung nạp các loại thực phẩm mỗi ngày, sẽ trở thành nguyên nhân chính là ảnh hưởng đến tình trạng bệnh. Do đó, người bệnh cần chú ý thực đơn cho người bị đại tràng co thắt, chú ý đến chế độ ăn uống và nghỉ ngơi mỗi ngày.

Theo các tư vấn dinh dưỡng đến từ các chuyên gia, dinh dưỡng là yếu tố giúp cho con người có thể trở nên khỏe mạnh, phục vụ quá trình hoạt động. Với người mắc bệnh tiêu hóa, dinh dưỡng sẽ trở thành yếu tố hàng đầu quyết định tình trạng của bệnh.

Đại tràng là phần cuối của ống tiêu hóa, bộ phận tiếp nhận những nhiệm vụ hấp thu các chất dinh dưỡng từ thức ăn còn sót lại của các hệ tiêu hóa trước đó. Vì vậy, một khi bộ phận này gặp các vấn đề như viêm loét, có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, khiến cơ thể không thể hấp thụ được những dưỡng chất cần thiết.

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học, điểm ưu tiên hàng đầu giúp người bệnh giảm nhẹ đi các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng. Mặc dù không thể giúp cho người bệnh có thể chữa khỏi nhưng nó sẽ hỗ trợ người bệnh trong quá trình điều trị, hạn chế tốt các vấn đề nghiêm trọng do bệnh gây ra.

Từ đó, hệ thống đường ruột của người bệnh được cải thiện, các cơn đau cũng có thể giảm thiểu đáng kể. Chế độ ăn được các bác sĩ đánh giá là một trong những cách chữa viêm đại tràng co thắt nói riêng, cũng như bệnh liên quan đường tiêu hóa nói chung mà nhiều người cần chú ý, điều chỉnh theo chỉ định của bác sĩ.

Người đại tràng co thắt nên ăn gì? Mẫu thực đơn cho người bị đại tràng co thắt

Mỗi người bệnh sẽ có chế độ ăn khác nhau, tùy vào tình trạng cụ thể của từng người. Tuy nhiên vẫn sẽ có một số gợi ý trong thực đơn cho người bị đại tràng co thắt, hỗ trợ giải quyết bệnh một cách hiệu quả:

Sữa chua

Sữa chua được xem như một loại “thần dược” đối với những người mắc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa. Trong sữa chua có Probiotics, giúp đẩy mạnh hoạt động của hệ tiêu qua thông qua bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, đại tràng và dạ dày.

Bổ sung chất xơ

Rau mồng tơi 
Rau mồng tơi có khả năng sinh nhiệt thấp, do đó sẽ giúp người bệnh lợi tiểu. Chất nhầy có trong rau cũng giúp hấp thụ cholesterol từ thức ăn. Khi các cholesterol nội và ngoài bị hóa hoạt tính, chúng sẽ đẩy ra ngoài thông qua đường phân. Hàm lượng chất xơ có trong rau mồng tơi sẽ giúp phân mềm, dễ đẩy ra ngoài hơn.

Khoai lang
Thực đơn cho người bị đại tràng co thắt nên có khoai lang, loại củ có nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa. Chất xơ hoà tan có trong khoai lang sẽ giúp hấp thụ nước, làm mềm phân,… Chất chống oxy hóa trong khoai có khả năng thúc đẩy sự phát triển của lợi khuẩn. Khi số lượng lợi khuẩn đường ruột được đảm bảo theo tỷ lệ 85/15, cơ thể của bạn sẽ tránh được các bệnh liên quan đến đường ruột.

Gạo lứt
Gạo lứt có khả năng cung cấp lượng lớn chất xơ hòa tan cho cơ thể. Những chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể như riboflavin, canxi,… giúp cho cơ thể luôn trong trạng thái khỏe mạnh, tạo môi trường dinh dưỡng tốt cho vi khuẩn đường ruột.

Gạo lứt có chứa các khoáng chất, vitamin, phenolic cần thiết để tạo một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Bên cạnh đó người bệnh còn cần tăng cường bổ sung chất xơ từ khoai tây, ngũ cốc, cà rốt,… giúp dạ dày tiêu hóa dễ dàng, cung cấp đủ năng lượng cho một ngày dài hoạt động.

Thực tế, chất xơ sẽ giúp làm mềm phân, giúp phân di chuyển được dễ dàng thông qua đại tràng, Từ đó sẽ giúp dạ dày tiêu hóa dễ dàng hơn, cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, các chất xơ có thể tạo khí, gây nên tình trạng đau bụng. Do đó, bạn chỉ nên bổ sung chất xơ từ từ, 2 đến 3g mỗi ngày.

Bổ sung thêm trái cây 

Người bệnh nên ăn nhiều trái cây, hoa quả tươi có chứa vitamin tốt cho dạ dày như táo, bưởi, cam, chuối, đu đủ,… Cụ thể, đu đủ có chứa enzym papain giúp tiêu thụ protein. Do đó, thức ăn và những chất dinh dưỡng được tiêu hóa, hấp thụ một cách dễ dàng hơn. Đu đủ còn được xem như một “vị thuốc” chữa bệnh táo bón hiệu quả.

Chuối là nguồn cung cấp chất xơ tương đương với 10% nhu cầu chất xơ trong ngày của người bệnh. Chất xơ có trong chuối có cân bằng cholesterol, tăng khả năng chống viêm, ổn định huyết áp. Cũng giống như đu đủ hay chuối, cơ cũng cung cấp chất xơ tốt cho cơ thể.

Hàm lượng chất xơ có trong trái cây sẽ tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn phát triển, kích thích tiêu hóa cũng như đẩy nhanh quá trình trao đổi chất.

Thịt và các sản phẩm từ thịt

Thịt được biết đến là thực phẩm cung cấp một lượng lớn protein, sắt. Do đó rất tốt cho việc cung cấp lượng máu cho cơ thể, điều này góp phần cải thiện tình trạng thiếu máu do liên quan đến viêm đại tràng, đồng thời thịt cũng rất tốt cho những người bệnh bị đau dạ dày lâu năm.

Người bệnh có thể bổ sung thịt cá, sữa đậu nành,… để bổ sung đạm cần thiết cho cơ thể. Đối với thịt thì nên sử dụng thịt được ninh kỹ, thịt xay nhỏ. Điều này sẽ giúp quá trình tiêu hóa dễ hơn, tránh cho dạ dày và đại tràng hoạt động mạnh.

Mẫu thực đơn cho người viêm đại tràng co thắt

Thứ 2, 5

• 7 giờ: Cháo thịt nạc, sữa chua đậu tương (150ml)
• 11 giờ: Cơm – 2 bát, thịt nạc vo viên hấp (50g), canh rau ngót nấu cùng tôm, tráng miệng với chuối.
• 14 giờ: Sữa đậu nành (200ml)
• 18 giờ: Cơm – 2 bát, rau muống luộc (100g), cá kho (100g), tráng miệng với táo.

Thứ 3, 6, chủ nhật

• 7 giờ: Khoai tây nấu cùng súp thịt bò, sữa chua đậu tương.
• 11 giờ: Cơm – 2 bát, cá nạc rim nước mắm (100g), canh rau cải nấu cùng tôm nõn, tráng miệng với xoài (100g).
• 14 giờ: Sữa đậu nành (200ml)
• 18 giờ: Cơm – 2 bát, đậu hủ nhồi thịt, tráng miệng với nhãn (100g)

Thứ 4, 7

• 7 giờ: Bánh mì ăn cùng ruốc thịt nạc, sữa chua đậu tương (150ml).
• 11 giờ: Cơm – 2 bát, thịt gà rang (100g), bắp cải luộc (100g), tráng miệng với hồng xiêm (1 quả).
• 14 giờ: Sữa đậu nành (200ml)
• 18 giờ: Cơm – 2 bát, thịt nạc rim (50g), tráng miệng với xoài.

Người đại tràng co thắt nên “tránh xa” các loại thực phẩm nào?

Trong thực đơn cho người bị đại tràng co thắt, khi các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng sẽ luôn nhắc nhở người bệnh tránh xa các loại thực phẩm sau đây:

• Thực phẩm giàu chất béo: Chất béo sẽ có khả năng làm ruột co bóp nhiều hơn gây ra tình trạng tiêu chảy và đau bụng thường xuyên. Chất béo có nhiều trong những loại thịt được chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, các loại thực phẩm được chế biến nhiều dầu mỡ.
• Những loại thực phẩm còn sống như: Rau sống, tiết canh, gỏi cá,…
• Một số loại rau củ cũng gây nên tình trạng chướng bụng và đầy hơi như tỏi, hành tây,…
• Những loại chế phẩm từ sữa vì trong sữa có đường lactose gây khó tiêu, gây tình trạng tiêu chảy, đau quặn bụng hay táo bón (trừ sữa chua).
• Người bệnh cần tránh xa các loại chất kích thích, đồ uống có chứa cồn, gas, cà phê, cũng như các loại thực phẩm cay nóng,…
• Các loại hải sản tươi sống, có thể khiến người bệnh bị đau bụng và đi ngoài. Chú ý khi ăn các loại hải sản thì cần được chế biến chín kỹ trước khi ăn.

Một số lưu ý cho người đại tràng co thắt

Trong các khóa học dinh dưỡng, tư vấn dinh dưỡng của các chuyên gia về vấn đề thực đơn cho người bị đại tràng cho thắt, cũng có nêu một số lưu ý đến người bệnh:

• Người bệnh không nên ăn quá no, cần phải chia ra thành nhiều bữa để dạ dày có thời gian hoạt động, tiêu hóa hết các loại thực phẩm đã được hấp thụ. Không nên để cơ thể quá đói vì lúc đó sẽ khiến dạ dày bạn co bóp, gây nên tình trạng đau đớn.
• Cần xây dựng thực đơn ăn ở những thời điểm cố định, tránh bỏ bữa sáng. Vì bữa sáng là bữa ăn rất quan trọng đối với cơ thể trong một ngày.
• Cần chú ý không nên hoạt động mạnh ngay sau khi ăn, hoặc người bệnh đi ngủ ngay sau khi ăn. Như thế sẽ làm hệ tiêu hóa bị tổn thương, gây khó ngủ và xuất hiện các triệu chứng đầy bụng.
• Những lúc cảm thấy bụng chướng, sau khi ăn nên mát xa bụng một cách nhẹ nhàng. Mục đích để giúp cho dạ dày hoạt động được tốt hơn.
• Cần ăn chậm và nhai kỹ.
• Uống đủ nước trong một ngày, từ 1,5 đến 2 lít.
• Kết hợp các bài tập thể dục thể thao thường xuyên, hỗ trợ tăng cường sức khỏe.

Đại tràng co thắt là căn bệnh không còn quá xa lạ đối với những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Do đó bạn cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt, xây dựng thực đơn cho người bị đại tràng co thắt thông qua tư vấn từ bác sĩ. Đồng thời, để cải thiện tình trạng bệnh tốt hơn bạn có thể tham gia vào các khóa học dinh dưỡng, đào tạo dinh dưỡng hiện có tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI). Các chuyên gia tại NRECI sẽ giúp bạn cải thiện dinh dưỡng và đưa ra những lời khuyên bổ ích, hỗ trợ bạn điều trị bệnh được tốt hơn.

Đọc thêm:

• Người đau đại tràng ăn gì? Thực đơn 7 ngày cho người đau đại tràng
• Thực đơn cho người sau phẫu thuật mau phục hồi sức khoẻ
• Thực đơn cho người thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì?

• Địa chỉ: 105 Đường Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0888 334 478
• Fanpage: Viện Nghiên Cứu & Tư Vấn Dinh Dưỡng

ThS.BS Lê Thị Thu Huyền

• Thạc sĩ Y học Cổ truyền – Đại học Y Dược TP.HCM
• Giảng viên thỉnh giảng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
• Giảng viên thỉnh giảng Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn
• Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng

Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu khoa học:  Đánh giá tác dụng giảm béo của phương pháp cấy chỉ các huyệt khí hải, trung quản, thiên xu, thủy đạo, thủy phân, tứ mãn kết hợp can thiệp chế độ ăn uống trên bệnh nhân béo phì.