Tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em cùng Bác sĩ Dinh dưỡng NRECI

Tình trạng biếng ăn, suy dinh dưỡng ở trẻ sẽ có những mức độ khác nhau, dẫn đến trẻ nhẹ cân, chậm phát triển thể chất, còi cọc,… Do đó, ba mẹ nên đến tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em để được can thiệp và xây dựng thực đơn cá nhân phù hợp theo tình trạng, sở thích.

Thực trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em

Trẻ em được nuôi dưỡng tốt sẽ có khả năng phát triển toàn diện, học tập tốt hơn, tích cực tham gia và đóng góp cho xã hội cộng đồng,… Vì vậy, ở xã hội hiện đại cha mẹ luôn được khuyến khích chú trọng nhiều hơn trong việc tư vấn suy dinh dưỡng ở trẻ em.

Ở Việt Nam có khoảng 1,8 triệu trẻ em (độ tuổi dưới 5) bị suy dinh dưỡng và có nguy cơ ảnh hưởng não, thể chất lâu dài. Những vùng Tây Nguyên, Trung du, Miền núi phía Bắc  được xem là vùng có tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng cao nhất (Người Mông chiếm 65%).

Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng là tình trạng khá phổ biến. Theo số liệu từ Viện Dinh dưỡng quốc gia năm 2019-2020 ở Việt nam có tỷ lệ thiếu máu gần 20%, cứ 3 trẻ thì có 1 trẻ thiếu sắt và 60% trẻ dưới 5 tuổi thiếu kẽm. Chỉ có khoảng ¼ trẻ em dưới 6 tháng tuổi được bú sữa mẹ hoàn toàn, 59% được hưởng lợi từ chế độ ăn dặm đầy đủ và đa dạng.

Trẻ bị suy dinh dưỡng, nguyên nhân do đâu?

Theo chia sẻ từ các chuyên gia, nguyên nhân gây nên tình trạng suy dinh dưỡng thường gặp khi tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em bao gồm:

• Cha mẹ không trang bị đủ kiến thức để nuôi con: Các bé không được cho bú sữa mẹ, ăn dặm đúng cách. Đồng thời cha mẹ không biết cách chọn lựa các loại thực phẩm phù hợp, cho con ăn quá ít bữa trong ngày, thực hiện kiêng khem quá mức đã dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi.
• Bổ sung dinh dưỡng cho con quá sớm, hay quá muộn: Thành phần thức ăn không đảm bảo chất lượng. Cho con ăn bổ sung sớm sẽ dẫn đến bé bú ít sữa mẹ, làm tăng nguy cơ mắc bệnh do thiếu dinh dưỡng và các yếu tố miễn dịch trong sữa mẹ. Mặt khác, cho bé ăn bổ sung muộn sẽ làm cho bé còi cọc, suy dinh dưỡng, bởi từ 6 tháng tuổi trở đi sữa mẹ đã không còn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của con nữa.
• Cho bé cai sữa sớm: Sữa mẹ chính là nguồn dưỡng chất hoàn hảo, việc cho con cai sữa sớm sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh. Tốt nhất mẹ nên cho con bú đến 24 tháng tuổi, đồng thời chú ý không cai sữa cho con khi con chưa ăn bổ sung.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn, ký sinh trùng đường ruột: Các bé khi bị bệnh sẽ thường biếng ăn. Những kháng sinh được dùng trong điều trị các bệnh nhiễm trùng vừa có khả năng diệt vi trùng gây bệnh, vừa diệt bớt các vi khuẩn có lợi của cơ thể trong đường ruột – Làm ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn, dẫn đến bé biếng ăn, kém hấp thu.
• Trẻ bị ốm kéo dài: Trường hợp chủ yếu do mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, hay do biến chứng từ các bệnh sởi, lỵ, phổi,…
• Các bé sinh non, suy dinh dưỡng bào thai, dị tật hở hàm ếch, tim bẩm sinh,… cũng có nguy cơ suy dinh dưỡng.
• Các bé biếng ăn do thức ăn chế biến không phù hợp với lứa tuổi, khẩu vị. Mặt khác, cha mẹ chăm sóc bé không phù hợp, gây căng thẳng dẫn đến bé bị tâm lý biếng ăn.
• Một số nguyên nhân khác: Bắt nguồn từ dịch vụ chăm sóc y tế kém, chăm sóc con kém khoa học, tập quán lạc hậu trong chăm sóc con cái,…

Có thể thấy, tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Để cải thiện tình trạng được tốt nhất, cha mẹ nên cho con đến gặp chuyên gia nhận tư vấn dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng, thông qua đó cha mẹ có thể biết chính xác nguyên nhân gây bệnh và được bác sĩ hướng dẫn cách cải thiện phù hợp nhất cho con.

Dấu hiệu nhận biết cần can thiệp tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em

Suy dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển thể lực, trí tuệ, hành vi cũng như khả năng học tập của các bé. Nếu cha mẹ lo lắng và nghi ngờ con thuộc nhóm trẻ suy dinh dưỡng, hãy thử trắc nghiệm sơ bộ với những dấu hiệu sau. Đồng thời cho con tư vấn suy dinh dưỡng để được chuyên gia tiến hành tư vấn dinh dưỡng phù hợp.

Trẻ có dấu hiệu chậm tăng cân, chiều cao

Chiều cao, cân nặng chính là hai tiêu chí giúp đánh giá sự phát triển thể chất của các bé. Bạn có thể dựa vào bảng chiều cao, cân nặng chuẩn để so sánh mức tương ứng với độ tăng trưởng của bé. Cha mẹ cũng cần chú ý ghi lại và theo dõi quá trình phát triển của con theo từng tháng.

Nếu cân nặng của con nhỏ hơn -2SD so với cân nặng chuẩn trung bình, chiều cao thấp hơn -2SD so với chiều cao chuẩn thì bé đã bị suy dinh dưỡng. Trong quá trình theo dõi nếu chiều cao và cân nặng sẽ gần như đứng yên trong vòng 3 tháng thì bé cũng có nguy cơ suy dinh dưỡng.

• Khám, tư vấn dinh dưỡng tăng chiều cao cho trẻ

Bé có dấu hiệu chậm phát triển đối với khả năng vận động

Ở mỗi giai đoạn, các bé sẽ có những khả năng phát triển vận động khác nhau. Chậm phát triển vận động cũng là một tiêu chí nhận diện dấu hiệu suy dinh dưỡng của bé. Cụ thể với đặc điểm vận động của các bé trong độ tuổi từ 0 đến 3 tuổi như sau:

Trẻ không có sự hào hứng với các bữa ăn

• Với các bé bú mẹ 6 tháng đầu: Giai đoạn cho bé bú khoảng 10 đến 20 phút mỗi bên vú, các bé lớn sẽ thường bú nhanh hơn (5 đến 10 phút mỗi bên). Nếu thời gian cho con bú lâu hơn, người mẹ nên kiểm tra đã cho con bú đúng cách hay chưa. Nếu đã cho con bú đúng cách mà thời gian bú vẫn lâu, đồng thời bé có biểu hiện quấy khóc, cáu gắt, thời gian giãn cách giữa 2 cữ bú ngắn hơn 2-3 tiếng thì có thể bé bú không đủ.
• Với bé ở độ 6 đến 9 tháng: Bé bắt đầu ăn dặm, nếu thời gian ăn mỗi bữa kéo dài trên 30 phút, đồng thời bé ăn sao nhãng, không có sự tập trung, lượng thức ăn dung nạp chỉ bằng ½ so với độ tuổi thì bé có thể thuộc nhóm biếng ăn (biểu hiện sớm của suy dinh dưỡng). Lúc này hãy cho con đến thăm khám với bác sĩ để được tư vấn dinh dưỡng phù hợp.
• Với các bé lớn hơn: Sẽ có một số dấu hiệu cảnh báo như bé tỏ ra chán ghét với những bữa ăn; thấy đồ ăn sẽ bắt đầu khóc, chạy trốn; trẻ hay nôn ói; các bé chỉ ăn một vài thứ quen thuộc và không muốn thử các loại đồ ăn mới.

Các bé thường mệt mỏi, cáu gắt, kém linh hoạt, buồn chán

Các bé có biểu hiện mệt mỏi, thờ ơ với mọi người xung quanh, trẻ kém năng động, cũng như lười chơi với bạn bè,….là biểu hiện của suy dinh dưỡng.

Với trường hợp bé suy dinh dưỡng nặng sẽ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Bố mẹ thực sự không nên bỏ qua các yếu tố sức khỏe của bé bị bệnh hô hấp, rối loạn tiêu hóa, thường xuyên đau ốm, rối loạn giấc ngủ, lâu lành vết thương,…

Nhìn chung, những dấu hiệu này chỉ phần nào giúp đánh giá sơ bộ. Để có thể xác định đúng chính xác các bé có thuộc nhóm suy dinh dưỡng hay không, đang ở mức độ nào thì cần đưa trẻ đến tư vấn dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng. Tiến hành sàng lọc với đúng các quy trình thăm khám, kiểm tra cần thiết. Từ tất cả các chẩn đoán, bác sĩ xây dựng được một khẩu phần ăn phù hợp với tình trạng dinh dưỡng, mục tiêu cũng như thói quen và sở thích của bé.

Theo ý kiến của bác sĩ Nguyễn Thị Hòa – Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng NRECI: ”Việt Nam đang ở trong giai đoạn chịu gánh nặng kép về tình trạng suy dinh dưỡng và thừa cân béo phì, cả hai trường hợp này đều ảnh hướng xấu tới sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Do đó, ba mẹ cần theo dõi kỹ tình trạng dinh dưỡng của con mình để có kế hoạch can thiệp kịp thời nếu bé có vấn đề về sự tăng trưởng.”

Tư vấn dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng gồm những gì?

Quy trình khám suy dinh dưỡng trẻ em được xây dựng và sắp xếp theo từng bước khoa học, nhằm đưa ra một kết quả chính xác cũng như toàn diện nhất về mọi mặt. Từ đó, các bác sĩ sẽ lên kế hoạch và xây dựng chế độ dinh dưỡng một cách hợp lý nhất. Cụ thể cách bước thăm khám dinh dưỡng cho bé như sau:

Bước 1: Xác định nguyên nhân trẻ suy dinh dưỡng

Giai đoạn đầu, bác sĩ cần tiến hành thăm khám và khai thác tiền sử bệnh của bé, thu thập các loại thông tin liên quan chiều cao, cân nặng cũng như cách tương tác với cha mẹ để tìm hiểu về các thói quen ăn uống, chế độ dinh dưỡng của bé. Đây được xem là bước quan trọng, giúp bác sĩ đánh giá  tống quát tình trạng sức khỏe, cũng như đưa được suy luận về tình hình bệnh lý các bé đang gặp phải.

Để xác định nguyên nhân bé suy dinh dưỡng và thiết lập được phác đồ điều trị dinh dưỡng phù hợp, các bác sĩ có thể cho bé thực hiện một số xét nghiệm, siêu âm như:

• Xét nghiệm huyết học: Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi.
• Xét nghiệm hóa sinh: Chức năng gan, thận, kiểm tra glucose, protein tổng hợp, lipid máu,…
• Xét nghiệm vi chất dinh dưỡng gồm đo lường một số dưỡng chất: Sắt huyết thanh, vitamin D3, kẽm, canxi, vitamin C, magie,…

Bước 2: Xây dựng lộ trình can thiệp phù hợp theo cá thể

Thông qua kết quả thăm khám và thực hiện các xét nghiệm (nếu cần), các bác sĩ sẽ thông báo đến phụ huynh chính xác tình trạng sức khỏe của bé. Sau đó sẽ tư vấn hướng điều trị và xây dựng kết hợp dinh dưỡng phù hợp cho bé. Các bé sẽ được hướng dẫn ăn uống khoa học, hỗ trợ phát triển khỏe mạnh, toàn diện về mặt thể chất, tinh thần. Trong những trường hợp có dấu hiệu thiếu hụt vi chất thì sẽ được bổ sung thêm bằng thuốc, như: sắt, kẽm, canxi, vitamin…

Ngoài ra, cha mẹ cũng được các chuyên gia hướng dẫn thêm các thức giúp trẻ vận động, đảm bảo cho bé ngủ đủ giấc nhằm cải thiện sức khỏe, khả năng dung nạp thức ăn và tinh thần bé luôn được thoải mái.

Bước 3: Theo dõi khả năng dung nạp của trẻ – tái đánh giá và điều chỉnh

Sự thành công trong quá trình thăm khám suy dinh dưỡng trẻ em cần sự tuân thủ thực hiện thực đơn, duy trì trong 1 đến 3 tháng. Vì vậy, việc theo dõi mỗi ngày nhằm đánh giá khả năng tuân thủ theo đúng thực đơn và khả năng dung nạp của bé.

Thông qua đó, bác sĩ sẽ đưa được các điều chỉnh kịp thời để các bé và mẹ tìm được thực đơn phù hợp nhất với khả năng dung nạp, thói quen, sở thích của bé. Từ đó các bé có thể duy trì lâu dài và đạt được mục tiêu dinh dưỡng. Lưu ý cha mẹ nên cho con tái khám với bác sĩ nhằm đánh giá tính hiệu quả của kế hoạch. Với trường hợp có vấn đề gì, bác sĩ cũng có thể điều chỉnh dinh dưỡng phù hợp nhất cho các bé.

Vì sao nên chọn tư vấn suy dinh dưỡng cho trẻ tại NRECI?

Suy dinh dưỡng không những ảnh hưởng đến thể chất mà còn làm chậm quá trình phát triển trí tuệ của bé. Do đó, với trường hợp còn băn khoăn và lo ngại tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em ở đâu, điều trị như thế nào, bố mẹ cần đưa con đến với các trung tâm dinh dưỡng chuyên nghiệp, uy tín.

Tư vấn dinh dưỡng cho bé cùng đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ dinh dưỡng tại NRECI:

• Đội ngũ Thạc sĩ, Bác sĩ có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực dinh dưỡng
• 100 ca can thiệp dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm bò, trẻ béo phì, suy dinh dưỡng
• Tận tâm, theo dõi và hỗ trợ bố mẹ trong quá trình điều chỉnh, can thiệp dinh dưỡng
• Giải đáp 24/7 từ xa

Suy dinh dưỡng gây ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của bé, do đó khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đứng cân, biếng ăn,… bố mẹ nên đến gặp bác sĩ để được thăm tư vấn suy dinh dưỡng trẻ em. Liên hệ với NRECI để được tư vấn chi tiết vì sức khỏe và sự phát triển toàn diện của con.

Liên hệ: Khám, tư vấn dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng, nhẹ cân