Khám, tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò không phải là tình trạng hiếm gặp ở trẻ nhỏ hiện nay. Tuy nhiên, nếu không nhận biết và không điều trị sớm cho trẻ sẽ khiến trẻ kém hấp thu, thiếu hụt dưỡng chất. Do đó, nếu như trong quá trình chăm sóc, cho trẻ uống sữa, các mẹ nhận thấy các dấu hiệu bất thường, có phản ứng với sữa bò nên đưa trẻ thăm khám sức khỏe sớm nhất. Các bác sĩ có thể đánh giá, tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò và đưa ra những lời khuyên cụ thể.

Nguyên nhân, triệu chứng dị ứng đạm sữa bò

Định nghĩa

Dị ứng đạm sữa bò còn được gọi là dị ứng sữa bò – đây là một trong những bệnh dị ứng phổ biến ở trẻ em. Theo ước tính, bệnh này ảnh hưởng đến khoảng 7% trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi, mặc dù hầu hết trẻ em lớn lên đều khỏi bệnh.

Tình trạng dị ứng này thường phát triển khi đạm bò lần đầu tiên đưa vào chế độ ăn của trẻ dưới dạng sữa công thức, trẻ bắt đầu ăn dặm. Hoặc một tình trạng hiếm gặp hơn, trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn nhạy cảm với protein sữa bò từ chế độ ăn uống của mẹ truyền sang bé.

Dị ứng đạm sữa bò được phân thành 2 loại chính:

• Dị ứng ngay lập tức còn gọi là dị ứng sữa qua trung gian IgE-  các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng vài phút sau khi uống sữa bò.
• Dị ứng bị trì hoãn còn được gọi là dị ứng sữa không qua trung gian IgE – các triệu chứng thường bắt đầu vài giờ hoặc thậm chí vài ngày sau khi uống sữa bò.

Nguyên nhân

Dị ứng đạm sữa bò xảy ra khi hệ thống miễn dịch của trẻ cho rằng các thành phần protein trong sữa bò là gây hại với cơ thể. Điều này khiến cơ thể tự động sản xuất ra các kháng thể miễn dịch IgE làm trung hòa các protein – chất gây dị ứng này. Ở những lần tiếp xúc với đạm sữa bò tiếp theo, kháng thể IgE trong cơ thể trẻ nhận ra các protein này và thông báo cho hệ thống miễn dịch sinh ra histamin cùng các hóa chất trung gian gây dị ứng khác. Từ đó, gây nên một loại các dấu hiệu và triệu chứng dị ứng ở trẻ.

Triệu chứng trẻ bị dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra nhiều triệu chứng gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Thế nên, các mẹ cần nhận biết sớm để tư vấn, khám dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò. Việc thăm khám, chẩn đoán, điều trị càng sớm sẽ càng tốt đối với sức khỏe cũng như khả năng hấp thu của trẻ.

Dị ứng đạm sữa bò sẽ xuất hiện triệu chứng ở một số cơ quan trên cơ thể như da, tiêu hóa, hô hấp, thậm chí toàn thân:

Bên cạnh các triệu chứng điển hình trên, dị ứng đạm sữa bò còn có thể gây ra các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng hơn, xuất hiện đột ngột khiến trẻ sưng cổ họng, thở khó khăn, khò khè. Ngoài ra, phản ứng dị ứng đặc biệt nghiêm trọng là sốc phản vệ. Lúc này, phụ huynh, người thân cần gọi xe cấp cứu ngay lập tức để đưa trẻ đến bệnh viện, cơ sơ y tế gần nhất.

Dị ứng đạm sữa bò gây ảnh hưởng gì?

Dị ứng đạm sữa bò mặc dù ngày nay khá phổ biến ở trẻ nhỏ, tuy nhiên các mẹ không nên chủ quan và lơ là sức khỏe của trẻ. Bởi không điều trị, điều chỉnh chế độ ăn uống, giảm hay loại bỏ đạm sữa bò sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của trẻ.

Một tỷ lệ cao trẻ dị ứng đạm sữa bò dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu hụt dưỡng chất, chậm tăng trưởng và phát triển do nhiều nguyên nhân:

• Trẻ có vấn đề về tiêu hóa, kém hấp thu các chất dinh dưỡng trong chế độ ăn uống hằng ngày.
• Trẻ không nhận đủ lượng thức ăn để có năng lượng tham gia hoạt động và sự tăng trưởng, phát triển
• Trẻ thường xuyên bị táo bón, tiêu chảy, đau bụng, trào ngược dạ dày thực quản,…

Khám và tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò tại NRECI

Khi nhận thấy trẻ có những biểu hiện bất thường và cho rằng dị ứng đạm bò, các mẹ nên đưa trẻ thăm khám. Nếu được chẩn đoán mắc dị ứng đạm sữa bò, các bậc phụ huynh sẽ được bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng tư vấn dinh dưỡng về cách kiểm soát dị ứng trong chế độ ăn của trẻ.

NRECI thực hiện khám và tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò theo trình tự bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Viện được biết đến là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực tư vấn, thăm khám cũng như các nghiên cứu, dịch vụ liên quan đến lĩnh vực Dinh dưỡng, các bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn quy trình cụ thể cho các bậc phụ huynh như sau:

Bước 1: Thực hiện đo chỉ số để đánh giá chuẩn về xác tình trạng dinh dưỡng của trẻ

• Bác sĩ đo các chỉ số cơ bản của cơ thể như cân nặng, chiều cao, vòng đầu
• Sau khi thu thập các số liệu, bác sĩ tiến hành tra cứu bảng chiều cao, cân nặng theo độ tuổi của WHO để nhận định về tình trạng dinh dưỡng của trẻ.
• Sử dụng biểu đồ tăng trưởng.

Bước 2: Khai thác khẩu phần ăn của trẻ cũng như các vấn đề về dinh dưỡng

• Khai thác khẩu phần ăn trong 24h và các thói quen, sở thích ăn uống mỗi ngày của trẻ đủ hay thiếu năng lượng; các nhóm thực phẩm có cân đối không; có nguy cơ bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng nào hay không; thực phẩm nào gây nên các triệu chứng dị ứng, thời gian dị ứng từ khi nào và trẻ xuất hiện các triệu chứng gì.
• Khai thác các vấn đề liên quan có ảnh hưởng đến dinh dưỡng của trẻ: vận động, giấc ngủ, môi trường sống, tinh thần.
• Khai thác các vấn đề bệnh lý, tình trạng mà trẻ đã và đang gặp phải: tiêu chảy, táo bón, hô hấp tái diễn, bệnh lý về tuyến giáp, tuyến yên,….

Bước 3:Thực hiện một số xét nghiệm và chẩn đoán thông qua kết quả hình ảnh

• Một số xét nghiệm cho trẻ được bác sĩ chỉ định: công thức máu, sinh hóa máu, xét nghiệm vi chất: kẽm, sắt, vitamin D,…
• Chụp X-quang, siêu âm,… phù hợp với tình trạng bệnh lý theo từng độ tuổi nhất định.

Bước 4: Khám và tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò cùng bác sĩ

• Khám và tư vấn dinh dưỡng  1-1 với Bác sĩ
• Chẩn đoán tình trạng dị ứng của trẻ, lộ trình can thiệp và thời gian can thiệp điều trị
• Tư vấn cách bố mẹ chăm sóc cũng như theo dõi các triệu chứng, bất thường cũng như sự thay đổi của trẻ trong quá trình điều trị về dinh dưỡng, vận động, tâm lý. Đặc biệt, các bác sĩ cũng hướng dẫn bố mẹ viết nhật ký ăn uống của trẻ để ghi nhận thực phẩm dị ứng, không dụng nạp dễ dàng hơn mà tránh bổ sung vào các lần sau.

Bước 3: Xây dựng, thiết kế thực đơn ăn uống chi tiết theo từng cá thể

• Khai thác thói quen cũng như sở thích ăn uống của các trẻ.
• Xây dựng một thực đơn theo cá thể để đáp ứng đủ dinh dưỡng, năng lượng và giảm tình trạng dị ứng của trẻ.
• Theo dõi cùng bác sĩ và chuyên viên dinh dưỡng về khả năng dung nạp của trẻ, tái đánh giá và điều chỉnh phù hợp theo khả năng của bé. Đây là điểm khác biệt mà không phải Viện nào cũng có, sự theo dõi khả năng dung nạp dựa vào nhật ký ăn uống của bé là một điều cực kỳ quan trọng đối với trẻ dị ứng đạm sữa bò.

Bác sĩ tư vấn dinh dưỡng tại NRECI

Ths.Bs. Đặng Ngọc Hùng

• Ths.Bs Đặng Ngọc Hùng hiện đang là Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI).
• Bác sĩ đã từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
• Giảng viên thỉnh giảng tổ chức phi chính phủ LIFE, Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, Cao đẳng Đại Việt.
• Tác giả sách “DINH DƯỠNG CÂN BẰNG – ĂN TRONG TỈNH THỨC”, Truyện tranh Dinh dưỡng “HÀNH TRÌNH KHÁM PHÁ DINH DƯỠNG CÙNG GURU”.

Bs Nguyễn Thị Kim Hải

Bs Nguyễn Thị Kim Hải tốt nghiệp chuyên ngành Bác sĩ Đa Khoa tại Học viện Quân Y, Bác sĩ Chuyên khoa I Dinh dưỡng tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Hiện Bs Hải đang là Trưởng phòng Dinh dưỡng người lớn tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng.

Bs Nguyễn Thị Hòa

Bs Nguyễn Thị Hoà tốt nghiệp Bs Y học Dự phòng – Đại học Y dược TP.HCM, chứng chỉ Dinh dưỡng Lâm sàng 6 tháng – Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch. Hiện Bs Hòa đang là Trưởng khoa Dinh dưỡng trẻ em tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng.

Mong rằng với những thông tin trong bài viết về khám, tư vấn dinh dưỡng cho trẻ dị ứng đạm sữa bò giúp các bậc phụ huynh nhận biết tình trạng dị ứng này. Từ đó, lựa chọn đơn vị thăm khám, tư vấn dinh dưỡng uy tín, đáng tin cậy để kiểm tra sức khỏe cho trẻ từ sớm. Điều này giúp nâng cao sức khỏe của trẻ, tránh trẻ gặp phải suy dinh dưỡng, kém hấp thu.