Trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày có nguy hiểm không?

Khi chăm nuôi con trẻ, đặc biệt là trẻ mới sinh ra chắc hẳn không ít các mẹ gặp phải tình huống con mình hay bị nôn trớ sữa. Điều này khiến nhiều cha mẹ bối rối và lo lắng rằng trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày có nguy hiểm không? Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng sẽ cung cấp thông tin cho bạn đọc về câu hỏi này thông qua bài viết dưới đây!

Khi trẻ mới sinh ra, hệ tiêu hóa của trẻ chưa thể hoàn thiện ngay lập tức, điều này khiến trẻ dễ gặp các vấn đề về đường tiêu hóa như nôn trớ, tiêu phân lỏng, chướng bụng, đầy hơi,… Vì vậy, trong những tình huống này thật hữu ích khi cha mẹ hiểu và biết cách xử trí kịp thời, an toàn cho con mình tại nhà.

Nôn trớ là gì? Cách nhận biết nôn trớ ở trẻ

Nôn được định nghĩa là tình trạng các chất chứa trong dạ dày bị đẩy ra ngoài qua miệng xảy ra do sự co bóp của dạ dày phối hợp với sự co thắt của các cơ thành bụng và ngực. Nôn ói là triệu chứng tiêu hóa thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đây có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý liên quan đến nhiều cơ quan khác nhau.

Trớ (từ dân gian) chỉ sự di chuyển của thức ăn từ dạ dày trào ngược qua hầu họng hoặc qua miệng do sự co bóp đơn thuần của dạ dày mà không có sự tham gia của các cơ thành bụng khác.

Dựa vào định nghĩa trên, mẹ cần biết rằng nôn và trớ là khác nhau và có thể hiểu đơn giản là nôn ói mang mức độ nghiêm trọng hơn so với trớ.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày

Trớ được gọi là sinh lý khi lượng sữa trớ ra ngoài khoảng nhỏ từ 5-10 ml, thường xuất hiện sau ăn hoặc khi trẻ ợ hơi, có thể xảy ra 2-3 lần/ ngày, dù vậy trẻ sơ sinh vẫn bú khỏe, lên cân đều và không kèm theo các biểu hiện bất thường như hay quấy khóc, dễ bị kích thích, uốn cong người, ho, khàn tiếng, khò khè, chậm lớn… Đây là biểu hiện rất hay gặp ở trẻ sơ sinh nhưng phần lớn sẽ cải thiện và hết khi trẻ được 12 tháng tuổi.

Tuy nhiên, nếu trẻ bị nôn trớ nhiều lần thường xuyên và không có các triệu chứng khác kèm theo thì lúc này mẹ cần xem lại rằng mình có mắc những lỗi sau trong quá trình chăm nuôi trẻ không nhé:

Sai lầm về ăn uống

Nguyên nhân gây nôn trớ hàng đầu ở trẻ sơ sinh là do mẹ cho bé bú quá nhiều, vượt quá khả năng chứa của dạ dày. Thực tế, mẹ cần biết rằng dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ. Khi trẻ mới sinh ra 1-2 ngày, thể tích dạ dày của trẻ chỉ từ 5-7ml tương đương với 1 trái cherry, qua 3-4 ngày tuổi thể tích dạ dày của trẻ là 22-27ml chỉ bằng 1 hạt óc chó. Ngày thứ 7 sau sinh, dạ dày bé nở rộng ra hơn, bây giờ kích thước bằng một trái mơ tức là chứa được 45 – 65 ml. Lúc này, chỉ cần một lượng sữa rất nhỏ là có thể khiến cho bé no rồi. Khi trẻ được 1 tháng tuổi, dạ dày lúc này bằng một quả trứng lớn, có thể chứa được 80–150 ml sữa, và khả năng chứa của dạ dày có thể lên tới 230ml khi trẻ được 6 tháng tuổi.

Có nhiều mẹ chưa nhận biết được phản xạ của trẻ như khi đói thì trẻ sẽ khóc đòi ăn, khi no trẻ sẽ không chịu bú nữa và nếu mẹ ép trẻ bú thêm thì điều này sẽ khiến trẻ bị nôn trớ. Ngoài ra, ở những trẻ bú bình, việc không nghiêng bình cho sữa ngập cổ bình có thể khiến trẻ vô tình nuốt một lượng khí vào trong dạ dày làm cho dạ dày dễ căng, dễ no dẫn đến nôn trớ.

Chăm sóc trẻ không đúng cách

• Thói quen cho trẻ nằm ngay sau bú, không giúp trẻ ợ hơi sau bú.
• Mẹ quấn tã chăn quá chật, đặc biệt ở trẻ từ 1- 5 tháng tuổi sẽ khiến trẻ dễ bị nôn trớ
• Một số khác, trẻ bị rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn co bóp dạ dày cũng có thể khiến trẻ nôn trớ.

Lưu ý: nếu tình trạng nôn xảy ra cấp tính, đột ngột không mang tính chất thường xuyên và xuất hiện cùng với các triệu chứng khác như ho, khó thở, sốt, tiêu chảy, co giật, đi phân máu, trẻ khóc thét… thì nhiều khả năng trẻ đang bị một bệnh lý cấp tính mà cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nôn trớ ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Như đã trình bày ở trên, nếu trẻ nhà có tình trạng trớ sữa sinh lý và không quá ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, trẻ vẫn tươi tỉnh, chơi khỏe, ăn uống tốt, tăng cân đều thì mẹ không cần quá lo lắng nhé vì hiện tượng này sẽ giảm dần và hết khi trẻ được 12 tháng tuổi.

Tuy nhiên, ba mẹ không được chủ quan trong tình huống trẻ nôn trớ nhiều lần trong ngày và nguyên nhân đến từ việc sai lầm trong khi cho ăn và chăm sóc trẻ, thì mẹ cần thay đổi và khắc phục sớm tình trạng này, vì nếu kéo dài có thể khiến trẻ có nguy cơ bị mất nước, viêm phổi do hít sặc, trẻ chậm lớn chậm tăng cân,…

Nếu trẻ nôn trớ không do nguyên nhân sinh lý, thì lúc này việc ba mẹ cần làm là đến gặp bác sĩ nhanh chóng.

Cách khắc phục nôn trớ, ọc sữa ở trẻ sơ sinh?

Các bước xử trí ngay khi trẻ nôn trớ

• Đầu tiên, khi trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày mẹ hãy nghiêng đầu trẻ sang một bên để trẻ không bị hít sặc, rồi nhanh chóng làm sạch bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay thấm hết sữa trong miệng, họng và mũi của trẻ
• Tiếp theo, mẹ khum tay vỗ nhẹ hai bên lưng trẻ giúp trẻ ho hết chất nôn còn lại trong họng ra ngoài cũng như trấn an trẻ
• Lau cổ và người cho trẻ, thay áo cho trẻ.
• Mẹ nên đợi đến khi trẻ đã hết cơn nôn hẵng cho trẻ bú lại từ từ và giúp trẻ ngủ
• Tiếp tục theo dõi biểu hiện của trẻ và cần lưu ý không dùng thuốc chống nôn khi chưa có chỉ định hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ

Chăm sóc khắc phục nôn trớ, ọc sữa ở trẻ sơ sinh

Dưới đây là hướng dẫn thói quen mẹ cho trẻ ăn và chăm sóc trẻ đúng cách nhằm khắc phục nôn trớ cho trẻ trong độ tuổi sơ sinh:

• Điều chỉnh lại chế độ ăn uống của trẻ bằng cách chia nhỏ bữa ăn thành nhiều cử bú, với lượng sữa vừa đủ, không ép trẻ bú quá no.
• Điều chỉnh tư thế: không để bé nằm ngay khi ăn, thay vào đó mẹ hãy ẵm đứng trẻ khoảng 30 phút để hạn chế nôn trớ cũng như vỗ nhẹ lưng bé giúp bé ợ hơi để giải thoát khí dư thừa mà bé nuốt vào trong lúc bú sữa, đặc biệt là bú bình. Tư thế cho bú cũng như cách ngậm vú của trẻ cũng cần được điều chỉnh sao cho phù hợp để trẻ có thể bú hiệu quả nhất cũng như tránh tình trạng nôn trớ sữa.
• Massage nhẹ nhàng quanh rốn trẻ cũng là một cách giúp làm giảm co bóp dạ dày và hạn chế nôn trớ. Mẹ có thể tham khảo các bước massage bụng mạnh và sâu theo đường đi của khung đại tràng giúp tăng nhu động ruột, tăng tiết dịch, giúp trẻ bài tiết phân đều đặn hàng ngày, làm giảm chướng bụng và nôn trớ ở trẻ.

Lưu ý: Nếu trẻ có biểu hiện nôn trớ đi kèm vặn mình, khó ngủ hay quấy khóc mỗi đêm có thể là dấu hiệu gợi ý cho biết trẻ đang thiếu Calci. Tuy nhiên, trong trường hợp này bạn đừng vội bổ sung calci cho trẻ mà trước hết hãy hỏi ý kiến bác sĩ để trẻ được bổ sung calci đúng cách vá đủ liều lượng nhé.

Ngoài ra, những loại sữa đặc trị dành cho trẻ hay bị nôn trớ cũng có thể giúp bé cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa trên.

Nếu mẹ đã điều chỉnh mà nôn trớ ở trẻ vẫn không cải thiện và còn kèm theo các biểu hiện bất thường như: sốt, co giật, quấy khóc liên tục, có dấu hiệu mất nước như trẻ đừ, trẻ chưa đi tiểu hoặc tiểu rất ít trong vòng 5 -6 giờ, môi khô, miệng khô, ít hay không có nước mắt khi khóc, chất nôn bất thường có máu hay dịch mật (xanh, vàng)… lúc này cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được xử trí kịp thời.

Chúng tôi hy vọng, với những thông tin trên đây về việc trẻ sơ sinh bị nôn trớ nhiều lần trong ngày có nguy hiểm không cũng như bạn đọc hiểu đúng về vấn đề nôn trớ ở trẻ sơ sinh và cách xử trí phù hợp để cải thiện tình trạng nôn trớ cho trẻ.

Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) được biết đến là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực Nghiên cứu, tư vấn và dịch vụ liên quan đến lĩnh vực Dinh dưỡng. Nếu còn bất kỳ những thắc mắc nào, bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời.

Xem thêm: 

• Dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh bố mẹ cần nhận biết sớm
• Cách khắc phục rụng tóc ở trẻ từ 3 đến 10 tuổi
• Giải quyết nỗi lo của bố mẹ, trẻ chậm biết đi phải làm sao?

• Địa chỉ: 407/14 Đường Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0888 334 478
• Fanpage: Viện Nghiên Cứu & Tư Vấn Dinh Dưỡng