Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh như thế nào? Hàm lượng bao nhiêu?

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là một việc làm quan trọng, vô cùng có lợi cho sức khỏe và tương lai của bé cũng như hỗ trợ quá trình phát triển của trẻ, bởi sắt giúp tạo ra huyết sắc tố, chuyển oxy đến các tế bào và bảo vệ cơ thể em bé khỏi các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, không phải trẻ sơ sinh nào cũng cần bổ sung sắt, bố mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc xem qua các khóa học dinh dưỡng trước khi cho bé uống sắt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có thêm một số nguồn tin uy tín về bổ sung sắt cho con em mình.

Vì sao trẻ sơ sinh lại cần sắt? Trẻ cần lượng sắt bao nhiêu là đủ?

Sắt được đánh giá và chứng minh là một khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển của trẻ sơ sinh, đặc biệt là não bộ. Loại chất này giúp tạo ra hồng cầu, vận chuyển oxy và dinh dưỡng đến các tế bào, hỗ trợ hệ miễn dịch và chức năng thần kinh. Tuy nhiên tình trạng thiếu sắt thường xảy ra ở trẻ sơ sinh.

Trong các khóa đào tạo dinh dưỡng, các chuyên gia nhận định rằng 1 em bé mới sinh cần lượng sắt khoảng 0.27 mg mỗi ngày trong 6 tháng đầu đời, và khoảng 11 mg mỗi ngày từ 7 đến 12 tháng tuổi để phát triển một cách toàn diện về thể chất và trí tuệ.

Trẻ sơ sinh nào thường gặp phải tình trạng thiếu sắt?

Theo các chuyên gia về tư vấn dinh dưỡng, có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng thiếu sắt xảy ra ở trẻ sơ sinh. Nhưng các em bé có xu hướng thiếu khoáng chất này thường rơi vào những trường hợp sau đây:

• Trẻ sinh non hoặc có cân nặng sinh thấp
• Trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ hoặc lượng sữa được cho bú không đủ
• Trẻ không được bổ sung sắt từ thực phẩm hoặc thuốc trong quá trình mẹ mang thai, nhất là 3 tháng cuối thai kỳ. Dẫn đến thai nhi thiếu lượng sắt dự trữ trong 3-4 tháng đầu sau
• khi sinh.
• Trẻ bị mất máu do chấn thương hoặc bệnh lý khi mới sinh. Hoặc một số bệnh di truyền như thiếu transferrin bẩm sinh có thể làm giảm khả năng vận chuyển và lưu trữ sắt của cơ thể.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn hoặc viêm nhiễm kéo dài như viêm ruột kết hoặc xuất huyết dạ dày có thể khiến bé mất máu và thiếu sắt.

Để phòng ngừa và điều trị thiếu sắt cũng như bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh kịp thời, cha mẹ cần lưu ý những điều sau:

• Bổ sung sắt cho mẹ trong thai kỳ: Đây là biện pháp quan trọng để giúp bé có đủ lượng sắt dự trữ khi sinh. Mẹ nên uống thuốc bổ sắt theo chỉ định của bác sĩ từ tháng thứ 4 của thai kỳ.
• Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé trong giai đoạn này. Sữa mẹ chứa lượng sắt vừa đủ cho nhu cầu của bé và dễ hấp thu hơn so với sữa công thức.
• Bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt khi bé ăn dặm: Khi bé bắt đầu ăn dặm từ 6 tháng tuổi, cha mẹ nên cho bé ăn các loại thực phẩm giàu sắt như thịt, cá, lòng đỏ trứng, rau xanh… Ngoài ra, cũng nên kết hợp với các loại thực phẩm giàu vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt.
• Hạn chế cho bé uống quá nhiều sữa bò: Sữa bò có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Nếu cho bé uống sữa bò, cha mẹ nên giới hạn không quá 500ml/ngày và không cho uống cùng với các bữa ăn chính.
• Đi khám bác sĩ khi có dấu hiệu thiếu máu

Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh thiếu sắt

Thiếu sắt ở trẻ sơ sinh có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Một số triệu chứng phổ biến có thể dễ nhận ra là:

• Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của thiếu máu do thiếu sắt. Vì lượng hồng cầu trong máu giảm, da và niêm mạc của bé trở nên xanh xao, nhợt nhạt, đặc biệt là ở mặt, nướu, mí mắt và lòng bàn tay.
• Mệt mỏi, hay ngáp vặt: Khi thiếu sắt, cơ thể không đủ oxy để duy trì hoạt động, bé sẽ cảm thấy mệt mỏi, kém tập trung, hay ngáp vặt và đòi nghỉ ngơi liên tục.
• Khó thở, đánh trống ngực: Do tim phải làm việc nhiều hơn để bù lại lượng oxy thiếu hụt, bé sẽ dễ bị khó thở, thở gắng sức hoặc phát ra âm thanh bình bịch ở ngực.
• Đau đầu, chóng mặt: Khi não bộ không đủ oxy để hoạt động, bé có thể bị đau đầu, chóng mặt, quấy khóc.
• Khô da và rụng tóc: Do cơ thể ưu tiên vận chuyển oxy đến các bộ phận quan trọng hơn, da và tóc của bé sẽ ít được nuôi dưỡng. Lâu ngày da sẽ khô ráp và tóc sẽ yếu, gãy rụng.
• Chậm phát triển: Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của bé. Bé có thể bị còi xương, suy dinh dưỡng, kém học hành và ghi nhớ .

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Việc bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là một việc làm cần thiết và quan trọng khi phát hiện con em mình có một trong những dấu hiệu trên. Tuy nhiên liều lượng và hình thức bổ sung cần được phân chia theo tuổi của các bé, để đảm bảo khả năng hấp thụ của bé tương thích với số lượng sắt nạp vào cơ thể.

Trẻ sinh non

Trẻ sinh non thường có lượng sắt dự trữ ít hơn trẻ sinh đủ tháng, do đó cần được bổ sung sắt ngay từ khi ra đời. Theo các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng, bổ sung sắt cho trẻ bị thiếu khoáng chất do sinh non nên được diễn ra hàng ngày từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 12 sau khi sinh. Ngoài ra, việc cho trẻ bú hoàn toàn nguồn sữa mẹ hoặc uống sữa có thành phần giàu sắt cũng rất quan trọng.

Trẻ dưới 6 tháng tuổi

Theo các chuyên gia đào tạo dinh dưỡng, trẻ dưới 6 tháng tuổi có thể lấy đủ lượng sắt từ nguồn sữa mẹ hoặc sữa có chứa thành phần giàu sắt. Tuy nhiên, nếu trẻ có nguy cơ thiếu sắt cao, bác sĩ khuyến cáo có thể kê thêm cho trẻ thuốc uống bổ sắt từ 1 đến 2 mg/kg mỗi ngày tùy vào cân nặng của trẻ.

Trẻ trên 6 tháng tuổi

Khi trẻ trên 6 tháng tuổi, lượng sắt dự trữ trong cơ thể bắt đầu giảm dần, do đó cần được bổ sung từ các loại thực phẩm giàu sắt. Các loại thực phẩm này có thể tích hợp vào các bữa ăn dặm của trẻ, mỗi ngày ăn khoảng 2 bữa. Bố mẹ có thể kết hợp cho trẻ ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, dâu, kiwi… để tăng khả năng hấp thu sắt. Ngược lại, nên hạn chế cho trẻ uống các loại nước có chứa canxi, phốt pho hoặc tanin, như sữa, trà… vì chúng có thể gây cản trở quá trình hấp thụ sắt ở trẻ.

Nhóm thực phẩm bổ sung sắt cho bé

Một số thực phẩm bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh mà các bố mẹ có thể tham khảo:

• Thịt đỏ, gan, tim: đây là nguồn thực phẩm cung cấp sắt hấp thu tốt nhất cho cơ thể bé. Bố mẹ nên cho trẻ ăn khoảng 30-50g mỗi ngày.
• Cá, trứng, đậu, đỗ: đây là nguồn cung cấp sắt thứ hai, có hàm lượng sắt thấp hơn và hấp thu kém hơn, trẻ có thể ăn khoảng 50-100g mỗi ngày.
• Rau xanh, hoa quả: rau củ quả là nguồn cung cấp sắt thứ ba, có hàm lượng sắt rất thấp và hấp thu rất kém. Bố mẹ nên cung cấp khoảng 100-200g hoa quả, rau xanh cho trẻ mỗi ngày.

Nên cho trẻ uống sắt trong thời gian nào là tốt nhất?

Theo tư vấn của các khóa học dinh dưỡng, nếu trẻ được bác sĩ kê đơn uống thuốc bổ sắt, nên cho trẻ uống vào buổi sáng hoặc trưa, trước khi ăn khoảng 1 giờ hoặc sau khi ăn khoảng 2 giờ. Trong trường hợp, trẻ bị buồn nôn hoặc đau bụng khi uống thuốc bổ sắt, có thể cho trẻ uống cùng với thức ăn nhưng không nên cho trẻ uống cùng với sữa hoặc các loại nước có chứa canxi, phốt pho hoặc tanin.

Ngăn ngừa thiếu sắt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Để ngăn ngừa thiếu sắt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cha mẹ nên chú ý đến các điều sau:

• Bổ sung sắt cho mẹ trong thai kỳ: Đây là biện pháp quan trọng để giúp bé có đủ lượng sắt dự trữ khi sinh. Mẹ nên uống thuốc bổ sắt theo chỉ định của bác sĩ từ trước khi mang thai
• Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé trong giai đoạn này. Sữa mẹ chứa lượng sắt vừa đủ cho nhu cầu của bé và dễ hấp thu hơn so với sữa công thức.
• Bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt khi bé ăn dặm: Khi bé bắt đầu ăn dặm từ 6 tháng tuổi, cha mẹ nên cho bé ăn các loại thực phẩm giàu sắt như thịt, cá, lòng đỏ trứng, rau xanh… Ngoài ra, cũng nên kết hợp với các loại thực phẩm giàu vitamin C để tăng khả năng hấp thu sắt.
• Hạn chế cho bé uống quá nhiều sữa bò: Sữa bò có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt của cơ thể. Nếu cho bé uống sữa bò, cha mẹ nên giới hạn không quá 500ml/ngày và không cho uống cùng với các bữa ăn chính.
• Đi khám bác sĩ khi có dấu hiệu thiếu máu

Bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh là một việc làm hết sức quan trọng để giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Tuy nhiên việc bổ sung như thế nào cần tùy vào các giai đoạn trưởng thành của trẻ, để có thể đưa ra liều lượng và công thức hợp lý.

Để có thể hiểu rõ hơn về dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đừng bỏ qua Khoá học Dinh dưỡng Chuyên sâu: “Nhi khoa” đến từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI). Với đội ngũ chuyên gia lâu năm về dinh dưỡng, khóa học cung cấp cho người học những giải pháp hữu ích để trở thành chuyên gia dinh dưỡng trẻ:

• Kiến thức dinh dưỡng nhằm hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện
• Khả năng đánh giá và nhịn nhận các trạng thái dinh dưỡng ở trẻ một cách khách quan nhất
• Thực hành xây dựng các thực đơn dinh dưỡng cho trẻ, được nhận xét và chỉnh sửa từ chính những chuyên gia của Viện

Bạn là người quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng cho gia đình, muốn tìm hiểu sâu hơn về dinh dưỡng và sức khỏe, những khóa học tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) sẽ giúp bạn xây dựng kiến thức dinh dưỡng vững chắc.

Xem thêm: 

• Bé uống kháng sinh nên bổ sung gì để tốt cho sức khỏe?
• Cách bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh thế nào là đúng và đủ?