Dấu hiệu của bệnh táo bón nặng không nên bỏ qua

Táo bón được biết đến như một hiện tượng thường gặp, song khi tình trạng này có dấu hiệu trở nặng sẽ làm ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Nếu bạn bỏ qua những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng, rất có khả năng bạn phải đối mặt với những biến chứng khó lường liên quan đến hệ thống đường tiêu hóa. Điều này làm cho việc chữa trụ về sau gặp thêm nhiều khó khăn. Hãy cùng Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) điểm mặt qua một vài “tín hiệu” của cơ thể, cảnh báo cần sự can thiệp kịp thời trong điều trị.

Táo bón là gì? Nguyên nhân bệnh lý táo bón

Với những người bị táo bón ở mức độ nặng sẽ luôn có những dấu hiệu xuất hiện. Do đó bạn không nên chủ quan và cần thăm khám với bác sĩ để được điều trị kịp thời. Để biết đâu là những dấu hiệu bệnh cần chú ý, trước hết các chuyên gia của NRECI sẽ cung cấp đến bạn một vài thông tin chi tiết về tình trạng bệnh này.

Táo bón là gì?

Táo bón là một dạng của rối loạn đường tiêu hóa, có thể dẫn đến tình trạng đi phân không đều, phân khó và đi kèm với cảm giác cứng, đau. Trường hợp người bệnh bị táo bón nặng có thể gây tắc ruột, thậm chí cần phải tiến hành phẫu thuật.

Từ trước đến nay có khá nhiều định nghĩa về tình trạng táo bón, nhưng thường với người lớn, không đi đại tiện quá 3 ngày, ở trẻ em là một tuần không đi đại tiện 3 lần thì được xem như bị táo bón. Trong quá trình chẩn đoán, bệnh táo bón sẽ bắt nguồn từ các nguyên nhân nằm ngoài hệ tiêu hóa hay nằm ngoài bộ máy tiêu hóa, ổ bụng.

Cụ thể:

Nguyên nhân bệnh lý táo bón

Hiện nay, theo chia sẻ từ bác sĩ cho thấy, mỗi nhóm táo bón được gây ra bởi một số nguyên nhân khác nhau, gồm:

Nguyên nhân nguyên phát

• Táo bón có nhu động bình thường: Bắt nguồn từ rối loạn cơ chế tống phân, xuất phát từ vị trí cơ thắt, cơ vòng hậu môn có vấn đề và loại táo bón này khi tiến hành khám thực thể rất khó phát hiện ra.
• Táo bón có nhu động chậm: Khi nhu động ruột của người bệnh hoạt động kém sẽ gây ra tình trạng táo bón. Loại này sẽ thường gặp ở phụ nữ, triệu chứng điển hình là ít có nhu cầu đi ngoài, chướng bụng.
• Người bệnh bị táo bón do bị rối loạn chức năng sàn chậu: Nguyên nhân là do các khối cơ, dây chằng bị thoái hóa, dẫn đến không có khả năng giữ các cơ quan ở vùng chức năng sàn chậu nằm đúng vị trí của nó. Vùng hậu môn và trực tràng cũng nằm trong số các cơ quan bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng bị táo bón. Biểu hiện là đi ngoài cần rặn nhiều, đi ngoài không hết phân, cần có sự hỗ trợ mới tống được phân ra bên ngoài.

Nguyên nhân thứ phát

• Chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt: Người bệnh ăn ít chất xơ, thừa chát béo nguồn gốc từ động vật, nhiều đường, trà, cà phê, không uống đủ nước, không vận động thường xuyên, thường hay trì hoãn việc đi đại tiện. Với trẻ em, táo bón có thể bắt nguồn từ sữa bột.
• Người bệnh mắc các bệnh lý thực thể: Những bệnh lý điển hình như tắc nghẽn ống tiêu hóa do khối u, trĩ huyết khối, nứt hậu môn, to trực tràng vô căn cũng dễ bị táo bón.
• Bệnh lý toàn thân: Những vấn đề tâm lý như trầm cảm, rối loạn lo âu, bệnh thần kinh như chấn thương đầu, tủy sống, đột quỵ,… rối loạn nội tiết như hạ kali máu, tiểu đường, chuyển hóa tăng canxi máu, bệnh tuyến giáp,… cũng tăng khả năng người bệnh bị táo bón.
• Người bệnh có sử dụng một số loại thuốc: Thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc chống co giật, thuốc kháng cholinergic, thuốc chứa codein và morphin, thuốc kháng axit,… cũng tăng khả năng bị táo bón cao.

Dấu hiệu của bệnh táo bón nặng

Trong quá trình tư vấn dinh dưỡng cho những người bệnh bị táo bón cũng như giải đáp về các dấu hiệu của bệnh táo bón nặng. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, các loại thức ăn sau khi được tiêu hóa tại dạ dày sẽ được chuyển qua hệ thống ruột để tiêu hóa, tại đây những chất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ.

Phần thức ăn đã được tiêu hóa một phần bởi ruột non sẽ từ từ được thành ruột co bóp, đẩy chúng di chuyển đến vị trí của ruột già (hay còn được gọi là ruột kết hoặc đại tràng). Đại tràng sẽ hấp thụ nước từ chất thải này, tạo ra một loại chất rắn gọi là phân.

Trong trường hợp bạn bị táo bón, thức ăn sẽ gặp tình trạng di chuyển quá chậm qua ruột già. Điều này sẽ khiến đại tràng có thêm thời gian, hoặc có thể có quá nhiều thời gian để hấp thụ nước từ phân, làm phân có xu hướng trở nên khô và cứng hơn.

Do đó, bệnh táo bón với tình trạng nặng sẽ xảy ra khi đại tràng của người bệnh hấp thụ quá nhiều nước từ phân, làm khô phân khiến nó cứng lại, kết thành những mảng to và khó có thể thải ra ngoài khi bạn đi đại tiện.

Những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng mà bạn cần chú ý:

• Người bệnh đi đại tiện với số lần ít hơn 3 lần trong một tuần.
• Dấu hiệu đi ngoài gặp nhiều khó khăn, thường phải dùng lực rặn mạnh do phân bị khô và cứng hơn bình thường.
• Người bệnh luôn có cảm giác bản thân chưa thể thải hết phân dù đi ngoài được nhiều phân.

Thực tế, người bệnh đi ngoài ít hơn 3 lần mỗi tuần được bác sĩ định nghĩa là bị táo bón nặng. Tuy nhiên, tần suất đi ngoài ở mỗi người khi bị táo bón sẽ khác nhau. Một số người đi ngoài được nhiều lần trong ngày, mặt khác cũng có người chỉ đi được 1 đến 2 lần trong tuần.

Bên cạnh đó, tình trạng táo bón có thể bị kéo dài trong một khoảng thời gian, có thể là vài tuần hay thậm chí là vài tháng, đi kèm sẽ là những dấu hiệu như:

• Phô bị khô, cứng và có lẫn cả máu.
• Cơ thể người bệnh luôn có cảm giác muốn đi ngoài nhưng mỗi lần đi chỉ đi được một ít.
• Bị rò rỉ phân ở hậu môn (són phân).
• Hay có dấu hiệu bị đau bụng.
• Phần bụng dưới của người bị táo bón chướng to bất thường, đi kèm là cảm giác đầy hơi.
• Bị trĩ.
• Đau rát ở hậu môn.
• Buồn nôn.
• Có dấu hiệu sốt nhẹ.
• Sa trực tràng.

Bên cạnh những dấu hiệu kể trên, những người bệnh bị táo bón nặng sẽ luôn có cảm giác cơ thể bị mệt mỏi, căng thẳng. Ngoài ra, phân bị tích tụ lâu ngày có thể kết tinh thành kết cấu cứng giống như đá – được mọi người biết đến với tên gọi là Fecalith (đá phân). Điều này khiến chất độc tích tụ theo, gây nhiễm trùng và làm ảnh hưởng đến chức năng của ruột. Từ đó khiến cơ thể bị suy nhược, thiếu dinh dưỡng, sụt cân,…

Cách chữa táo bón nặng như thế nào?

Khi bạn xuất hiện những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng có ở trên, theo các chuyên gia thì bạn cần sắp xếp thời gian đi thăm khám sớm với bác sĩ. Đặc biệt, nếu có thêm các triệu chứng dưới đây thì cần thăm khám ngay lập tức với bác sĩ:

• Người bệnh đi ngoài có xuất hiện máu, hay phân có màu đen.
• Bị đau bụng dữ dội và không có dấu hiệu giảm bớt.
• Sốt cao.
• Buồn nôn.

Khi đi khám, bác sĩ sẽ hỏi bạn về những triệu chứng mà bạn sẽ gặp trước đó cũng như loại thuốc mà bạn đã uống. Đồng thời, bác sĩ cũng tiến hành kiểm tra trực tràng, yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm:

• Xét nghiệm máu, mục đích xác định và loại bỏ nguy cơ nhiễm trùng, viêm. Xem xét các vấn đề toàn thân như suy giảm, đường huyết, chất điện giải,…
• Xét nghiệm bằng cách chụp X-quang, CT để kiểm tra ruột của người bệnh có bị tắc nghẽn không, hoặc có dấu hiệu bất thường nào không.
• Nội soi đại tràng nhằm kiểm tra những bất thường, đồng thời phát hiện kịp thời những khối u.
• Xét nghiệm các chức năng ruột, bác sĩ tiến hành kiểm tra trương lực cơ của trực tràng, cũng như các chức năng thần kinh của ruột.

Thông qua kết quả có được từ các xét nghiệm mà bác sĩ sẽ có các phương pháp điều trị bệnh táo bón phù hợp. Thông thường, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh sử dụng thuốc nhuận tràng hay thụt tháo phân.

Với những trường hợp nghiêm trọng hơn như bị viêm, hoại tử ruột, tắc ruột nặng thì bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh tiến hành phẫu thuật nhằm loại bỏ vùng ruột đã bị ảnh hưởng. Đồng thời, phẫu thuật cũng được đề xuất trong trường hợp ruột của người bệnh có cấu trúc bất thường (thoát vị ruột).

Người bị táo bón nên ăn gì và không nên ăn gì?

Đồng hành cùng quá trình điều trị bằng cách sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, chế độ dinh dưỡng chính là yếu tố quan trọng giúp người bệnh cải thiện được những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng. Cụ thể:

Những loại thực phẩm người bị táo bón nên ăn

Trong các khóa học dinh dưỡng cho người bị táo bón, các chuyên gia NRECI có chia sẻ rằng, người bệnh nên ăn các loại thực phẩm có nhiều chất xơ như: Hoa quả tươi, rau xanh, ngũ cốc, gạo lức, bánh mì đen,… Tất cả những loại thực phẩm này đều có nhiều chất xơ, pectin, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các chủng vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển tối đa, ức chế quá trình gây mùi.

Ngoài ra, những thành phần độc hại sẽ bám vào chất cơ, và được đào thải ra khỏi cơ thể. Đồng thời, ăn các loại thực phẩm này cũng làm tăng khối lượng phân, kích thích lên thành ruột, tăng nhu động ruột, tăng cảm giác mót đại tiện.

Những loại trái cây như đu đủ, cam, chuối, bưởi,… cũng giúp kích thích hệ thống tiêu hóa phát triển. Bên cạnh đó, một chế độ ăn có chứa nhiều magie sẽ giúp nâng cao nhu động ruột như khoai lang, hạt kê, sữa, một số loại rau như rau đay, rau dền, mồng tơi, khoai sọ, chuối tiêu,…

Những loại thực phẩm người bị táo bón không nên ăn

Với những người bệnh bị táo bón nặng cần lưu ý hẹn chế các loại thực phẩm sau:

• Không ăn quá nhiều đạm động vật, hoặc uống quá nhiều sản phẩm sữa, đặc biệt là sữa giàu protein,…
• Không ăn các loại thức ăn cay nóng, có các gia vị kích thích vị giác như ớt, tiêu,…
• Kiêng ăn đồ chiên bởi các loại thực phẩm này rất giàu chất béo không tốt cho động mạch, cũng như hệ thống tiêu hóa của người bệnh.
• Hạn chế ăn đồ ăn nhanh, mì ăn liền, vì chúng đều không chứa nhiều chất xơ. Mặt khác chúng lại chứa nhiều chất bảo quản không tốt cho sức khỏe.
• Những loại chất kích thích như cà phê, rượu, bia, thuốc lá cũng cần được hạn chế.

Bên cạnh những loại thực phẩm cần hạn chế, người bệnh bị táo bón cũng cần tập thói quen ăn uống khoa học, chia nhỏ bữa ăn trong ngày và ăn đúng giờ. Đồng thời, để hạn chế dấu hiệu của bệnh táo bón nặng, người bệnh nên uống nước ấm vào buổi sáng. Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước cần cho cơ thể trong một ngày, tối thiểu 2 lít/ngày.

Một số câu hỏi về bệnh táo bón

Hiện nay, ngoài những dấu hiệu của bệnh táo bón là điểm cảnh báo tình trạng sức khỏe không tốt cho nhiều người. Thông qua đó bạn có thể thăm khám với bác sĩ để được điều trị nhanh chóng, kịp thời. Mặt khác, các chuyên gia dinh dưỡng cũng giúp bạn có lời giải đáp đúng nhất với một số câu hỏi mà người bệnh thường thắc mắc.

Ăn nhiều chất xơ nhưng vẫn bị táo bón là do đâu?

Nếu bạn là người đã có chế độ ăn giàu chất xơ nhưng vẫn gặp tình trạng táo bón thì bạn có thể nghĩ ngay đến các nguyên nhân như: Thường xuyên không vận động, sử dụng rượu, bia, sử dụng những loại thuốc có ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đang mang thai,… Đối với tình trạng này, cách tốt nhất bạn nên thăm khám với bác sĩ để được kiểm tra sức khỏe, tiến hành tầm soát và điều trị sớm nếu có vấn đề xảy ra.

Vì sao người trên lớn tuổi lại dễ bị táo bón hơn?

Những người lớn tuổi dễ gặp tình trạng táo bón hơn, điều này bắt nguồn từ sự lão hóa của hệ tiêu hóa theo tuổi tác. Khi tuổi của bạn càng cao, nhu động tuột sẽ hoạt động kém hơn, dẫn đến tình trạng táo bón đối với người già.

Có phải bệnh trĩ gây ra táo bón không?

Bệnh trĩ và táo bón được xem như hai tình trạng có mối quan hệ nguyên nhân, kết quả hai chiều với nhau. Nếu tình trạng táo bón diễn ra lâu ngày, không có hướng điều trị sẽ gây nên tình trạng bệnh trĩ. Điều này diễn ra do áp lực ở hậu môn trực tràng già tăng, khi phân dồn nén không được thải ra ngoài. Đồng thời người bệnh dùng sức rặn quá mức cũng khiến các môn trong hậu môn lòi ra bên ngoài.

Nếu bị trĩ lâu ngày cũng gây nên tình trạng táo bón, vì bệnh trĩ gây đau và rát hậu môn, đặc biệt là khi đi đại tiện. Với tâm lý sợ đau dẫn đến việc ngại đi ngoài, thói quen trì hoãn cũng gây nên tình trạng táo bón ở nhiều người.

Những dấu hiệu của bệnh táo bón nặng người bệnh không nên chủ quan, đa số bắt nguồn từ nguyên nhân người bệnh có chế độ ăn không khoa học, lười vận động. Do đó khi bị bệnh, hãy thăm khám ngay với bác sĩ. Đồng thời bạn cũng nên tìm hiểu qua các khóa học dinh dưỡng, đào tạo dinh dưỡng phù hợp. Thông qua những khóa học này, bạn có thêm được các kiến thức cần thiết hỗ trợ cho quá trình điều trị táo bón của bản thân. Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) – Nơi uy tín có thể giúp bạn có những kiến thức bổ ích thông qua các khóa học, liên hệ ngay với chúng tôi để tham gia ngay nhé!

Xem thêm: 

• Trẻ táo bón đi ngoài ra máu, nguyên nhân do đâu?
• Nguyên nhân trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón
• Điểm danh những thực phẩm gây táo bón cho trẻ

• Địa chỉ: 105 Đường Trần Thiện Chánh, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh
• Hotline: 0888 334 478
• Fanpage: Viện Nghiên Cứu & Tư Vấn Dinh Dưỡng