Dấu hiệu thiếu Canxi ở mẹ bầu và cách bổ sung hiệu quả

Mang thai là hành trình kỳ diệu nhưng cũng đầy thử thách đối với người phụ nữ. Khi cơ thể nuôi dưỡng một sinh mệnh mới, nhu cầu về các dưỡng chất, đặc biệt là canxi, tăng cao đáng kể. Thiếu canxi trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn tác động trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Do đó, nhận biết dấu hiệu thiếu canxi ở mẹ bầu và có phương pháp bổ sung hiệu quả là vô cùng quan trọng.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về dấu hiệu thiếu canxi ở mẹ bầu và cách bổ sung canxi hiệu quả, giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

Triệu chứng và dấu hiệu thiếu canxi ở mẹ bầu

Vai trò của canxi trong thai kỳ

Canxi là khoáng chất giữ vai trò quan trọng trong cơ thể, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai. Trong 9 tháng thai kỳ, canxi tham gia vào nhiều hoạt động sống thiết yếu, bao gồm:

• Hình thành và phát triển hệ xương, răng của thai nhi: Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương và răng, giúp bé phát triển hệ xương chắc khỏe ngay từ trong bụng mẹ.
• Duy trì hoạt động của hệ thần kinh, cơ bắp: Canxi giúp truyền dẫn tín hiệu thần kinh, co bóp cơ bắp, đảm bảo hoạt động nhịp nhàng của cơ thể mẹ.
• Đông máu: Canxi tham gia vào quá trình đông máu, giúp ngăn ngừa nguy cơ băng huyết sau sinh.

Nguyên nhân gây thiếu canxi khi mang thai

Nhu cầu canxi của mẹ bầu tăng cao trong thai kỳ, đặc biệt là 3 tháng cuối. Nếu chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ canxi hoặc cơ thể kém hấp thu canxi, mẹ bầu có thể đối mặt với tình trạng thiếu canxi. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Chế độ ăn uống thiếu canxi: Thói quen ăn uống thiếu rau xanh, sữa và các chế phẩm từ sữa, thực phẩm giàu canxi khác.
• Cơ thể kém hấp thu canxi: Do thiếu vitamin D, mắc các bệnh lý đường tiêu hóa, rối loạn nội tiết tố…
• Mang thai nhiều con: Nhu cầu canxi tăng cao khi mang thai đôi, thai ba…
• Lạm dụng thuốc lợi tiểu, thuốc kháng acid: Một số loại thuốc có thể cản trở quá trình hấp thu canxi của cơ thể.

Đọc thêm: Hàm lượng Canxi cho bà bầu trong quá trình mang thai

Triệu chứng thiếu canxi khi mang thai

Thiếu canxi ở mẹ bầu thường diễn biến âm thầm, khó nhận biết dấu hiệu thiếu canxi mẹ bầu ở giai đoạn đầu. Khi tình trạng trở nên nghiêm trọng, mẹ bầu có thể gặp phải một số triệu chứng như:

Triệu chứng sớm

• Chuột rút: Xuất hiện thường xuyên, đặc biệt vào ban đêm, tập trung ở vùng bắp chân, bàn chân, đôi khi lan lên cả bàn tay.
• Tê bì chân tay: Cảm giác tê bì, châm chích ở đầu ngón tay, ngón chân, hoặc lan rộng ra cả bàn tay, bàn chân.
• Mệt mỏi: Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải, thiếu năng lượng dù đã ngủ đủ giấc.
• Rụng tóc: Tóc yếu, dễ gãy rụng, đặc biệt là sau khi gội đầu.
• Móng tay yếu, dễ gãy: Móng tay trở nên mỏng, dễ gãy, xuất hiện các sọc dọc hoặc lõm xuống.

Triệu chứng muộn (nghiêm trọng hơn)

• Co giật: Thiếu canxi nặng có thể dẫn đến co giật, thậm chí là hôn mê.
• Rối loạn nhịp tim: Tim đập nhanh, loạn nhịp, hồi hộp, trống ngực.
• Khó thở: Cảm giác khó thở, hụt hơi, đặc biệt là khi gắng sức.
• Huyết áp thấp: Mẹ bầu có thể bị tụt huyết áp, chóng mặt, choáng váng.

Nguy cơ của việc thiếu hụt canxi khi mang thai

Thiếu canxi trong thời kỳ mang thai không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người mẹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sự phát triển của thai nhi. Những nguy cơ tiềm ẩn của việc thiếu canxi khi mang thai có thể kể đến:

Đối với mẹ

• Tiền sản giật, sản giật: Thiếu canxi làm tăng nguy cơ mắc tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ, đặc trưng bởi huyết áp cao và protein niệu. Tiền sản giật nếu không được kiểm soát có thể tiến triển thành sản giật, gây co giật, hôn mê, thậm chí đe dọa tính mạng của cả mẹ và bé.
• Loãng xương: Thai kỳ và cho con bú là giai đoạn cơ thể mẹ cần một lượng canxi rất lớn. Thiếu hụt canxi kéo dài khiến mẹ dễ bị loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là ở phụ nữ lớn tuổi.
• Băng huyết sau sinh: Canxi tham gia vào quá trình đông máu. Thiếu canxi khiến máu khó đông hơn, tăng nguy cơ băng huyết sau sinh, một biến chứng sản khoa nguy hiểm.
• Suy giảm sức khỏe tổng thể: Thiếu canxi khiến mẹ bầu dễ mệt mỏi, uể oải, đau nhức cơ thể, giảm khả năng miễn dịch, dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng.

Đối với thai nhi

• Sinh non, sảy thai: Thiếu canxi ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ.
• Thai nhi chậm phát triển: Canxi là yếu tố quan trọng cho sự phát triển hệ xương của thai nhi. Thiếu canxi khiến thai nhi chậm lớn, nhẹ cân, còi cọc, thậm chí suy dinh dưỡng bào thai.
• Bệnh lý về xương: Trẻ sinh ra có nguy cơ mắc các bệnh lý về xương như còi xương, loãng xương, chậm mọc răng, răng yếu, dễ sâu răng.
• Ảnh hưởng đến trí tuệ: Thiếu canxi trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi, khiến trẻ chậm phát triển trí tuệ, kém thông minh, giảm khả năng nhận thức.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lý mạn tính: Nghiên cứu cho thấy trẻ em sinh ra từ những bà mẹ thiếu canxi trong thai kỳ có nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, béo phì cao hơn khi trưởng thành.

Cách phòng ngừa và bổ sung canxi an toàn cho mẹ bầu

Nhu cầu canxi cho mẹ bầu là bao nhiêu? [1]

Theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghi cho người Việt Nam của Bộ Y Tế, bổ sung canxi cho bà bầu trong suốt thai kỳ và có sự khác nhau về liều lượng qua từng giai đoạn:

• Giai đoạn mang thai: 1200mg/ngày
• Giai đoạn cho con bú: 1300mg/ngày

Bổ sung canxi cho bà bầu như thế nào cho an toàn và hiệu quả?

Bổ sung canxi bà bầu từ chế độ ăn uống

• Ưu tiên các loại thực phẩm giàu canxi như sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, phô mai là nguồn cung cấp canxi dồi dào và dễ hấp thụ. 
• Các loại rau lá xanh đậm: Súp lơ xanh, cải xoăn, rau bina,… chứa nhiều canxi và các dưỡng chất cần thiết khác.
• Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt chia, hạt mè,… là nguồn bổ sung canxi và chất béo lành mạnh.
• Hải sản: Cá hồi, cá mòi, tôm, cua đồng,… chứa nhiều canxi và DHA tốt cho sự phát triển trí não của thai nhi.
• Kết hợp thực phẩm: Để tăng khả năng hấp thu canxi, mẹ bầu nên kết hợp các thực phẩm giàu canxi với thực phẩm giàu vitamin D như trứng, nấm, cá béo,…

Bổ sung canxi từ viên uống

• Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc bổ sung nào, mẹ bầu cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn liều lượng phù hợp và loại thuốc an toàn cho thai kỳ.
• Nên chọn mua viên uống canxi từ các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
• Không nên uống quá 500mg canxi mỗi lần để tránh tình trạng khó hấp thụ. Nên chia nhỏ liều lượng ra uống nhiều lần trong ngày.
• Nên uống canxi vào buổi sáng hoặc trưa, sau bữa ăn khoảng 1 giờ để đạt hiệu quả hấp thu tốt nhất. Tránh sử dụng calci cùng các viên bổ sung sắt, kẽm.

Lưu ý khi bổ sung canxi cho bà bầu

• Không bổ sung quá liều: Bổ sung quá nhiều canxi có thể gây táo bón, sỏi thận, và ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ các khoáng chất khác.
• Không tự ý sử dụng thuốc: Mẹ bầu không nên tự ý sử dụng thuốc bổ sung canxi khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Theo dõi cơ thể: Chú ý theo dõi cơ thể, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

Bổ sung đủ canxi là vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển toàn diện của thai nhi. Tham khảo thêm thông tin dinh dưỡng khoa học tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (nreci.org) để cập kiến thức bổ ích trong việc chăm sóc sức khỏe mẹ bầu.

Đồng thời, bạn có thể liên hệ các chuyên gia dinh dưỡng tại Viện NRECI để được tư vấn cá thể hóa. Bằng cách xây dựng chế độ ăn uống khoa học, kết hợp với việc sử dụng viên uống bổ sung canxi (khi cần thiết) và theo dõi cơ thể thường xuyên, mẹ bầu có thể yên tâm vượt cạn thành công và chào đón con yêu chào đời khỏe mạnh.

Trên đây là những chia sẻ của Viện NRECI về dấu hiệu thiếu canxi ở mẹ bầu và một số vấn đề liên quan khác. Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều kiến thức dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai nhé!

Xem thêm:

• Mẹ bầu không tăng cân có sao không? Nguy cơ – Giải pháp từ Chuyên gia
• DHA cho bà bầu: Liều lượng khuyến nghị theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
• Tham khảo 10+ thực phẩm giàu Iot cho bà bầu