Chất béo có ở đâu? Nguồn cung cấp chất béo tốt có lợi cho sức khoẻ

Như chúng ta đều biết trong khẩu phần ăn hàng ngày đều được các bác sĩ và chuyên gia tư vấn dinh dưỡng trong các khóa học dinh dưỡng, đào tạo dinh dưỡng khuyên cần bổ sung mỗi ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều chất béo hoặc sử dụng chất béo sai cách sẽ gây nên nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy chất béo có ở đâu? Những thực phẩm nào giúp cung cấp chất béo tốt cho cơ thể?

Chất béo là gì? Tìm hiểu về nguồn gốc của chất béo

Định nghĩa chất béo là gì? Chất béo là một trong ba loại dinh dưỡng chính cung cấp năng lượng cho cơ thể không thể thiếu mỗi ngày. Chất béo có cấu trúc hóa học là các este giữa acid béo và alcol.

Chất béo có thể tồn tại ở nhiều trạng thái khác nhau với những môi trường và nhiệt độ khác nhau. Mỗi trạng thái tồn tại của chất béo cũng liên quan đến tính chất lý hóa khác nhau của chất béo. Đặc biệt một trong những đặc tính của chất béo là có thể chuyển đổi các trạng thái tồn tại khác nhau theo sự thay đổi của môi trường khác nhau.

Chất béo có ở đâu?

Chất béo có trong các loại thực phẩm cung cấp dinh dưỡng hàng ngày. Nguồn gốc của chất béo là từ các thực phẩm động vật hoặc thực vật. Các chất béo có nguồn gốc từ thực vật là các loại hạt, quả như bơ thực vật, dầu lạc, dầu oliu, dầu vừng,… Các chất béo có nguồn gốc động vật như trong các loại thịt cá, hải sản, các phủ tạng động vật,…thường được gọi là mỡ động vật.

Những chất béo có nguồn gốc thực vật là các acid béo không no (trừ dầu dừa và dầu cọ). Đặc tính của chất béo không no là không làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể và tốt cho sức khỏe của con người. Còn những chất béo có nguồn gốc động vật hay còn được gọi là mỡ. Đây là các acid béo no (trừ mỡ cá). Đặc tính của chất béo no là làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể và không tốt cho sức khỏe đặc biệt là sức khỏe hệ tim mạch.

Ngoài ra, còn một loại chất béo có nguồn gốc từ con người đó là chất béo tổng hợp. Đây là chất béo được tổng hợp nhờ các hoạt động của con người tác động tạo nên chất béo tổng hợp. Đây là các loại chất béo thường gặp trong các hoạt động sản xuất đại trà làm tăng hương vị ngon, độ đẹp mắt của thực phẩm và thường không có lợi cho sức khỏe con người.

Giá trị dinh dưỡng của chất béo

Chất béo có ở đâu? Trong cơ thể người thì chất béo có sự liên quan mật thiết đến sức khỏe là các acid béo bao gồm acid béo no, acid béo không no và cholesterol. Các loại chất béo được cơ thể hấp thụ từ các nguồn thực phẩm chứa chất béo mỗi ngày. Mỗi loại chất béo sẽ có các giá trị dinh dưỡng khác nhau:

• Acid béo no: Acid béo no có mối tương quan đồng nhất đối với nồng độ cholesterol trong máu cũng như tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch. Đây là loại chất béo được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật như lớp mỡ trong nội tạng động vật, lớp mỡ dưới da của các loại động vật, thịt,,…Đây là chất béo không tốt cho cơ thể. Và chất béo no được xem là yếu tố nguy cơ khiến cơ thể mắc các bệnh liên quan đến tim mạch như xơ vữa mạch máu, cao huyết áp,…
• Acid béo không no: Là loại chất béo tốt cho cơ thể. Acid béo không no được chia làm acid béo chưa no một nối đôi và acid béo chưa no nhiều nối đôi.
• Acid béo chưa no một nối đôi: Là một loại chất béo có thể sử dụng linh hoạt khi xây dựng chế độ thực đơn dinh dưỡng hàng ngày. Đây là các loại chất được dùng thay thế cho các acid béo no, glucid hoặc dùng để cung cấp năng lượng thay thế cho cả hai loại dinh dưỡng trên. Việc sử dụng các acid béo chưa no một nối đôi sẽ giúp cho cơ thể giảm sự hình thành cholesterol toàn phần, triglyceride đồng thời hạn chế mức thấp nhất đối với sự giảm HDL-Cholesterol tốt cho cơ thể.
• Acid béo chưa no có nhiều nối đôi: Tiêu biểu cho loại chất béo này là omega3 và omega 6. Là loại chất béo tốt có nhiều trong các loại cá, dầu cá và hải sản. Ngoài ra, omega 3 cũng có nguồn gốc từ thực vật và tốt cho hệ tim mạch. Việc sử dụng các loại thực phẩm giàu các loại chất béo trên giúp cho cơ thể giảm nguy cơ tử vong do các bệnh liên quan đến mạch vành. Các loại chất béo này giúp làm giảm cholesterol và triglycerid trong máu, ngăn ngừa các bệnh tim mạch đồng thời có tác dụng tốt cho việc tăng cường trí nhớ, khả năng hoạt động của não bộ và mắt. Đồng thời các chất béo này còn có tác dụng chống oxy hóa.

Chất béo có ở đâu? Thực phẩm giàu chất béo ở động vật và thực phẩm thực vật

Chất béo có ở đâu? Như chúng ta đều biết chất béo có nguồn gốc từ động vật và thực vật. Đây là các loại thực phẩm giúp cung cấp dinh dưỡng mỗi ngày cho cơ thể con người. Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu chất béo có nguồn gốc từ thực vật và động giúp giúp ích cho việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp:

Chất béo có nguồn gốc động vật

• Chất béo có trong thịt: Với mỗi loại thịt khác nhau sẽ có lượng chất béo khác nhau. Phần lớn trong khẩu phần ăn của người Việt Nam thì chất béo được cung cấp từ thịt lợn,thịt bò và các loại gia súc, gia cầm như vịt, gà, ngan. Thành phần chất béo chủ yếu trong các loại thịt là các acid béo no và acid béo chưa no một nối đôi. Do đó, khi sử dụng thịt cần lưu ý đến hàm lượng trong khẩu phần ăn và nên cẩn trọng đối với những người có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa lipid, người máu nhiễm mỡ, những người mắc bệnh thừa cân béo phì hoặc tim mạch. Ngoài ra, chất béo trong các loại gia cầm chứa nhiều acid béo không no cần thiết hơn do đó giá trị sinh học của thịt gia cầm cao hơn.
• Chất béo có trong cá và các loại hải sản: Cá và các loại hải sản chứa thành phần chất béo tốt cho cơ thể đặc biệt là các acid béo chưa no có hoạt tính sinh học cao chiếm đến 90% bao gồm các omega 3,omega 6, omega 9,…Đây là các loại chất béo có giá trị dinh dưỡng cao giúp phòng các bệnh liên quan đến tim mạch.Ngoài ra, chất béo DHA có trong các loại cá còn tham gia và hoạt động sinh trưởng của tế bào não và hệ thần kinh đồng thời giúp phát triển trí não, sáng mắt ở trẻ đang độ tuổi phát triển.
• Chất béo có trong trứng: Trứng cùng là một loại thực phẩm cung cấp nguồn chất béo với hàm lượng tùy thuộc vào loại trứng. Trứng gà là 11,6%, trứng vịt là 14,2%, lòng đỏ trứng 29,8%. Ngoài hàm lượng chất béo thì trứng còn là nguồn cung cấp các protein cần thiết cho cơ thể.
• Chất béo có trong sữa và các chế phẩm từ sữa: Ngoài các loại thực phẩm trên thì sữa và các chế phẩm từ sữa cũng được coi là nguồn cung cấp chất béo cần thiết cho cơ thể. Trong sữa có chứa nhiều acid béo chưa no cần thiết, các lecithin. Các chất béo này tồn tại ở dạng nhũ tương hóa, có độ phân tán cao nên tăng khả năng hấp thụ chất béo cho cơ thể.

Chất béo có nguồn gốc thực vật

Các loại dầu có nguồn gốc thực vật thường được xem là chất béo tốt bởi giá trị dinh dưỡng của các loại dầu này là chúng có nhiều các acid béo chưa no cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên một số loại dầu có nguồn gốc thực vật nhưng chứa acid béo no như dầu cacao, dầu dừa là không tốt.

• Chất béo có trong dầu lạc: Ngoài việc cung cấp chất béo cho cơ thể thì lạc còn là thực phẩm cung cấp protein và một số loại vitamin khác cho cơ thể. Dầu lạc chứa nhiều acid béo omega 9 (chiếm tới hơn 80%) tốt cho cơ thể. Trong thành phần của lạc chứa 27,5% là protein, 44,5% là chất béo và 15,5% là glucid.
• Chất béo có trong dầu vừng: Dầu vừng là nguồn cung cấp các chất béo không no chứa nhiều nối đôi. Thành phần dinh dưỡng chủ yếu trong dầu vừng là các acid linoleic hay còn gọi là omega 6 với 41%, omega 9 với 39%. Đây đều là các chất béo tốt và cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, trong dầu vừng còn chứa nhiều các chất dinh dưỡng khác như mangan, canxi, sắt, kẽm, vitamin B6,….
• Chất béo có trong dầu oliu: Chất béo trong dầu oliu chủ yếu là các chất béo không no với hàm lượng omega 9 lên đến 73% so với nhu cầu khuyến nghị/ngày, chất béo bão hòa chỉ chiếm 14%, hàm lượng vitamin E chiếm 13%. Ngoài ra, trong dầu oliu còn chứa các chất khoáng quý như canxi, sắt, natri, kali,…

Vậy chất béo có ở đâu? Dựa vào các kiến thức trên chúng ta có thể thấy chất béo có trong nhiều loại thực phẩm khác nhau với nguồn gốc khác nhau. Việc đảm bảo dinh dưỡng hàng ngày là điều cần thiết cho cơ thể. Để có thêm kiến thức về chất béo cũng như việc xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp thì mỗi chúng ta cần nâng cao kiến thức dinh dưỡng thông qua việc tham gia các khóa đào tạo dinh dưỡng, tư vấn dinh dưỡng hoặc các khóa học dinh dưỡng cần thiết. Việc nâng cao kiến thức dinh dưỡng sẽ giúp mỗi chúng ta có thêm hiểu biết, kiến thức và sức khỏe tốt hơn mỗi ngày.

Chất béo tốt và chất béo xấu: Đâu là sự khác biệt?

Ngoài việc tìm hiểu về nguồn gốc của chất béo có ở đâu thì việc phân biệt sự khác nhau giữa chất béo tốt và chất béo xấu sẽ giúp cho chúng ta có thêm kiến thức trong việc chăm sóc dinh dưỡng cho gia đình được tốt hơn. Vậy sự khác biệt của chất béo tốt và chất béo xấu là gì?

Chất béo tốt là các loại chất béo tồn tại dưới hai dạng đó là chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa. Đặc biệt hai loại chất béo không bão hòa đa cần thiết và tốt cho cơ thể là omega 3 và omega 6.

Các chất béo tốt là những chất béo giúp cơ thể hạn chế các nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch nhờ vai trò hạn chế các cholesterol xấu và tăng cường sản sinh các cholesterol xấu. Một chế độ ăn giàu các chất béo không bão hòa đặc biệt có lợi cho sức khỏe mỗi người. Do đó, trong việc xây dựng thực đơn dinh dưỡng cần lưu ý đến các thực phẩm giàu các loại chất béo không bão hòa trên.

Chất béo xấu là những chất béo khiến cho cơ thể tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch khi hấp thụ quá nhiều. Nguyên nhân là các chất béo xấu khiến cho các cholesterol xấu trong máu tăng lên khiến nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch tăng gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Chính vì vậy trong việc xây dựng thực đơn hàng ngày cần hạn chế hấp thụ các loại chất béo xấu và cần tăng cường bổ sung các nguồn chất béo tốt cho cơ thể.

Trên đây là những chia sẻ về chất béo và “bật mí” về nguồn chất béo có ở đâu. Để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức về dinh dưỡng quý độc giả và khách hàng có thể tham gia các khóa học dinh dưỡng, cũng như cập nhật nhiều hơn nữa các kiến thức dinh dưỡng NRECI tại website, fanpage để cải thiện lối sống lành mạnh, khoa học.

Xem thêm: 

• TOP những món ăn ít chất béo hỗ trợ tốt cho quá trình giảm cân
• Tìm hiểu chất béo và chức năng dinh dưỡng của chất béo là gì?
• Nhu cầu chất béo bao nhiêu là đủ?