Bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu bằng cách nào?

Đối với mẹ bầu việc bổ sung các loại thực phẩm dinh dưỡng đầy đủ trong đó có axit folic là điều không thể thiếu trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng có đủ kiến thức cần biết về vai trò, công dụng của axit folic và bổ sung axit folic đúng cách. Vậy bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu như thế nào là hợp lý? Cùng tham khảo các kiến thức về dinh dưỡng cho mẹ bầu dưới đây.

Axit folic là gì?

Axit folic hay còn gọi với cái tên là Vitamin B9 là một dạng tổng hợp của folate. Trong y khoa được gọi với cái tên khác Folat, Folacin – Là một dạng có thể hòa tan trong nước của vitamin B9.

Vitamin B9 có vai trò là thành phần cấu tạo nên các nucleoprotein và tế bào hồng cầu. Đây là thành phần quan trọng giúp tạo ra các chuỗi DNA và các vật liệu trong di truyền. Vitamin B9 còn được xếp vào loại 13 loại vitamin cần thiết cần bổ sung cho cơ thể đặc biệt là phụ nữ trước khi mang thai, mang thai và cho con bú.

Vai trò của axit folic trong thai kỳ:

• Giúp ngăn ngừa các khuyết tật bẩm sinh trong thai kỳ: Trong quá trình mang thai việc não và tủy sống được hình thành của thai nhi có sự góp mặt không nhỏ của axit folic. Do đó, việc bổ sung đầy đủ axit folic trong thai kỳ giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh, ngăn ngừa các khuyết tật bẩm sinh về ống thần kinh, não, tủy sống,….
• Phòng tránh bệnh thiếu máu của phụ nữ trước, trong và sau khi mang thai và cho con bú: Thiếu máu là bệnh thường gặp và axit folic đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo, hình thành các tế bào máu cho cơ thể. Bổ sung axit folic giúp mẹ bầu và thai nhi giảm nguy cơ sảy thai, sinh non, thiếu máu,…
• Giúp làm giảm nguy cơ ung thư trong đó có ung thư vú – một loại ung thư thường thấy ở phụ nữ. Ngoài ra, axit folic còn giúp ngăn ngừa ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung. Mặc dù các giả thuyết còn gây nhiều tranh cãi và chưa đưa ra được kết luận chính xác tuy nhiên thực nghiệm lâm sàng cho các kết quả khả quan đối với người bệnh khi bổ sung axit folic đúng đủ.
• Ngoài ra, axit folic còn giúp hạn chế một số bệnh lý khác như mất trí nhớ, giảm dấu hiệu lão hóa của tuổi già, giúp ngủ ngon giấc, giảm cảm giác bồn chồn, lo lắng,….

Đọc thêm: 

• 3 tháng đầu thai kỳ nên bổ sung gì? Một số lưu ý cho mẹ bầu 3 tháng đầu
• Bầu thiếu máu nên ăn gì? Thực đơn cho bà bầu thiếu máu chuẩn khoa học

Thiếu hụt axit folic có ảnh hưởng như thế nào đến mẹ và bé?

Axit folic nằm trong 13 hoạt chất cần thiết cho cơ thể mỗi ngày do đó việc thiếu hụt axit folic ở mẹ bầu sẽ gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Việc thiếu hụt axit folic xảy ra khi cơ thể không được bổ sung đầy đủ hàm lượng axit folic cần thiết. Một số ảnh hưởng nghiêm trọng của việc thiếu hụt axit folic ở mẹ và bé:

• Đối với thai nhi: Việc thiếu hụt axit folic sẽ gây nên thiếu máu hồng cầu khổng lồ. Khi thiếu máu do thiếu axit folic sẽ khiến trẻ có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng bào thai, có thể dẫn đến việc sinh non. Việc thiếu axit folic ở giai đoạn đầu của thai kỳ khiến cho sự phân chia tế bào bị ảnh hưởng đặc biệt là sự hình thành tủy sống, ống thần kinh, não tủy dẫn đến nguy cơ cao trẻ bị các dị tật bẩm sinh ở tủy sống như nứt đốt sống, hở hàm ếch, khiếm khuyết ống thần kinh,…
• Đối với mẹ bầu: Khi việc bổ sung axit folic không đảm bảo khiến cho mẹ bầu dễ bị thiếu máu do thiếu sắt với các biểu hiện như thường xuyên chóng mặt, hoa mắt, mệt mỏi dễ dẫn đến nguy cơ sảy thai, rối loạn tâm thần sau sinh và bị rong huyết sau sinh. Đối với mẹ bầu không được cung cấp đủ hàm lượng axit folic cần thiết thì tỷ lệ tỷ vong sau khi sinh con của phụ nữ bị thiếu máu cao hơn ở sản phụ thông thường.

Bổ sung axit folic cho bà bầu trong 3 tháng đầu như thế nào?

Việc bổ sung axit folic cho bà bầu trong 3 tháng đầu là điều cực kỳ quan trọng và cần thiết. Axit folic có thể được bổ sung bằng các nguồn dinh dưỡng chứa axit folic khác nhau như bổ sung bằng các nguồn thực phẩm dinh dưỡng giàu hàm lượng axit folic hoặc các loại thực phẩm chức năng giúp bổ sung axit folic cần thiết.

Tăng cường các loại thực phẩm giàu axit folic vào chế độ ăn hàng ngày của mẹ bầu

Trong tự nhiên axit folic có trong các loại thực phẩm nào? Axit folic trong các nguồn thực phẩm tự nhiên được ưu tiên trong việc bổ sung axit folic cho bà bầu trong 3 tháng đầu vì các yếu tố an toàn, đa dạng về dinh dưỡng cũng như các nguồn thực phẩm cung cấp. Các loại thực phẩm chứa nhiều axit folic và tốt cho sức khỏe của mẹ bầu như:

• Nấm: Nấm là thực phẩm chứa hàm lượng axit folic rất cao đồng thời còn dễ chế biến thành các món ăn ngon miệng và đa dạng. Ngoài ra, trong nấm còn giàu các loại vitamin, acid amin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa cần thiết. Trong nấm chứa đầy đủ các hàm lượng dinh dưỡng vừa giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh vừa giúp mẹ bầu khỏe mạnh.
• Bí đao: Là loại trái mùa đông giàu dinh dưỡng và lợi ích cho cơ thể trong đó có axit folic. Một khẩu phần ăn với bí đao đáp ứng được 15% các nhu cầu về axit folic của cơ thể. Ngoài ra, bí đao còn chứa vitamin B6, Kali tốt cho cơ thể.
• Các loại rau họ cải: Bắp cải, bông cải xanh, súp lơ,… Ngoài việc chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất đối với sự phát triển của thai nhi và sức khỏe mẹ bầu thì rau họ cải còn giàu axit folic. Một khẩu phần ăn có chứa rau họ cải cung cấp cho cơ thể 50mg axit folic cho cơ thể của mẹ bầu.
• Các loại hoa quả mọng nước: Bưởi, cam, chanh, dưa hấu, cà chua,… Đây là các loại hoa quả quen thuộc với hàm lượng vitamin cũng như khoáng chất và các chất chống oxy hóa tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, các loại quả mọng nước này còn rất giàu axit folic giúp bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu.

Bổ sung qua các loại thực phẩm chức năng

Ngoài việc bổ sung axit folic qua các nguồn thực phẩm dinh dưỡng giàu axit folic cho mẹ bầu thì các mẹ bầu có thể bổ sung bằng các loại thực phẩm chức năng được kiểm định theo quy định của Bộ Y tế. Hiện nay, trên thị trường có khá nhiều các nguồn thực phẩm chức năng giúp bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu một cách hiệu quả, an toàn. Hiện nay trên thị trường có hai dạng sắt được bổ sung cho bà bầu là sắt vô cơ và sắt hữu cơ. Trong đó, sắt hữu cơ là dạng dễ hấp thụ hơn và ít gây táo bón cho mẹ bầu khi sử dụng.

Bà bầu uống thừa axit folic có sao không? Dấu hiệu thừa axit folic

Thông thường khi dư thừa một lượng nhỏ axit folic sẽ được cơ thể đào thải ra bên ngoài và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của thai phụ. Tuy nhiên, giống như các loại dinh dưỡng khác thì việc dư thừa axit folic cũng gây các ảnh hưởng không tốt, thậm chí còn nghiêm trọng đối với sức khỏe. Việc uống thừa axit folic sẽ khiến cho mẹ bầu bị ảnh hưởng đến sức khỏe như mệt mỏi, buồn nôn, táo bón, mất ngủ. Đối với thai nhi việc sử dụng dư thừa hàm lượng axit folic sẽ tăng nguy cơ bị bệnh tim bẩm sinh, rối loạn tâm lý của trẻ sau khi sinh, tăng nguy cơ mắc bệnh cháy rụi não.

Một số dấu hiệu thừa axit folic mà các mẹ bầu cần biết:

• Mệt mỏi: Khi mẹ bầu bị dư thừa axit folic có thể khiến cho quá trình hấp thụ vitamin và các khoáng chất suy giảm. Từ đó, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu như mệt mỏi, chóng mặt,…
• Khó ngủ: Bổ sung axit folic quá liều đặc biệt là bổ sung axit folic vào ban đêm sẽ khiến cho mẹ bầu tăng tình trạng khó ngủ, mất ngủ do tác dụng kích thích thần kinh của axit folic.
• Rối loạn tâm lý: Việc thừa axit folic có thể gây ra các rối loạn tâm lý, căng thẳng, lo âu ở mẹ bầu. Điều này không tốt đến sức khỏe của mẹ bầu khi mang thai. Nên khi có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến rối loạn tâm lý ở mẹ bầu nên được đi khám và tư vấn thêm các phương pháp điều trị, chăm sóc khác.
• Tăng cân không kiểm soát: Việc bổ sung dư thừa axit folic cùng với việc bổ sung các thành phần khác như vitamin B12 có thể dẫn đến mẹ bầu tăng cân một cách không kiểm soát. Bởi đây là thành phần giúp tăng cường hấp thụ dinh dưỡng dễ dẫn đến tăng cân. Việc đảm bảo cân nặng trong quá trình mang thai sẽ giúp mẹ bầu hạn chế được các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và con.
• Táo bón: Tuy chưa có nghiên cứu cũng như chứng minh lâm sàng cụ thể tuy nhiên khi mẹ bầu bị dư thừa axit folic sẽ dễ bị táo bón.
• Giảm hấp thụ vitamin B12: Việc dư thừa axit folic trong một thời gian dài sẽ khiến cơ thể người mẹ bị thiếu vitamin B12. Việc thiếu vitamin B12 do dư thừa axit folic thường khó phát hiện và chỉ được phát hiện khi thực hiện các chỉ định làm các xét nghiệm lâm sàng. Do đó, nếu không được phát hiện kịp thời sẽ khiến cho sức khỏe mẹ và thai nhi bị ảnh hưởng nghiêm trọng do vitamin B12 giúp sản sinh tế bào máu, hỗ trợ sự phát triển các tế bào thần kinh đồng thời duy trì hệ miễn dịch cho cơ thể.

Một số lưu ý khi bổ sung axit folic cho bà bầu trong 3 tháng đầu

Việc bổ sung axit folic là điều cần thiết và quan trọng tuy nhiên việc bổ sung axit folic cũng không được phép bổ sung một cách bừa bãi tránh gây các tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu. Dưới đây là một số lưu ý khi bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu:

• Nên uống axit folic giữa hai bữa ăn.
• Nên sử dụng bổ sung vitamin C trong khi bổ sung axit folic vì vitamin C giúp tăng hiệu suất hấp thụ axit folic đối với cơ thể. Nên uống viên sắt – axit folic với nước cam, nước trái cây giàu vitamin C.
• Không nên uống axit folic với các loại nước trà, cà phê, rượu sẽ làm giảm khả năng hấp thụ của axit folic trong cơ thể.
• Tuyệt đối không sử dụng viên sắt cùng lúc với canxi vì sẽ gây các phản ứng bất lợi đối với cơ thể mẹ bầu.
• Nên bổ sung nhiều chất xơ bằng việc tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây và bổ sung nước. Vì việc sử dụng axit folic sẽ khiến cho cơ thể bị nóng, dễ táo bón.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ khi bổ sung viên sắt trong thai kỳ. Đặc biệt, nên sử dụng axit folic đúng với liều lượng và hàm lượng mà bác sĩ khuyên dùng. Không nên tự ý bổ sung hàm lượng lớn sẽ gây những hậu quả dư thừa axit folic đối với sức khỏe.ư

Bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu là điều cực kỳ quan trọng. Trên đây là những kiến thức cần tham khảo khi bổ sung axit folic cho mẹ bầu cần biết, đặc biệt là mẹ bầu giai đoạn 3 tháng đầu. Mọi thắc mắc về dinh dưỡng bạn có thể liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ. Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) nơi cung cấp các dịch vụ liên quan đến đào tạo dinh dưỡng và tư vấn dinh dưỡng cho mọi đối tượng.

Xem thêm: 

• Thực đơn cho bà bầu không tăng cân tốt cho mẹ, khỏe cho bé
• Tháp dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu cho thai kỳ khỏe mạnh