Bị trào ngược dạ dày kiêng ăn gì và nên ăn gì?

Trào ngược dạ dày là hội chứng tiêu hóa gây nên nhiều phiền toái và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc điều trị đòi hỏi sự kiên trì,kết hợp dùng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ và có chế độ ăn uống khoa học hơn. Vậy khi người bệnh bị trào ngược dạ dày kiêng ăn gì để không làm ảnh hưởng sức khỏe. Cùng tham khảo bài viết sau đây từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng để có thêm thông tin hữu ích nhất nhé!

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người trào ngược dạ dày

(1) Những triệu chứng trào ngược dạ dày điển hình như ợ chua, đau bụng, ợ hơi, chán ăn,… Điều này làm họ gặp phải những điều bất tiện trong cuộc sống thường ngày. Do đó, dựa vào các triệu chứng, để làm giảm các biểu hiện khó chịu, người bệnh cần tuân thủ chọn thực phẩm theo nguyên tắc dinh dưỡng sau, đồng thời thông qua đó bạn cũng biết được trào ngược dạ dày kiêng ăn gì.

• Cần chọn các loại thực phẩm có khả năng trung hòa acid: Điển hình các thực phẩm từ tinh bột như bánh mì, bột yến mạch, đạm dễ tiêu,… Các thực phẩm có tính kiềm sẽ có khả năng trung hòa acid, hạn chế được sự bào mòn lớp nhầy trong dạ dày của acid, hạn chế các nhịp co thắt thực quản khi có lượng acid trào lên.
• Cần hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có khả năng kích thích tăng tiết acid hay kích thích cơ thắt thực quản dưới: Ví dụ cần hạn chế hoa quả có hàm lượng acid cao, đồ uống có gas, đồ ăn có độ cay và nóng,…
• Cần hạn chế ăn đồ có nhiều chất béo, chiên xào vì sẽ làm cơ thắt thực quản giãn ra, điều này dẫn đến nhiều acid trong dạ dày trào ngược lên vị trí thực quản.

Muốn xây dựng thực đơn dinh dưỡng khoa học khi bị trào ngược dạ dày, bạn cần nắm chắc nguyên tắc kể trên để biết trào ngược dạ dày kiêng gì và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Đồng thời, tuân thủ các chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng để có thể cải thiện tốt chế độ ăn của bản thân.

Trào ngược dạ dày nên ăn gì?

Theo Bác sĩ Nguyễn Võ Trà Mi – Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng: “Trào ngược dạ dày về cơ bản cũng là bệnh về đường tiêu hóa, do đó chế độ ăn uống cũng có ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh. Để có thể phòng ngừa và cải thiện các triệu chứng, người bệnh cần biết trào ngược dạ dày kiêng ăn gì và nên ăn gì.”

Cụ thể, người bệnh có thể tham khảo bổ sung một số thực phẩm sau đây: (1,4)

• Gừng: Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bị trào ngược dạ dày nên bổ sung gừng vào chế độ ăn của mình, bởi gừng có đặc tính chống viêm tự nhiên, nên có thể giải quyết một phần của chứng ợ nóng, cải thiện tình trạng đầy bụng đáng kể. Do đó, người bệnh có thể sử dụng bằng cách thêm vài lát gừng vào món ăn thường ngày của mình hay sử dụng các loại trà gừng để giảm tình trạng bệnh.
• Các loại trái cây có chứa lượng acid cao: Trái cây nhà họ quýt, bưởi, cam, chanh,… có thể khiến cho tình trạng bệnh trào ngược của bạn trở nên xấu cũng như biểu hiện trầm trọng hơn. Do đó, nếu muốn ăn trái cây hãy chọn các loại không thuộc họ cam chanh như: Táo (chất xơ trong táo có khả năng hòa tan nhóm chất béo trong ruột, từ đó hạ thấp lượng cholesterol xấu, giúp tiêu hóa được dễ dàng hơn); chuối (có chứa lượng lớn kali – Một chất điện giải tốt cho hệ thống đường tiêu hóa); dưa hấu (chứa nhiều nước cùng một lượng nhỏ chất xơ, hỗ trợ chống tiêu chảy).
• Yến mạch: Món ăn hoàn hảo cho người trào ngược dạ dày, vì chúng có nhiều chất xơ, ngoài ra chúng có có thể hấp thụ bớt acid dư trong dạ dày. Bạn có thể sử dụng yến mạch để chế biến và làm thành một bữa ăn sáng đầy dinh dưỡng, giúp tình trạng bệnh của bản thân có điều kiện được kiểm soát tốt hơn.
• Rau củ quả có hàm lượng chất xơ cao: Chúng không những ít béo, ít đường mà còn giúp giảm đáng kể lượng acid dạ dày tiết ra. Măng tây, bông cải xanh, khoai tây, đậu cô ve, súp lơ, dưa leo,… là các loại được chuyên gia khuyên bổ sung. Mặt khác, khoai tây còn có hàm lượng kiềm cao nên có thể giúp người bệnh giảm bớt nồng độ acid trong cơ thể, đồng thời kiểm soát tình trạng trào ngược axit trở nên tốt hơn và giảm bớt những biểu hiện gây khó chịu như đầy hơi, táo bón, nhuận tràng,…
• Một số loại chất béo tốt: Chất béo không bão hòa đa, đơn, omega 3, 6,… đều mang lại nhiều lợi ích đối với hệ tiêu hóa, đặc biệt tốt với người trào ngược dạ dày. Một số nguồn chất béo lành mạnh có thể dùng bổ sung: Dầu ô liu, dầu hướng dương, quả bơ, hạt óc chó, hạt lanh, dầu mè,…
• Đạm dễ tiêu: Thịt thăn lợn, thịt lưỡi lợn, thịt ngan,… đều là thực phẩm đạm dễ tiêu, hỗ trợ trung hòa acid và hạn chế những triệu chứng điển hình của người trào ngược dạ dày. Nếu người bệnh đang trong giai đoạn triệu chứng xuất hiện rầm rộ thì cần lựa chọn cách chế biến các loại đạm này thành các món ăn hỗ trợ dễ tiêu hóa hơn.
• Đậu: Thực phẩm nhà họ đậu luôn nằm trong top thực phẩm được chọn dành cho người trào ngược dạ dày. Trong đậu đỗ có hàm lượng chất xơ cao, cùng với các amino acid. Cụ thể, người bệnh có thể bổ sung: Đậu xanh, đậu đỏ, đậu Hà Lan,…

Để kết hợp được một chế độ ăn uống hợp lý, người bệnh cần bổ sung dinh dưỡng với hàm lượng hợp lý. Đồng thời cần tuân thủ theo các chỉ định từ bác sĩ và lưu ý tái khám đúng lịch để được theo dõi quá trình điều trị bệnh.

Trào ngược dạ dày kiêng ăn gì? (1, 4)

Tình trạng trào ngược dạ dày của bạn sẽ có nguy cơ trở nặng hơn nếu sử dụng phải các thực phẩm có khả năng kích thích tăng tiết acid, pepsin,… gây tình trạng ứ đọng thức ăn trong dạ dày. Do đó người bệnh trào ngược dạ dày kiêng ăn gì thì hãy cùng chuyên gia Viện NRECI tìm hiểu sau đây:

Thực phẩm giàu hàm lượng chất béo 

Đồ ăn chế biến kiểu chiên xào, hay có nhiều chất béo có thể khiến cơ thắt dưới thực quản giãn ra, dẫn đến nhiều acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Các sản phẩm ngày sẽ gây tình trạng khó tiêu, làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày.

Người bệnh bị trào ngược dạ dày không nên ăn gì thì cần tránh các thực phẩm sau:

• Khoai tây chiên và gà rán
• Thực phẩm thịt chế biến sẵn như giăm bông, xúc xích, thịt xông khói,…
• Sữa không tách béo và các loại thực phẩm được làm từ sữa nguyên chất như phô mai, bơ,…
• Những loại nước sốt kem

Trái cây có hàm lượng acid cao

Tuy trái cây luôn là thực phẩm giàu hàm lượng vitamin, chất xơ hỗ trợ tốt cho sức khỏe. Nhưng sẽ có một số loại trái cây với tính acid cao, làm trầm trọng thêm những triệu chứng trào ngược dạ dày của các người bệnh.

Nếu bạn thuộc trong các đối tượng thường xuyên có dấu hiệu bị trào ngược dạ dày, thì hãy hạn chế bổ sung nhóm các loại trái cây họ cam, quýt, cà chua,…

Đồ ăn được chế biến với nhiều gia vị cay nóng 

Ớt, mù tạt, tiêu,… đều là các loại gia vị phổ biến xuất hiện trong bữa ăn của mỗi gia đình, chúng luôn mang lại cho người dùng sự cay nóng. Vì vậy không thể tránh khỏi tình trạng kích thích niêm mạc dạ dày – nguy cơ làm nặng thêm bệnh lý trào ngược, viêm loét dạ dày.

Ngoài ra, những loại gia vị này không chỉ có nguy cơ kích thích  cơ thực quản dưới, cản trở hiệu quả trong điều trị bệnh, mà còn làm tăng thêm tính nghiêm trọng của một số triệu chứng: Ợ chua, ợ nóng, buồn nôn, đau rát vùng thượng vị,…

Chất kích thích 

Bệnh lý trào ngược dạ dày có thể ngày một trở nên trầm trọng hơn bao giờ hết nếu người bệnh có sử dụng các loại đồ uống có cồn như rượu, bia, đồ uống có chứa caffeine như cà phê hay trà, và cả thuốc lá. Chúng sẽ là nguyên nhân gây giãn cơ vòng dưới của thực quản, mặt khác còn kích thích tăng tiết acid làm tổn thương niêm mạc của dạ dày.

Bên cạnh đó, các loại đồ uống có ga hấp dẫn như nước ngọt cũng nằm trong danh sách thực phẩm bị trào ngược dạ dày kiêng ăn gì mà các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng muốn nhắc nhở bạn. Bởi khi sử dụng loại đồ uống này sẽ tăng triệu chứng đầy hơi, khó tiêu, khiến cho dạ dày ngày một co thắt nhiều hơn.

Socola

Socola thông thường sẽ có một lượng sữa cùng với chất béo khá cao, khi người bệnh ăn sẽ gây nên hiện tượng khó chịu, đầy bụng, cũng như khó tiêu. Ngoài ra, chất Methylxanthine – Trong socola cũng có nguy cơ làm giãn cơ thắt thực quản dưới, gây kích thích tình trạng trào ngược dạ dày của người bệnh nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, hành tỏi, bạc hà cũng là các loại gia vị mà người trào ngược dạ dày nên phải có sự hạn chế trong sử dụng. Bởi nó gây nên triệu chứng trào ngược axit, ợ chua rất khó chịu.

Trái cây có lượng acid cao, hay socola, đồ ăn cay nóng,…thực chất sẽ không tốt cho bệnh lý của bạn. Do đó hãy chú ý hạn chế sử dụng để không ảnh hưởng đến sức khỏe. Thăm khám với chuyên gia để bạn được tư vấn chi tiết hơn về dinh dưỡng, thiết kế thực đơn dinh dưỡng mỗi ngày phù hợp hơn cũng là cách giúp bạn bớt gánh nặng trong việc suy nghĩ trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì.

Cách cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày (5)

Thực tế việc biết được trào ngược dạ dày kiêng ăn gì và nên ăn gì cũng là một trong những yếu tố hỗ trợ cho quá trình điều trị bệnh của bạn được tốt hơn. Đồng thời, quá trình điều trị cũng được điều chỉnh sao cho phù hợp với tần suất, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.

Trong đó, thay đổi lối sống sẽ giúp giảm các triệu chứng bệnh hiệu quả. Cho dù bạn đang điều trị hay không thì vẫn nên áp dụng một số khuyến khích đến từ các chuyên gia. Gồm:

• Giảm cân nếu bạn đang thừa cân: Điều này giúp giảm chứng trào ngược axit. Đồng thời, giảm cân cũng mang lại một số lợi ích khác, gồm giảm nguy cơ đái tháo đường tuýp 2, bệnh tim mạch,…
• Nâng cao đầu giường: Mặc dù đa số mọi người chỉ bị ợ nóng trong khoảng từ 2 đến 3 giờ sau khi ăn, một số người lại gặp tình trạng thức giấc vào ban đêm vì ợ nóng. Do đó, bạn có thể nâng cao đầu giường, nâng đầu và vai lên cao hơn so với dạ dày để hỗ trợ giảm chứng trào ngược hiệu quả.
• Hạn chế các loại thực phẩm có thể gây nên triệu chứng bệnh: Nếu bổ sung quá nhiều caffein, rượu, socola, bạc hà, thực phẩm giàu chất béo sẽ gây tình trạng trào ngược axit. Nếu bạn nhận thấy triệu chứng của mình trở nên tệ hơn sau khi ăn các thực phẩm được thông tin trên thì việc thay đổi chế độ dinh dưỡng, tránh xa các thực phẩm đó là điều hợp lý.
• Bỏ thói quen hút thuốc: Nước bọt có khả năng trung hòa axit trào ngược, việc hút thuốc sẽ làm giảm lượng nước bọt trong miệng, cũng như cổ họng. Hút thuốc cũng làm giảm áp lực ở cơ thắt thực quản dưới, và gây tình trạng ho. Bên cạnh việc mang lại nhiều sức khỏe khác thì việc bỏ hút thuốc lá cũng sẽ làm giảm hay loại bỏ các triệu chứng trào ngược dạ dày (nhẹ).

Tuy rằng, vẫn còn hạn chế trong quá trình kiểm chứng nhưng những thay đổi sau cũng khá hữu ích, điển hình:

• Hạn chế ăn muộn: Việc bạn nằm khi bụng đang no sẽ làm tăng nguy cơ trào ngược axit. Do đó việc lên kế hoạch cho bữa ăn ít nhất hai đến ba giờ trước khi ngủ giúpcác triệu chứng sẽ được giảm bớt.
• Nên mặc các bộ quần áo rộng, thoải mái: Vì quần áo bó sát sẽ làm tăng sự khó chịu, và làm tăng áp lực ở bụng, đẩy các chất trong dạ dày thực quản.

Mặt khác, ngoài việc thay đổi lối sống, những điều trị ban đầu dành cho người bệnh có thể sử dụng thuốc kháng axit không kê đơn hay thuốc đối kháng thụ thể histamine. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc sẽ cần có sự tư vấn và chỉ định từ bác sĩ. Do đó, trước hết hãy thay đổi lối sống khoa học và lành mạnh hơn, kết hợp với thăm khám với bác sĩ để sức khỏe của bạn được cải thiện tốt nhất.

Một thực đơn khoa học không những giúp người bệnh giảm thiểu các triệu chứng khó chịu mà còn hỗ trợ tăng tốc độ phục hồi, điều trị. Do đó, hãy lưu ý với những thực phẩm lành mạnh kể trên và việc trào ngược dạ dày kiêng ăn gì. Mặt khác, thăm khám dinh dưỡng, tham gia các khóa học dinh dưỡng cũng là điều cần thiết đối với người bệnh. Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng với các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng sẽ sẵn sàng hỗ trợ, mang đến cho bạn các kiến thức và tư vấn chi tiết theo tình trạng bệnh, giúp bạn cải thiện sức khỏe hiệu quả! Liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất.

Xem thêm:

• Bị trào ngược dạ dày có chữa được không? Chuyên gia giải đáp
• Bị trào ngược dạ dày khi mang thai 3 tháng đầu có nguy hiểm không?

Tài liệu tham khảo:

• (1): Healthyline. Foods to Help Your Acid Reflux. https://www.healthline.com/health/gerd/diet-nutrition#foods-to-avoid
• (2): Newberry C, Lynch K. The role of diet in the development and management of gastroesophageal reflux disease: why we feel the burn. J Thorac Dis. 2019 Aug;11(Suppl 12):S1594-S1601. doi: 10.21037/jtd.2019.06.42. PMID: 31489226; PMCID: PMC6702398.
• (3): Herdiana, Y. Functional Food in Relation to Gastroesophageal Reflux Disease (GERD). Nutrients 2023, 15, 3583. https://doi.org/10.3390/nu15163583
• (4): Harvard Health Publishing. GERD diet: Foods to avoid to reduce acid reflux. https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/gerd-diet-foods-to-avoid-to-reduce-acid-reflux
• (5): Uptoday. Patient education: Gastroesophageal reflux disease in adults (Beyond the Basics). https://www.uptodate.com/contents/gastroesophageal-reflux-disease-in-adults-beyond-the-basics