“Cảnh báo” 10 dấu hiệu suy thận ở nam giới cần phát hiện sớm

Thận yếu hay còn gọi là suy thận ở nam giới là một trong những bệnh lý nguy hiểm, đồng thời ngày càng có xu hướng tăng nhanh. Bệnh suy thận ở nam giới nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng sức khỏe nguy hiểm. Những dấu hiệu suy thận ở nam cũng thường diễn biến trong âm thầm, đồng thời khó phát hiện. Để có thêm các thông tin chi tiết, đội ngũ bác sĩ và chuyên gia tư vấn dinh dưỡng của Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng sẽ hỗ trợ giải đáp chi tiết đến bạn đọc.

Nguyên nhân gây suy thận ở nam giới

Người mắc bệnh thận yếu có nghĩa chức năng lọc độc tố trong cơ thể đã giảm đi. Lúc này, cơ thể rất dễ bị tổn thương do những tác động bên trong lẫn tác động bên ngoài. Trước khi tìm hiểu về những dấu hiệu suy thận ở nam, để hiểu rõ nhất về tình trạng bệnh thì trước hết hãy cùng NRECI tìm hiểu  những nguyên nhân phổ biến gây bệnh:

Tiêu thụ quá nhiều đạm 

Việc người bệnh ăn nhiều các loại thực phẩm có chứa nhiều đạm có thể sẽ tạo gánh nặng cho thận trong khoảng thời gian dài. Điều này đặc biệt xảy ra khi thận phải hoạt động quá tải để xử lý lượng chất đạm quá nhiều, nguyên nhân dẫn đến suy giảm chức năng của thận.

Hàm lượng chất purine có trong thực phẩm 

Những loại thực phẩm có chứa lượng lớn chất purine, điển hình như nước hầm xương phủ tạng động vật, một số loại hải sản…có thể gây tăng nồng độ axit uric bên trong cơ thể. Điều này có liên quan đến bệnh lý suy thận, thậm chí còn góp thêm phần tạo điều kiện cho các vấn đề về bệnh lý tim mạch.

Người bệnh nhịn tiểu và thiếu nước

Việc nhịn tiểu sẽ gây ra áp lực lên bàng quan và niệu quản, điều này dẫn đến nguy cơ viêm bàng quan và bệnh lý suy thận. Mặt khác, khi không uống đủ nước, những chất cặn bã và độc tố có trong nước tiểu cũng tăng cao, làm ảnh hưởng xấu đến chức năng của thận.

Ăn nhiều muối

Việc người bệnh ăn nhiều muối cũng làm tăng hấp thu nước trong cơ thể, nó sẽ tạo thêm gánh nặng cho thận. Việc tăng áp lực trong các mạch máu và tăng khối lượng công việc của thận sẽ dẫn đến tình trạng suy thận.

Sử dụng thuốc không đúng cách 

Khi dùng quá nhiều thuốc hay sử dụng không đúng cách sẽ có những tác động tiêu cực lên thận. Khi những thành phần hóa học có trong thuốc qua quá trình lọc của thận và được loại bỏ qua nước tiểu. Do đó, khi sử dụng không đúng cách có thể làm tổn thương đến thận.

Tuổi tác

Tuổi cao sẽ đi kèm với chức năng thận suy giảm tự nhiên. Nhưng khi có những yếu tố khác tác động thêm vào thì nguy cơ mắc bệnh suy thận sẽ tăng cao hơn.

Tóm lại, duy trì một lối sống lành mạnh, giảm thiểu lượng tiêu thụ chất đạm, muối, lưu ý uống đủ nước và sử dụng các loại thuốc hợp lý theo chỉ định từ bác sĩ. Mặt khác cần kiểm tra sức khỏe thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ và dấu hiệu của suy thận.

10 dấu hiệu suy thận ở nam giới 

Theo chia sẻ từ các chuyên gia, những triệu chứng và dấu hiệu suy thận ở nam trong giai đoạn đầu sẽ thường diễn ra một cách âm thầm, đồng thời cũng rất khó phát hiện. Dưới đây là một số dấu hiệu bị suy thận ở nam giới có thể nhận thấy để biết rằng họ đang gặp một số vấn đề liên quan đến thận:

Giảm lượng nước tiểu

Dấu hiệu bệnh suy thận dễ nhận biết nhất là thay đổi lượng nước tiểu của người bệnh. Thực tế người bệnh có thể giảm đi hoặc nhiều bất thường, hoặc người bệnh tiểu đêm liên tục,… Sự thay đổi lượng nước tiểu ít tỉ lệ thuận với mức độ tổn thương của thận, thường thì người bệnh tiểu ít dưới 400ml/24 giờ, nhưng phần lớn người suy thận cấp không có thiểu niệu.

*Thiểu niệu là lượng nước tiểu của người bệnh trong vòng 24 giờ khoảng 100 – 400 ml mỗi ngày.

Phù 

Chức năng loại bỏ nước dư thừa trong cơ thể bị suy giảm, điều này khiến người bệnh có thể cảm thấy bị sưng phù ở vị trí chân và cổ tay.

Khó thở không rõ nguyên nhân 

Tình trạng thận suy giảm chức năng sẽ gây ứ dịch, tích tụ lại những chất độc hại. Từ đó, ảnh hưởng đến chức năng của phổi. Biểu hiện khó thở ở người suy thận do thận hoạt động kém, suy giảm chức năng không thể lọc thải được các chất thải ra khỏi cơ thể, dẫn đến tích tụ trong 2 lá phổi kèm tình trạng thiếu máu. Điều này đã làm cho cơ thể bị ứ dịch, kéo theo chức năng phổi cũng suy giảm và lượng hồng cầu giảm cũng khiến quá trình vận chuyển oxy trong máu gặp khó khăn. Từ đó, khiến cho người bệnh cảm thấy khó thở, thở nông mà không rõ nguyên nhân

Đau hoặc cảm thấy nặng ngực 

Suy thận làm ứ dịch giữ muối bên trong cơ thể, hay nói cách khác là tích tụ dịch tại những cơ quan bên trong cơ thể. Những người bệnh suy thận có thể gặp biến chứng tràn dịch đa màng, điều này dẫn đến tràn dịch màng phổi, gây phù phổi cấp – nguyên nhân khiến bạn luôn có cảm giác đau, tức ngực.

Lưu ý rằng phù phổi cấp là một biến chứng nghiêm trọng, nặng nề. Vì vậy, bệnh nhân nên thăm khám với bác sĩ để có điều trị phù hợp cho những triệu chứng bệnh thận ở nam giới.

Mệt mỏi và uể oải 

Suy giảm nghiêm trọng chức năng thận sẽ làm tích tụ nhiều tạp chất, cũng như chất độc hại trong máu. Điều này làm cho người bệnh có cảm giác mệt mỏi, khó tập trung và ít năng lượng. Mặt khác, suy thận kéo dài hay suy thận mạn còn gây ra tình trạng thiếu máu khiến người bệnh ngày càng suy nhược hơn.

Kém ăn, buồn nôn và nôn

Chán ăn là một trong những dấu hiệu của bệnh suy thận ở nam – được biết đến là triệu chứng chung, không điển hình ở bất kỳ bệnh lý nào. Tuy nhiên, việc suy giảm chức năng thận sẽ làm tích tụ chất độc trong cơ thể, làm người bệnh mệt mỏi và dẫn đến chán ăn.

Sụt cân không rõ nguyên nhân 

Ure huyết tăng cao, gây khó chịu ở vị trí dạ dày, và làm tăng cảm giác buồn nôn. Chính điều này đã khiến người bệnh dần cảm thấy chán ăn, ăn uống không còn ngon miệng và sụt cân.

Ngứa ngáy

Da khô, ngứa là dấu hiệu suy thận ở nam thường gặp (điển hình suy thận mạn tính), tình trạng này có thể kéo dài ngay cả khi người bệnh đã lọc máu. Nguyên nhân do cường phó giám, tăng tích tụ photpho.

Tuy nhiên cũng cần loại trừ các nguyên nhân gây khô da, ngứa trên nền bệnh suy thận như chàm, hay ghẻ.

Co rút cơ

Suy giảm chức năng thận dẫn đến tình trạng thất thoát điện giải qua màng lọc cầu thận, gây nên rối loạn điện giải bên trong cơ thể. Đặc biệt là canxi, photpho – điều này ảnh hưởng đến điện thế hoạt động của màng tế bào cơ, và làm cho các cơ có dấu hiệu chuột rút.

Thiếu máu (biểu hiện của tình trạng chóng mặt và hoa mắt)

Người bị bệnh thận cũng thường xuyên cảm giác hoa mắt, chóng mặt, ù tai. Bởi chức năng thận suy giảm thường gây nên tình trạng thiếu máu trong cơ thể. Lúc này, quá trình cung cấp oxy lên não cũng bị gián đoạn, gây nên các hiện tượng hoa mắt, chóng mặt, mất tập trung. 

Những dấu hiệu bị suy thận này thường hay bị phớt lờ. Tuy nhiên, nếu diễn ra thường xuyên, bạn cần dành thời gian thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán cũng như điều trị kịp thời, thông qua đó cũng có cách phòng tránh tối đa những biến chứng.

Suy thận ở nam giới có chữa khỏi không?

Như đã thông tin, bệnh lý này với những dấu hiệu suy thận ở nam thường bị phớt lờ và bệnh cũng khó phát hiện được trong giai đoạn sớm. Đây thực tế là một trong những bệnh lý không thể điều trị dứt điểm hoàn toàn bởi những tổn thương bên trong không thể phục hồi. Điều trị bảo tồn và ngăn chặn bệnh tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn chính là mục tiêu điều trị chính của bệnh.

Bên cạnh đó, những dấu hiệu của bệnh suy thận ở nam giới còn gặp trong một số bệnh lý khác, do đó khi phát hiện bản thân mắc những triệu chứng này, nam giới cần phải khám ở những cơ sở uy tín để được chẩn đoán cũng như điều trị kịp thời. Hạn chế tối đa để lại các biến chứng và khiến bệnh tiến triển sang giai đoạn nguy hiểm.

Vào giai đoạn đầu chủ yếu là điều trị triệu chứng, thay đổi lối sống, và kiểm tra sức khỏe thường xuyên cùng một chế độ dinh dưỡng phù hợp thì vẫn giúp người bệnh có được mối lối sống năng động, thoải mái, hỗ trợ tiếp thu trong công việc và học tập.

Nắm bắt được nỗi lo của nhiều người bệnh, các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng của NRECI cũng sẽ cung cấp một số nguyên tắc dinh dưỡng cần nắm để cải thiện cuộc sống và sức khỏe tốt hơn.

Nguyên tắc dinh dưỡng 

Người bệnh suy thận sẽ không thể ăn theo thực đơn như người bình thường. Mà thay vào đó, chế độ ăn của người bệnh sẽ cần tuân theo một số quy tắc điển hình sau:

Nguyên tắc dinh dưỡng cho suy thận mạn giai đoạn 3-4 không lọc máu, không tăng kali máu

• Mức năng lượng: Đảm bảo 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày để duy trì hoạt động cơ bản.
• Đạm: Từ 0,4 đến 0,6g/kg cân nặng lý tưởng/ngày, với tỷ lệ đạm động vật trên 60% tổng lượng đạm.
• Cân bằng nước và điện giải: Hạn chế natri dưới 2000mg/ngày, ăn nhạt mức tương đối, và hạn chế nước ăn uống khi có chỉ định từ bác sĩ.
• Phosphat: Dưới 1200 mg/ngày, lưu ý hạn chế thực phẩm giàu phosphat.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Đủ theo khuyến cáo của bác sĩ.

Cơ cấu khẩu phần hàng ngày: Dành cho người nặng 50 – 55kg

• Số bữa ăn: Khoảng 4 bữa/ngày.
• Năng lượng: 1800 đến 1900 Kcal.
• Chất béo: 40 đến 50g.
• Tinh bột: 310 đến 350g.
• Natri: Dưới 2000mg.
• Phosphat: Dưới 1200mg.
• Nước: 1 đến 1,5l.

Quy tắc hạn chế nước uống: 

• Ưu tiên nước ăn uống theo chỉ định bác sĩ.
• Tính toán nước cần uống dựa trên công thức:  V n­ước = V Nước tiểu + V Dịch mất bất thường (sốt, nôn, ỉa chảy…) + 300 -500 ml (tùy theo mùa)

Tham khảo: Bác sĩ tư vấn: Chế độ ăn cho người suy thận độ 3 chuẩn khoa học

Nguyên tắc dinh dưỡng cho suy thận mạn giai đoạn 3-4 không lọc máu, có tăng kali máu

Cơ cấu khẩu phần hàng ngày:

• Năng lượng cần thiết: Cung cấp 35 Kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
• Đạm: Từ 0,4 đến 0,6g/kg (cân nặng lý tưởng)/ngày, với tỷ lệ đạm động vật/tổng đạm ≥ 60%.
• Béo: 20-25% tổng năng lượng, với axit béo chưa no nối đôi chiếm ⅓, axit béo nhiều nối đôi chiếm ⅓, và axit béo no chiếm ⅓ tổng số béo.
• Cân bằng nước và điện giải: Ăn nhạt, natri từ 1000 đến 2000 mg/ngày, hạn chế nước ăn và uống theo chỉ định bác sĩ.
• Kali: Bổ sung dưới 1000mg/ngày, hạn chế đồ ăn giàu kali.
• Phosphat: Dưới 600mg/ngày, hạn chế thực phẩm giàu hàm lượng phosphat.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Đảm bảo đầy đủ hàm lượng.

Cơ cấu khẩu phần ăn cụ thể: Dành cho người nặng 50 – 55kg

• Năng lượng: 1800 đến 1900 Kcal.
• Đạm: Dưới 33g.
• Béo: 40 đến 50g.
• Tinh bột: 310 đến 350g.
• Natri: 1000 đến 2000mg.
• Kali: Dưới 1000mg.
• Phosphat: Dưới 600mg.
• Nước: 1 – 1,5l.

Người bệnh không nên chủ quan và phải thăm khám định kỳ với bác sĩ trong suốt quá trình điều trị để được tư vấn và điều chỉnh chế độ ăn phù hợp nhất theo tình trạng thực tế. Khi thực ăn xây dựng chế độ ăn uống, hãy chú ý theo các nguyên tắc kể trên (phù hợp với tình trạng bệnh thực tế của mỗi người)

Xem thêm: Xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 5

Thực phẩm nên ăn 

Theo Bác sĩ Nguyễn Võ Trà Mi – Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng: “Để hạn chế những dấu hiệu suy thận ở nam xuất hiện, để thận luôn được khỏe mạnh, bạn cần kết hợp giữa việc ăn uống cùng lối sống lành mạnh. Khi thận hoạt động quá tải dẫn đến suy thận, những chất thải sẽ tích tụ trong máu, trong đó có các chất thải từ thực phẩm ăn vào. Do đó, áp dụng chế độ ăn uống tốt cho sức khỏe cũng như tốt cho thận là điều quan trọng.” 

Những nguyên tắc lựa chọn thực phẩm tốt cho người suy thận được các chuyên gia dinh dưỡng gợi ý bao gồm:

• Lựa chọn các loại ngũ cốc chứa ít đạm như khoai củ, miến, sắn dây, 
• Thực phẩm có chứa ít đạm như nấm, đậu hũ, hến,… Lưu ý người bệnh cần xen kẽ giữa đạm động vật và thực vật để tránh trường hợp ăn quá tổng lượng đạm cho phép.
• Bổ sung thực phẩm có chứa ít kali: Người suy thận có thể ăn các loại củ quả như su su, bầu, cà rốt, mướp, bắp cải, các loại củ cải,… cùng các loại trái cây ít hàm lượng kali như bưởi, quýt, cam, mận, thanh long, ổi, dứa,…
• Các dòng sữa chuyên biệt cho người suy thận. Tham khảo qua một số dòng sữa chuyên biệt như: Leisure Kidney (1 và 2), Sữa Fresubin Renal Drink 200ml hương Vanilla, Sữa NUTRICARE KIDNEY, Sữa NEPRO 1 và 2, NAVIE NEPRO 1 và 2,…

 Thực phẩm cần kiêng 

• Đồ ăn có chứa nhiều muối: Người bị thận sẽ không thể kiểm soát được lượng natri, khiến chất lỏng dư thừa tích tụ trong cơ thể và gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm. Hạn chế đồ ăn có hàm lượng natri cao như: Đồ đông lạnh, đóng hộp, các loại nước sốt đậm vị, thực phẩm muối chua, đồ chế biến sẵn, đồ chiên rán, bánh mì,… 
• Thực phẩm giàu kali: Kali được tìm thấy nhiều trong hoa quả và các loại rau củ. Khi bị suy thận, khả năng đào thải kali qua nước tiểu bị suy giảm, có thể dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu. Tình trạng này gây tối loạn nhịp tim, ngưng tim, yếu cơ,… Do đó người bệnh cần kiêng các loại rau củ quả có chứa nhiều kali như cà chua, bí ngô, măng, rau muống, rau khoai lang, bơ, chuối, sầu riêng, mơ, đậu xanh, đậu tương, hoa quả khô,…
• Hạn chế photpho: Người suy thận khi bổ sung nhiều photpho sẽ gây yếu xương và làm xương dễ gãy,… Những thực phẩm giàu photpho cần được hạn chế là đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng gói sẵn, phô mai được chế biến sẵn, thịt đông lạnh, nước ngọt, thức uống thể thao, nước tăng lực, bia, rượu,…
• Hạn chế lượng chất lỏng nếu có phù: Việc nạp quá nhiều chất lỏng sẽ tạo áp lực cho quá trình lọc, theo thời gian chúng tích tụ lại và gây phù nề. Mức độ hạn chế nước phụ thuộc vào tình trạng bệnh của người bệnh. Mặt khác người bệnh cũng cần hạn chế các thực phẩm có chỉ số đường huyết cao (nếu có rối loạn đường huyết đi kèm). 

Với những dấu hiệu suy thận ở nam khó lường, người bệnh cần thăm khám với bác sĩ bác sĩ, và các chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ tư vấn dinh dưỡng, thiết kế thực đơn dinh dưỡng phù hợp nhất. Bên cạnh một chế độ dinh dưỡng cân bằng, người bị suy thận cũng cần xây dựng một lối sống lành mạnh để quá trình điều trị đạt được tính hiệu quả cao nhất.

Chú ý vận động 

Người suy thận cần tập thể dục thường xuyên, cố gắng tập ít nhất 150 phút mỗi tuần. Lưu ý lựa chọn những bài tập phù hợp với sức khỏe vừa giúp rèn luyện sức khỏe và hỗ trợ làm chậm tiến triển của bệnh. Bạn có thể lựa chọn các bài tập như yoga, đạp xe, đi bộ, bơi lội,…

Thay đổi lối sống

Người mắc bệnh thận thường được khuyến nghị các biện pháp thay đổi lối sống như ngừng sử dụng rượu bia, thuốc lá. Thay vào đó là chú ý hơn vào thực đơn dinh dưỡng mỗi ngày, ăn uống lành mạnh hơn.

Mặt khác, tránh sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), hay các loại thuốc không kê đơn như ibuprofen (chỉ sử dụng trừ khi người bệnh có chỉ định từ bác sĩ, bởi những loại thuốc này có thể gây hại không tốt cho thận).

Đồng thời, người bệnh cũng cần hợp tác với bác sĩ để kiểm soát các bệnh lý đi kèm nếu có như tiểu đường, cao huyết áp, gout,… Bởi những bệnh lý này có khả năng làm cho bệnh suy thận tiến triển nặng hơn, ảnh hưởng quá trình điều trị duy trì về sau.

Duy trì lối sống lành mạnh và ăn uống khoa học là điều mà cả người bệnh lẫn người có sức khỏe bình thường đều phải chú ý. Hãy thăm khám thường xuyên với bác sĩ để được kiểm soát bệnh lý, thông qua đó bạn cũng có thể tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để cải thiện tình trạng, dinh dưỡng của bản thân.

Cải thiện chức năng thận, duy trì thể trạng sức khỏe là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự cân bằng dinh dưỡng và ăn uống khoa học. Do đó, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, và tìm hiểu qua các dấu hiệu suy thận ở nam là điều không thể bỏ qua. Những thông tin và thực phẩm cần lưu ý trên là những gợi ý từ các chuyên gia tư vấn dinh dưỡng NRECI, hy vọng bạn có thể có thêm ý tưởng tạo thực đơn cá nhân đa dạng. Nếu mong muốn có thêm kiến thức về xây dựng thực đơn cho người bệnh suy thận, bạn có thể tham gia với chúng tôi qua các khóa học dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp nhé!

Đọc thêm:

• 4 Cách điều trị suy thận tại nhà hiệu quả
• Suy thận độ 1 có hồi phục không? Những điều cần biết về suy thận 1
• 5 phân độ suy thận mạn tính theo Hội Thận học Hoa Kỳ