Người viêm đường ruột nên ăn gì? Thực đơn cho người viêm ruột

Viêm đường ruột là một trong những chứng bệnh về tiêu hóa phổ biến, có nguy cơ mắc ở nhiều lứa tuổi. Ngoài một phác đồ điều trị cùng đơn thuốc phù hợp, thực đơn hằng ngày cũng sẽ góp phần mang lại hiệu quả cao trong quá trình điều trị, phục hồi sức khỏe. Vậy bệnh viêm đường ruột nên ăn gì và tránh ăn loại thực phẩm nào? Hôm nay NRECI sẽ mang đến lời giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây. 

Bệnh viêm đường ruột là gì?

Trước khi tìm hiểu bệnh viêm đường ruột nên ăn gì thì chúng ta cũng cần phải biết rõ đây là căn bệnh như thế nào và có nguy hiểm không. Đây chính là thông tin cần thiết giúp người bệnh xác định đúng tình trạng bản thân, từ đó có hướng điều trị phù hợp và xây dựng thực đơn chính xác hơn. 

Viêm đường ruột là tình trạng viêm ở ruột, do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Có hai dạng viêm đường ruột là cấp tính và mãn tính, đều có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào của đường ruột. Trên thực tế, vị trí được ghi nhận nhiều nhất chính là phần cuối của ruột non và phần đầu của ruột già. Từ đó hình thành nên 2 dạng bệnh viêm là: bệnh Crohn và bệnh viêm loét đại thực tràng. 

Viêm đường ruột khiến người bệnh khó chịu, sức khỏe cơ thể giảm sút bởi gặp khó khăn trong tiêu hóa và ăn uống. Bệnh có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động của đường ruột, chức năng tiêu hóa bị giảm sút dẫn đến cơ thể không hấp thụ được dinh dưỡng. 

Ngoài ra, khi mắc bệnh, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau đớn, mệt mỏi. Đây có thể là căn bệnh gây ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. 

Viêm đường ruột là tình trạng viêm ở ruột do vi khuẩn hoặc virus gây ra, có hai dạng là cấp tính và mãn tính, có thể xảy ra ở nhiều vị trí trong đường ruột. Hai loại viêm đường ruột phổ biến nhất là bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Bệnh viêm ruột gây khó chịu, suy giảm sức khỏe do ảnh hưởng đến tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Triệu chứng bao gồm cảm giác đau đớn, mệt mỏi và nếu không được điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

Tìm hiểu chế độ ăn ít chất tồn dư cho bệnh nhân viêm ruột

Khi tìm hiểu thông tin người viêm đường ruột nên ăn gì, bệnh nhân sẽ bắt gặp cụm từ “chế độ ăn kiêng ít chất tồn dư”. Trên thực tế, không phải ai cũng hiểu rõ về chế độ này. Đây là liệu pháp được các y bác sĩ khuyên áp dụng đối với bệnh nhân đang điều trị chứng viêm đường ruột hoặc viêm loét đại tràng.

Theo đó, đặc điểm của chế độ ăn ít chất tồn dư chính là giảm thiểu hoặc loại bỏ những thực phẩm gây khó tiêu. Thay vào đó, bổ sung nhiều loại thức ăn dễ tiêu hóa để không gây áp lực đến hệ tiêu hóa đang bị tổn thương do viêm. 

Ưu điểm của chế độ này chính là thức ăn khi vào cơ thể người bệnh có thể tiêu hóa hết và nhanh chóng. Lượng phân có thể giảm và hạn chế được tình trạng đầy bụng, chướng bụng hay tiêu chảy.  

Chế độ ăn ít chất tồn dư được khuyến nghị cho bệnh nhân viêm đường ruột hoặc viêm loét đại tràng. Chế độ này là loại bỏ những thực phẩm gây khó tiêu và thay thế bằng các loại thức ăn dễ tiêu hóa, giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa đang bị tổn thương do viêm. Từ đóm giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, giảm tiêu chảy và hạn chế tình trạng đầy bụng, chướng bụng.

Nguyên nhân bệnh lý viêm ruột

Nguyên nhân ảnh hưởng đến sức khoẻ ruột, cụ thể là bệnh lý viêm ruột:

• Yếu tố di truyền: Nguyên nhân viêm đường ruột có thể là do yếu tố di truyền từ gia đình, huyết thống. Yếu tố di truyền có thể góp phần vào việc gia đình có nhiều người mắc bệnh viêm đường ruột.
• Môi trường: Sống trong môi trường dễ tiếp xúc với các chất gây kích thích hay dị ứng thực phẩm có thể là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng viêm ruột.
• Chế độ ăn uống: Duy trì chế độ ăn uống không cân đối, ít bổ sung chất xơ và sử dụng nhiều chất kích thích sẽ tạo điều kiện sự phát triển của bệnh lý viêm ruột.
• Yếu tố tâm lý: Cơ thể căng thẳng, áp lực và mệt mỏi cũng có thể tác động đến tình trạng viêm ruột. Ngoài ra, bệnh viêm ruột còn bị ảnh hưởng bởi các tác động của vi khuẩn, virus gây hại.
• Tác động của hệ miễn dịch: Viêm đường ruột có thể là do sự tác động của hệ thống miễn dịch lên niêm mạc đường ruột. Hệ thống miễn dịch bất thường có thể dẫn đến các phản ứng viêm tăng lên, từ đó gây tổn thương đường ruột.

Viêm ruột có thể gây ra bởi nhiều yếu tố khác nhau như: di truyền từ gia đình, môi trường sống tiếp xúc với chất kích thích, chế độ ăn uống không cân đối, tình trạng căng thẳng tâm lý và tác động của vi khuẩn, virus có thể góp phần vào việc phát triển bệnh. 

Vai trò của dinh dưỡng đối với người viêm ruột

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với người bị viêm ruột, nhất là trong việc kiểm soát các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. 

• Hỗ trợ sức khỏe tổng thể: Người viêm ruột thường gặp vấn đề về hấp thụ dinh dưỡng do tình trạng viêm ảnh hưởng đến đường ruột. Dinh dưỡng giúp duy trì sức khỏe tổng thể của cơ thể, cung cấp năng lượng và các dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ quá trình phục hồi.
• Kiểm soát các triệu chứng: Chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp kiểm soát các triệu chứng của viêm ruột như tiêu chảy, đau bụng, khó tiêu,… Việc tăng cường dưỡng chất giúp làm giảm các triệu chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
• Tăng miễn dịch: Người viêm ruột thường có hệ miễn dịch yếu, vì thế việc cung cấp đủ dưỡng chất, vitamin và khoáng chất giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn, chống lại các tác nhân gây hại và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
• Hỗ trợ quá trình điều trị: Dinh dưỡng đúng cách giúp hỗ trợ quá trình điều trị của người bệnh viêm ruột. Việc lựa chọn các thực phẩm dễ tiêu, giàu protein và khoáng chất có thể giúp cung cấp năng lượng và hỗ trợ phục hồi đường ruột.

Người viêm ruột thường cần tuân thủ các chế độ ăn uống đặc biệt, nhất là trong các giai đoạn cấp tính của bệnh. Trong một số trường hợp, người bệnh cần đến tư vấn cùng chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp. 

Dinh dưỡng cho người viêm ruột giúp hỗ trợ sức khỏe tổng thể, thúc đẩy quá trình điều trị, kiểm soát các triệu chứng và tăng cường miễn dịch khỏe.

Viêm đường tiêu hóa nên ăn gì? Người viêm đường ruột nên ăn gì để tốt cho sức khỏe?

Lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp quá trình điều trị và hồi phục bệnh nhanh hơn. Đồng thời, đây cũng là cách để bảo vệ đường ruột sau những tổn thương mà bệnh gây ra. Đặc biệt hơn cả là đối với những chứng bệnh liên quan đến đường ruột. Vậy người viêm đường ruột nên ăn gì? 

• Thực phẩm chứa tinh bột: Đây là một trong những loại thực phẩm không thể thiếu trong chế độ ăn của người viêm ruột, giúp đường ruột khoẻ. Bánh mì trắng, ngũ cốc, các loại hạt hay bột yến mạch là những tinh bột dễ tiêu hóa, giúp người bệnh có đủ năng lượng và dưỡng chất. 
• Thực phẩm thuộc nhóm rau củ: Đây là nhóm thực phẩm quan trọng hàng đầu, bổ sung đầy đủ chất xơ và vitamin cần thiết cho cơ thể. Những loại rau củ quả phù hợp với đối tượng này là: các loại rau cải, măng tây, bí đỏ, cà rốt, khoai tây, cà chua, củ cải, bí đao. 
• Thực phẩm thuộc nhóm hoa quả tươi: Với hoa quả, nên lựa chọn thực phẩm chứa nhiều Vitamin C với công dụng làm lành vết thương, chống viêm và tăng sức đề kháng. Chuối, dưa, bơ… cũng là những loại quả tốt cho người bệnh. Những loại hoa quả sấy khô cũng thuộc nhóm thực phẩm phù hợp với người viêm đường ruột. Tuy nhiên, việc lựa chọn nên kỹ lưỡng bởi cần chọn sản phẩm đã bỏ vỏ và hạt. 
• Thực phẩm thuộc nhóm thịt và chất béo: Protein là thành phần cần thiết để cung cấp năng lượng và giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại sức khỏe. Theo đó, các loại thịt như bò, gà, lợn là các loại thực phẩm nên ăn. Trứng giàu protein cũng là một gợi ý cần thiết.
• Thực phẩm giàu probiotic: Các thực phẩm giàu probiotic như sữa chua, nấm sữa kefir, dưa muối chua,… cung cấp lợi khuẩn, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột.
• Uống nhiều nước: Người bệnh nên uống nhiều nước lọc, lưu lượng khuyến cáo là 2.5 – 3.5 lít/ngày. Nước nên được uống nhiều lần trong ngày, đặc biệt chú trọng vào buổi sáng. 

Người viêm đường ruột nên ăn các loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe ruột, bao gồm tinh bột như bánh mì trắng, ngũ cốc; Các loại hạt, rau củ đầy đủ chất xơ như rau cải, măng tây, cà rốt; Hoa quả tươi chứa nhiều vitamin C như chuối, dưa; Sản phẩm sữa và thịt giàu protein như thịt bò, gà, trứng; Đồ ăn nhẹ như bánh mềm, bánh xốp và nước ép,… Đặc biệt, việc uống đủ nước lọc trong ngày cũng rất quan trọng, khoảng 2.5 – 3.5 lít mỗi ngày để duy trì sức khỏe cho đường ruột.

Đọc thêm: Thực đơn cho người bị hội chứng ruột kích thích

Nhóm thực phẩm mà người viêm ruột nên tránh 

Bên cạnh nhóm thực phẩm tốt cho chứng viêm đường ruột – trả lời cho câu hỏi viêm đường ruột nên ăn gì, người mắc bệnh cũng nên ghi nhớ những thực phẩm nên tránh. Dưới đây là nhóm thực phẩm nên tránh khi gặp phải tình trạng viêm ruột, gây ảnh hưởng đến sức khỏe: 

• Thức uống kích thích: Caffeine có thể kích thích đường ruột, gây ra tiêu chảy hoặc tăng cảm giác khó chịu đối với người viêm ruột.
• Thực phẩm chế biến tươi sống: Sushi, gỏi, rau trộn, rau sống,… là các loại thực phẩm có thể chứa vi khuẩn hoặc gây kích thích đường ruột do không qua quá trình nấu chín.
• Thực phẩm chứa muối chua: Các loại thực phẩm muối chua không được khuyến khích ở người viêm ruột, bởi muối có thể gây kích thích đường ruột và làm tăng cảm giác viêm.
• Thực phẩm giàu chất béo: Các loại thực phẩm như thịt có nhiều mỡ, da động vật giàu chất béo có thể gây khó tiêu hoặc kích thích viêm đường ruột.
• Thực phẩm giàu lactose: Sữa và các chế phẩm từ sữa. Tùy theo tình trạng bệnh nếu có bổ sung thì cần sự tư vấn từ bác sĩ dinh dưỡng. 
• Thực phẩm giàu fructose: Nước ép trái cây, mật ong, thực phẩm chế biến sẵn chứa syro ngô (HFS),…

Người viêm ruột nên tránh những loại thực phẩm trên để làm giảm các triệu chứng viêm cũng như hỗ trợ quá trình điều trị. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của bệnh có thể khác nhau ở từng người. Do đó, việc điều chỉnh chế độ ăn uống cần phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng. 

Song, người bệnh viêm ruột nên tránh các loại thực phẩm chứa caffeine như trà, cà phê,…; Các loại thực phẩm tươi sống; Thực phẩm chuối chua như dưa chua, củ kiệu,…; Thực phẩm giàu chất béo gây khó tiêu,…

Thực đơn cho người viêm ruột 

Nguyên tắc dinh dưỡng:

• Năng lượng: 30-35 kcal/kg/ngày
• Protein: 15-18%  tổng năng lượng
• Lipid: 20-25% tổng năng lượng
• Glucid: tỉ lệ phù hợp với tổng năng lượng
• Cung cấp đủ vitamin và khoáng chất
• Nước: 40ml/kg/ngày. Tùy theo tình trạng mất nước (tiêu chảy, nôn ói, sốt..) của người bệnh để điều chỉnh lượng nước phù hợp.
• Chia nhỏ bữa ăn: 4-6 bữa/ngày

Thực đơn mẫu cho người viêm ruột giai đoạn hồi phục (Năng lượng: 1500kcal, Protein: 65g)

Một số lưu ý cho người viêm ruột

Bên cạnh việc xây dựng chế độ ăn hợp lý, người bệnh viêm ruột cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị, bao gồm sử dụng thuốc đúng cách và thăm khám định kỳ.
• Vệ sinh cá nhân đúng cách để hạn chế các tình trạng viêm nhiễm nặng hơn.
• Tạo cho bản thân tâm lý thoải mái, giảm thiểu các lo âu, căng thẳng và thường xuyên luyện tập, yoga hay thiền.
• Duy trì thói quen sống lành mạnh, uống đủ lượng nước mỗi ngày, ngủ đủ và hạn chế các tác nhân xấu từ môi trường.

Người bệnh viêm đường ruột luôn cần có một chế độ ăn phù hợp để đảm bảo quá trình điều trị tiến triển tốt cũng như phục hồi sau điều trị một cách nhanh chóng. Với những thông tin về vấn đề viêm đường ruột nên ăn gì và kiêng gì trên đây, NRECI hy vọng người thân và bệnh nhân sẽ dễ dàng hơn trong việc thiết kế thực đơn hằng ngày nhé!

Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) được biết đến là một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực Nghiên cứu, tư vấn và dịch vụ liên quan đến lĩnh vực Dinh dưỡng. Nếu còn bất kỳ những thắc mắc nào, bạn có thể liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ kịp thời.

>>> Xem thêm: 

• Thực đơn cho người bị bệnh đường ruột
• Dinh dưỡng bệnh lý viêm ruột
• Bị tiêu chảy nên ăn gì để mau phục hồi sức khoẻ?
• [Giải mã] Nguyên nhân mẹ bầu bị tiêu chảy 3 tháng giữa