Suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu? Dinh dưỡng lành mạnh cho người suy thận

Bệnh suy thận giai đoạn cuối được xem như hậu quả xảy ra mà chúng ta không thể kiểm soát tốt những vấn đề sức khỏe như tiểu đường, viêm cầu thận, huyết áp cao,… Khi được chẩn đoán suy thận giai đoạn này, người bệnh thường được chạy thận nhân tạo, ghép thận kết hợp sử dụng thuốc để điều trị cũng như giảm nhẹ các triệu chứng. Để biết được suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu? Các chuyên gia từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) sẽ giúp bạn có được câu trả lời.

Người suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu?

(1) Suy thận mạn tính được chia thành 5 giai đoạn tiến triển bệnh, ở giai đoạn 5 cũng chính là giai đoạn cuối cùng của bệnh, chức năng thận đã suy giảm nghiêm trọng nên không thể tự đáp ứng được khả năng lọc máu của cơ thể. Lúc này chất độc tích tụ trong máu làm tổn thương nhiều cơ quan, gây tình trạng trì trệ đến nhiều hoạt động sống trong cơ thể. Do đó người bệnh bắt buộc phải thực hiện những biện pháp điều trị hỗ trợ nhằm duy trì sự sống.

Cụ thể suy thận giai đoạn cuối với mức lọc cầu thận (GFR) < 15mL/ph/1,73 m2, với biểu hiện bằng hội chứng ure máu, tình trạng này sẽ gây tử vong nếu không được điều trị thay thế thận. (1)

Suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu thì các chuyên gia cho biết với người bệnh thì thời gian sống tùy thuộc vào mức độ phát triển của bệnh. Thực tế, người bệnh suy thận giai đoạn cuối có thể tiến hành lọc máu từ 2 đến 4 lần trong một tuần. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ mất khá nhiều chi phí.

Mặt khác, người bệnh cũng có thể thực hiện ghép thận thì có khả năng tăng cao sự sống hơn. Theo đánh giá, sau khi tiến hành ghép thận thì người bệnh có thể sống thêm khoảng 5 đến 20 năm.

Thời gian sống của người bệnh suy thận giai đoạn cuối có thể kéo dài nếu tuân thủ điều trị, duy trì lối sống lành mạnh cũng như tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp trong giai đoạn bệnh. Người bệnh cũng cần tuân thủ các chỉ định từ bác sĩ, thăm khám sức khỏe định kỳ để được bác sĩ tư vấn cách điều trị, tư vấn dinh dưỡng khoa học đảm bảo tính lành mạnh và an toàn.

Tiên lượng sống của người suy thận ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?

Tuy rằng mỗi người bệnh suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu sẽ có tiện lượng khác nhau, nhưng hầu hết đều phải áp dụng chung một số phương pháp nhằm kéo dài tuổi thọ của bản thân. Và thực tế, tiên lượng sống của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng từ một số yếu tố:

Giai đoạn suy thận

Bệnh suy thận mạn tính được chia thành 5 giai đoạn, trong đó giai đoạn thứ 5 được coi là trầm trọng nhất. Bác sĩ chuyên môn sẽ tiện lượng sống của người bệnh dựa vào giai đoạn bệnh thực tế.

• Giai đoạn đầu: Gồm cấp độ 1 và 2 – Hai cấp độ bệnh suy thận, và bệnh đang nhẹ, không có biểu hiện rõ ràng. Với giai đoạn đầu hoàn toàn có thể điều trị được. Nếu người bệnh được phát hiện sớm, áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả sẽ giúp kiểm soát tốt được bệnh.
• Giai đoạn 3: Giai đoạn xuất hiện các biểu hiện bệnh. Bệnh sẽ xảy ra các biến chứng như tăng huyết áp, bệnh lý về xương, thiếu máu,… Nếu không được điều trị sớm thì tình trạng suy thận sẽ ngày càng trầm trọng hơn.
• Giai đoạn 4: Giai đoạn gần cuối của bệnh suy thận, tình trạng thận hoạt động ngày càng yếu dần, và mất đi những chức năng của thận. Điển hình không còn khả năng cân bằng mức nước bên trong, quá trình lọc máu hay loại bỏ chất thải, chất cặn bã ra ngoài cũng không còn tốt. Ở giai đoạn này, người bệnh cần chạy thận nhân tạo, lọc máu.
• Giai đoạn 5:Giai đoạn cuối của bệnh, lúc này chức năng của thận không hoạt động được và người bệnh buộc tiến hành lọc máu hay cấy ghép thận để kéo dài khả năng sống còn.

Đọc thêm: Bác sĩ giải đáp: Suy thận độ 3 có phải chạy thận không? Suy thận độ 3 nặng hay nhẹ?

Nguyên nhân suy thận

Những triệu chứng của bệnh suy thận giai đoạn đầu có thể khó xác định. Tuy nhiên, bạn cũng nên cẩn trọng, nếu xuất hiện các dấu hiệu ban đầu như: Sưng phù tay chân, tiểu ít, khó thở,… Thì nên thăm khám sớm với bác sĩ, giúp xác định được nguyên nhân chính xác của bệnh, tầm soát các bệnh lý đi kèm để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất. Cụ thể:

Giảm lưu lượng máu đến thận 

Lượng máu dẫn đến thận bị mất đột ngột có thể dẫn đến bệnh lý suy thận. Tình trạng này thường do những nguyên nhân như suy gan, bệnh tim, sẹo gan, bị bỏng nặng, nhiễm trùng nặng như nhiễm trùng huyết,… Việc sử dụng thuốc cao huyết áp, thuốc chống viêm cũng có thể hạn chế lượng máu đến thận.

Vấn đề đào thải nước tiểu

Khi cơ thể không thể thực hiện đào thải được lượng nước tiểu, các chất độc có khả năng sẽ tích tụ và gây quá tải cho thận. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này gồm một số bệnh ung thư đại tràng, tuyến tiền liệt, cổ tử cung, bàng quang,…

Các tình trạng khác cơ thể gây cản trở việc tiểu tiện và lâu dần dẫn đến suy thận như: Sỏi thận, cục máu đông trong đường tiết niệu, tổn thương dây thần kinh kiểm soát bàng quang, phì đại tuyến tiền liệt,…

Một số nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác bao gồm có các bệnh lý đi kèm, có thể dẫn đến bệnh suy thận gồm:

• Xuất hiện cục máu đông ở trong hay quanh thận
• Nhiễm trùng
• Viêm mạch máu
• Nhiễm độc kim loại nặng
• Bệnh lupus
• Hội chứng tan máu tăng urê máu
• Đa u tủy xương
• Xơ cứng bì
• Xuất huyết khiến cho giảm tiểu cầu huyết khối
• Những loại thuốc điều trị ung thư và một số bệnh tự miễn
• Bệnh tiểu đường không kiểm soát
• Một số loại thuốc kháng sinh
• Thận bị lão hóa do tuổi tác

Có thể thấy bệnh suy thận bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như giảm lưu lượng máu đến thận, do quá trình đào thải nước tiểu, viêm mạch máu,… và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.

Biến chứng của bệnh suy thận

Dù lọc máu có thể giúp giảm bớt áp lực cho thận, giúp người bệnh khỏe hơn nhưng việc này không thể thay thế hoàn toàn chức năng thận. Do đó, người bệnh vẫn có thể gặp các biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong.

Thiếu máu

Bất kỳ ai cũng có thể bị thiếu máu, nhưng tình trạng này sẽ phổ biến ở người bệnh thận mạn tính. Người bệnh có thể bắt đầu bị thiếu máu trong giai đoạn đầu của bệnh, nhưng nó sẽ ngày một trầm trọng hơn trong giai đoạn 3-5. Khi thận không hoạt động được như bình thường, cơ thể sẽ thiếu hụt hồng cầu, gây thiếu máu.

Gây bệnh về xương, tăng phốt phát trong máu 

Mỗi người cần vitamin D, canxi, photpho để có một bộ xương chắc khỏe nhất. Khi thận khỏe sẽ giữ cho hàm lượng những chất này ổn định, bảo vệ sức khỏe xương. Nhưng nếu thận bị suy giảm chức năng, nó có thể không thể thực hiện được vai trò cân bằng này. Đặc biệt khi thận yếu, photpho không được đào thải ra ngoài mà tích tụ trong máu dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh tim

Tim mạch và thận luôn có mối quan hệ mật thiết với nhau. Đồng thời những rối loạn  tim mạch chính là một trong những nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở những người đang lọc máu.

Tham khảo: Ăn gì tốt cho tim mạch? Top các thực phẩm tốt cho tim mạch

Tăng kali máu

Với người bị suy thận, thận không thể hoặc không đào thải kết kali dư thừa khiến cho thành phần này tồn tại quá nhiều trong máu, gọi là tăng kali máu. Tình trạng này có thể gây  ngừng tim dẫn đến tử vong.

Tích tụ nước trong cơ thể

Thận khỏe mạnh sẽ loại bỏ tốt chất lỏng dư thừa trong máu, tránh nguy cơ gây tích tụ gây ra các vấn đề bệnh phổi, tim, huyết áp,… Biểu hiện của tình trạng này là tim của người bệnh đập nhanh, bàn chân sưng tấy. Khi tích tụ nước trong cơ thể, người bệnh thường được khuyến khích hạn chế uống nước, thực hiện chế độ ăn ít muối.

Suy thận gây nên nhiều biến chứng liên quan đến tim mạch, gây thiếu máu, là tăng kali máu, tích tụ nước trong cơ thể,… 

Mức độ đáp ứng với điều trị

• Giai đoạn 1, 2: Phần lớn người bệnh khó phát hiện mình mắc suy thận mạn ở giai đoạn 1 và 2. Khi phát hiện bệnh, người bệnh sẽ được điều trị đúng phương pháp kết hợp cùng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Điều này sẽ giúp kiểm soát tốt tình trạng và ngăn ngừa triệu chứng tiến triển.
• Giai đoạn 3: Mức độ trung bình, được chia thành 3A và 3B. Người bệnh trong giai đoạn này sẽ có các tiên lượng khác nhau, nếu có kèm theo biểu hiện có hay không có tiểu đạm, tiểu đạm vi thể hoặc đại thể với một mức độ nặng tăng theo lần lượt.
• Giai đoạn 4: Được coi là bệnh ở mức độ trung bình – nặng, thận có dấu hiệu hoạt động không tốt. Người bệnh được khuyên giữ lối sống lành mạnh và bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp để làm chậm quá trình tổn thương thận.
• Giai đoạn 5: Giai đoạn tổn thương thận nghiêm trọng nhất. Người bệnh lúc này cần phải chạy thận nhân tạo hay lọc màng bụng thường xuyên nhằm duy trì sự sống, cải thiện bệnh. Ghép thận trong giai đoạn này cũng là phương pháp điều trị bệnh hiệu quả, mang lại hy vọng sống lâu dài hơn.

Có thể thấy mỗi giai đoạn sẽ có hướng điều trị và tiên lượng khác nhau. Đồng thời mức độ đáp ứng điều trị cũng còn tùy vào khả năng của mỗi người bệnh.  

Tình trạng dinh dưỡng và chế độ ăn uống

Các bác sĩ chuyên môn cũng có thể dựa vào tình trạng dinh dưỡng, chế độ ăn uống của người bệnh để tiên lượng sự sống cho người bệnh suy thận. Điển hình như với người suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu luôn được chú ý hơn hết.

Đối với người bệnh tuân thủ theo chế độ ăn hạn chế muối, đạm, kali, photpho, ăn chế độ ăn giàu năng lượng, biết cách kiểm soát lượng chất lỏng vào cơ thể. Điều này sẽ hỗ trợ cải thiện sức khỏe và phục vụ quá trình điều trị tốt hơn so với người bệnh không tuân thủ.

Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống tích cực, lành mạnh cũng giúp người bệnh suy thận cải thiện được sức khỏe, tinh thần và khả năng sống cao hơn.

• Cần duy trì huyết áp đúng mục tiêu của bác sĩ đặt ra (< 130/80 mmHg)
• Người bệnh tiểu đường cần biết cách kiểm soát tốt nồng độ đường trong máu. Điều này giúp ngăn ngừa, làm chậm biến chứng bệnh tiểu đường, bao gồm có suy thận.
• Duy trì cholesterol trong máu đúng phạm vi mục tiêu của bác sĩ. Người bệnh nên lên kế hoạch ăn uống, vận động duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân và béo phì.
• Cần bỏ thói quen hút thuốc vì có thể làm tổn thương thận nặng hơn.

Tóm lại, những yếu tố kể trên đều có thể ảnh hưởng đến khả năng tiên lượng sống của người suy thận. Điều quan trọng để người suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu cải thiện tốt, người bệnh nên tuân thủ đúng các chỉ dẫn của bác sĩ trong ăn uống, nghỉ ngơi khoa học thì vấn đề chung sống hòa bình với bệnh là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Suy thận giai đoạn cuối có điều trị được không?

Theo chia sẻ từ các chuyên gia, hiện nay suy thận giai đoạn cuối không thể chữa khỏi hoàn toàn. Đồng thời không có nhiều sự lựa chọn để tiến hành điều trị bệnh ở giai đoạn này, điển hình như người bệnh suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu có thể kéo dài thời gian thông qua các liệu pháp thay thế như:

Chạy thận nhân tạo

Chạy thận nhân tạo là phương pháp lọc máu bên ngoài cơ thể người bệnh. Với kỹ thuật này máu của người bệnh thận sẽ được dẫn xuất vào hệ thống lọc của máy chạy thận nhân tạo. Khi đó, thiết bị lọc máu sẽ tiến hành loại bỏ các độc tố, tạp chất và dung dịch dư thừa, sau đó máu sẽ được trả về cơ thể người bệnh.

Để tiến hành quá trình chạy thận nhân tạo, người bệnh cần thực hiện một cuộc phẫu thuật tạo rò động tĩnh mạch (FAV) trước đó từ vài tuần cho đến vài tháng. Phẫu thuật này thường được thực hiện vài vùng cổ tay (thường sẽ là tay không thuận) mới mục đích nối động mạch và tĩnh mạch để làm tăng lưu lượng máu ở khu vực này. Điều này sẽ tạo điều kiện giúp cho quá trình chọc kim lấy máy khi lọc thận diễn ra thuận lợi hơn.

Lọc màng bụng

Ở kỹ thuật này, thay vì sử dụng máy chạy thận như trên thì màng lọc chất thải và độc tố chính là màng bụng của người bệnh. Để thực hiện quá trình lọc màng bụng, người bệnh sẽ được tiến hành phẫu thuật đưa ống thông tĩnh mạch vào màng bụng.

• Ống thông tĩnh mạch (catheter): Là ống nhựa dẻo trong suốt, đảm bảo đưa dung dịch lọc máu vào bên trong ổ bụng và tháo bỏ lượng dịch này ra khỏi cơ thể người bệnh sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
• Màng bụng: Lớp màng bao quanh tất cả thành ổ bụng, có thể lọc máu nhờ vào tính chất bán thấm. Màng bụng cho phép những chất hòa tan nồng độ lớn cùng với dịch lỏng dư thừa trong máu xuyên qua, đi vào khoang phúc mạc.

Phương pháp này có tính thuận tiện cao, bởi người bệnh có thể tự làm ngay tại nhà. Phù hợp với người sống xa bệnh viện. Người bệnh thực hiện lọc màng bụng cần chú ý tái khám với bác sĩ khoảng 1 tháng một lần nhằm kiểm tra tình trạng sức khỏe và nhân thêm dịch lọc cho tháng kế tiếp.

Ghép thận

Một quả thận phù hợp được hiến từ một người khỏe mạnh, người đã chết não hay người chết lâm sàng sẽ được ghép vào cơ thể của người bệnh nhằm thay thế cho thận bị suy. Quả thận mới ghép vẫn có khả năng hoạt động như bình thường.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tìm được một người cho thận phù hợp. Chi phí cho phẫu thuật cũng khá cao khiến nhiều người đắn đo, cân nhắc lựa chọn hay từ bỏ. Đồng thời, sau phẫu thuật vẫn có khả năng đào thải thận được ghép và phải sử dụng thuốc chống thải ghép suốt đời.

Điều trị suy thận giai đoạn cuối bằng phương pháp ghép thận, lọc màng bụng, chạy thận nhân tạo. Tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp hơn cho từng đối tượng.

Với những thông tin trên, hy vọng có thể giúp bạn có được lời giải đáp cho vấn đề suy thận giai đoạn cuối sống được bao lâu. Thực tế, dù ở giai đoạn nào thì người bệnh cũng cần đến bệnh viện để thăm khám và tiến hành điều trị kịp thời, nhằm làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Đồng thời, kết hợp dinh dưỡng, hoạt động thể chất là điều không thể thiếu trong điều trị. Viện Nghiên cứu và Tư vấn Dinh dưỡng (NRECI) với các bác sĩ, chuyên gia sẽ hỗ trợ tư vấn dinh dưỡng khoa học phù hợp nhất, giúp bạn có thể cải thiện sức khỏe và hỗ trợ điều trị được tốt nhất. Liên hệ ngay với chúng tôi để được hướng dẫn chế độ ăn phù hợp.

Xem thêm: 

• Suy thận có nguy hiểm không? Chế độ ăn cho người suy thận
• Thực đơn cho người suy thận độ 4
• Chế độ dinh dưỡng, thực đơn cho người suy thận mạn độ 3
• Chuyên gia giải đáp: Suy thận độ 2 có nguy hiểm không? Sống được bao lâu?
  

Tài liệu tham khảo: 

• (1): Bộ Y Tế (2015). Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh về thận – tiết niệu. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-3931-QD-BYT-tai-lieu-chuyen-mon-Huong-dan-chan-doan-dieu-tri-benh-ve-than-tiet-nieu-2015-292501.aspx
• (2): Bộ Y Tế (2006). HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ ĂN BỆNH VIỆN. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Quyet-dinh-2879-QD-BYT-Huong-dan-che-do-an-benh-vien-13719.aspx#